نگاهی به زندگی نامه شهید ملا اخترمحمد منصور، رهبر سابق امارت اسلامی

ولادت
ملا اخترمحمد منصور فرزند الحاج محمد جان، در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی در قریه بند تیمور ولسوالی میوند ولایت قندهار به دنیا آمد. چون خانواده او متدین و علم پرور و پدرش شخصیتی علم دوست بود، نخستین انتخاب آن ها برای تربیه سالم فرزندشان، آموزش های دینی بود.
 
آموزش
ملا منصور در سن ۷ سالگی به رهنمایی پدر گرامی اش شامل مکتب ابتدائیه منطقه شد و برای تعلیمات ابتدایی دینی به مسجد قریه می رفت. چون از خردسالی علائم دانش، ذکاوت و بصیرت در چهره وی نمایان بود، او بر علاوه از پدر گرامی اش، مورد تربیه و پرورش خاص استادان خود نیز قرار گرفت.
خانواده وی چون در زمان هجرت در کمپ گردی جنگل(بلوچستان، پاکستان) سکونت داشتند، او چند مدت در همان جا و سپس در منطقه پنجپایی به آموزش های دینی پرداخت. سپس به شهر کویته رفت و در یک مدرسه دینی در منطقه عبدالله خان کراس به درس های دینی ادامه داد. از آن پس برای فراگیری علوم دینی به پشاور سفر نمود و در کمپ کچه گری و مناطق دیگر به روند آموزشی خود دوام داد. او دوره خورد را در کمپ جلوزیی، پشاور خواند.
زمانی که او هنوز مشغول فراگیری علوم دینی بود، قدرت افغانستان به دست کمونیست ها افتاد و مردم مجاهد کشور در برابر آن ها دست به قیام اسلامی زدند.
 
جهاد و مبارزه سیاسی
پس از تهاجم شوروی های اشغالگر به افغانستان، مردم مجاهد افغانستان ضد آن ها به مقاومت اسلامی پرداختند. در چنین شرایطی، ملا منصور برای فعالیت های جهادی، جبهه قومندان مشهور جهادی ولایت قندهار شهید قاری عزیز الله را به حیث سنگر جهادی خود انتخاب نمود و فعالیت های جهادی اش را در برابر شوروی های اشغالگر و کمونیست های داخلی در منطقه پاشمول ولسوالی پنجوایی تحت سرپرستی شخصیت مشهور جهادی ملا محمد حسن آخند که در زمان حاکمیت امارت اسلامی، معاون ریاست الوزراء بود، دوام داد. جبهه جهادی قاری عزیز الله وابسته به تنظیم حرکت انقلاب اسلامی مرحوم مولوی محمد نبی محمدی بود و پس از شهادت او، به قیادت قومندان ملا حاجی محمد آخند به حزب اسلامی مرحوم مولوی محمد یونس خالص پیوست.
او در آن زمان هژده ساله بود و همچون یک جوان نیرومند و با شهامت و به حیث مجاهد غیور به هدف دفاع از دین و میهن، راه جهاد و مبارزه در برابر اشغالگران و کمونیست های داخلی را انتخاب نمود، در جریان سال تعلیمی درس می خواند و در ایام فراغت به جبهات جهادی می رفت.
ملا منصور در عملیات های زیاد نظامی علیه اشغالگران شوروی و حامیان داخلی آنان سهم فعال داشت. او یکبار در سال ۱۹۸۷ میلادی در ساحه سنزری ولسوالی ژری ولایت قندهار در جریان عملیات مستقیم بر مرکز استراتژیک شوروی ها چنان زخمی شد که بدنش سیزده زخم برداشت، اما خداوند متعال شفا داد. او بار دوم در سال ۱۹۹۷ میلادی در زمان حاکمیت امارت اسلامی در میدان هوایی مزارشریف زخمی شد و در همان حالت زخمی به دست مخالفین اسیر گردید.
 
نقش اساسی در تحریک اسلامی طالبان
ملا منصور در سال ۱۹۹۲ میلادی با فروپاشی نظام کمونیستی در افغانستان و آغاز جنگ های داخلی، همانند مجاهدین مخلص جبهه خود، سلاح را بر زمین گذاشت و در جنگ های نامشروع قدرت خواهی، از هیچ جهتی حمایت نکرد.
او که آن زمان در میان مجاهدین شهرت نیکی داشت، مانند دیگر شخصیت های جهادی و قوماندان های نظامی منطقه (مرحوم ملا محمد ربانی، حاجی ملا محمد و شهید ملا بورجان) با انتخاب زندگی عادی از هر نوع فعالیت های تنظیمی دست گرفت و به امور علمی و تربیوی مشغول شد.
آن گاه که تحریک اسلامی طالبان در سال ۱۴۱۵ هجری قمری – مصادف با ۱۹۹۴ میلادی – از سوی مرحوم ملا محمد عمر مجاهد تاسیس شد، مولوی منصور آن زمان در مدرسه امینیه در کمپ مهاجرین جلوزیی، پشاور نزد شیخ الحدیث مولوی شهاب الدین دلاور و استاد نامدار مرحوم مولوی سید قریش بابا درس می خواند. طلبه های زیادی از حوزه جنوب غرب نیز با او هم درس بودند. وقتی آن ها از طریق رسانه ها از تاسیس تحریک اسلامی طالبان آگاه شدند بین خود مشوره کردند که باید چند نفر را برای معلوم کردن حقیقت این حرکتِ تازه به قندهار بفرستند. آن ها دو رفیق خود هر یک ملا محمد قاسم آخند و ملا عبدالسلام محبور را به قندهار روان کردند.
ایشان با رهبر و بزرگان تحریک اسلامی دیدند و پس از اطمینان و قناعت کامل به رفقای مدرسه خبر آوردند که آن واقعا حرکت طالبان و مجاهدین واقعی است. همان بود که ملا اختر محمد منصور با دیگر رفقای خود به سوی قندهار روان شدند. شبی که آن ها به بولدک رسیدند، طالبان منطقه تخته پل را تصرف کرده بودند و به سوی شهر قندهار پیشروی داشتند.
ملا اخترمحمد منصور و رفقای همراه او در بولدک در بین خود مشوره نمودند تا یکی را به حیث امیر خود تعیین نمایند. در بین آن ها چهره های زیادی بودند که بعدا خدمات بزرگی را در امارت اسلامی انجام دادند. مثلا؛ صدر محمد ابراهیم(مسئول کمیسیون نظامی حوزه غربی) ، والی پیشین ولایت هلمند ملا عبدالمنان آخند، مسئول پیشین میدان هوایی قندهار ملا محمد قاسم آخند، مسئول پیشین میدان هوایی شیندند ملا عبدالسلام محبور، والی پیشین هلمند ملا محمد نعیم آخند، والی پیشین زابل مولوی مطیع الله، مولوی احمد جان و...، آن ها پس از مشوره ملا اختر محمد منصور را به حیث امیر خود تعیین نمودند و همه به سرکردگی او به تحریک اسلامی طالبان پیوستند و خدمات خود را آغاز نمودند.
 
ملا منصور در زمان حاکمیت امارت اسلامی وظایف و مسئولیت های ذیل را ایفا نمود:
۱: پس از فتح شهر قندهار، مسئول میدان هوایی قندهار تعیین گردید.
۲: پس از فتح ولایت قندهار، مسئولیت نیروهای هوایی و مدافع هوایی قندهار به او سپرده شد.
۳: پس از فتح کابل، وزیر هوانوردی و سیاحت مقرر شد.
۴: و همزمان به اساس حکم خاص ملا محمد عمر، مسئولیت فرماندهی عمومی مدافع هوایی وزارت دفاع نیز به او سپرده شد.
 
مقاومت مسلحانه علیه تهاجم امریکایی
پس از تهاجم امریکایی ها به افغانستان به تاریخ ۷ اکتوبر ۲۰۰۱ میلادی، ملا منصور به جهاد مسلحانه علیه آنان آغاز نمود.
مقاومت وی در برابر بمباران امریکایی ها در اطراف میدان هوایی شهر قندهار و درگیری های مستقیم او با مزدوران امریکا که تا مدت زیادی دوام کرد، از مراحل قابل ذکر جهاد و مقاومت او ضد امریکا است. قابل یادآوری است که امریکایی ها تهاجم و بمباران خود را از میدان هوایی قندهار آغاز کرده بودند. بار اول دستگاه مدافع هوایی به نام پیچور را در ساحه میدان هوایی قندهار هدف قرار دادند، سپس خانه ملا محمد عمر مجاهد، رادارِ میدان هوایی و خانه مولوی منصور را در ساحه میدان هوایی و به ویژه اطاق او را آماج قرار دادند، اما چون دران جا کسی نبود تلفاتی رخ نداد.
سپس مجاهدین به شمول کابل پایتخت کشور از بیشتر ولایت ها عقب نشینی نمودند، اما در ولایت قندهار باز هم مقاومت تا یک ماه جریان داشت. در آن اثنا مزدوران امریکا به سرکردگی گل آغا شیرزی از طرف پل ارغسان به گونه پیهم حمله می کردند و طیارات امریکایی نیز بمباران می کردند، اما ملا منصور و رفقایش تا آخرین لحظات مقاومت کردند و بارها تعرضات دشمن را عقب راندند.
ملا منصور در اثنایی که بمباران شدید امریکایی ها جریان داشت، تا زمانی که بزرگان امارت اسلامی تصمیم به عقب نشینی از شهر قندهار نگرفتند، همواره در اطراف میدان هوایی حضور داشت و به مقاومت خود در برابر دشمن دوام می داد.
جهاد ضد امریکا دوره‌ای پر از مشکلات و آزمون های بزرگی در زندگی جهادی ملا منصور بود. ملا محمد عمر علاوه بر عضویت شورای رهبری امارت اسلامی، مسئولیت جهادی ولایت قندهار را نیز به او سپرده بود.
 
به حیث نائب امارت اسلامی
آنگاه که در سال ۲۰۰۷ میلادی، معاون پیشین امارت اسلامی الحاج ملا عبید الله آخند از سوی دولت پاکستان اسیر شد، ملا محمد عمر مجاهد، ملا منصور را در پهلوی ملا برادر آخند به حیث معاون دوم امارت اسلامی تعیین نمود و هدایت داد که بنا بر اهمیت خاص ولایت قندهار، مسئولیت آن ولایت را نیز دوام بدهد.
در سال ۲۰۱۰ میلادی، وقتی ملا عبید الله آخند در اسارت نیروهای پاکستانی به شهادت رسید و معاون دیگر امارت اسلامی ملا عبد الغنی برادر در شهر کراچی، پاکستان توسط نیروهای مشترک امریکایی و پاکستانی اسیر گردید، ملا محمد عمر مجاهد، ملا منصور صاحب را به صفت معاون و مسئول عمومی همه امور امارت اسلامی تعیین نمود.
آن زمانی بود که ۳۰ هزار نیروهای اضافی امریکایی از سوی اوباما به افغانستان فرستاده شده بود و مقاومت جهادی در کشور با چالش های جدی مواجه بود، زیرا بیش از صد هزار نیروهای اشغالگر خارجی مجهز با پیشرفته ترین اسلحه در پهلوی صدها هزار عساکر داخلی در سراسر کشور مشغول جنگ با مجاهدین بودند.
از یکسو ظاهر شدن ملا محمد عمر مجاهد برای رهبری مقاومت نظامی، به سبب شرائط دشوار امنیتی نا ممکن به شمار می رفت و از سوی دیگر خلاء قیادت نظامی و اداری در جبهه جهادی مشکلی بود که پلهء جنگ را کاملا به نفع دشمن نشان می داد.
علاوه بر فشارهای نظامی، فشارهای سیاسی و تبلیغاتی دشمن نیز تشدید یافته بود و تعداد زیادی از مسئولین جهادی در سنگرهای مقاومت شهید و عده ی زیادی هم اسیر شده بودند.
در چنین وضعیت حساس، مسئولیت انسجام مجاهدین در مقابل صلیبی های اشغالگر از سوی ملا محمد عمر مجاهد به دوش ملا منصور انداخته شد. ملا منصور به نصرت پروردگار و همکاری شورای رهبری توانست مقاومت را در حساس ترین لحظات آن، طوری رهبری کند که مجاهدین هیچگونه احساس خلاء قیادت نکنند.
همان بود که در سال ۲۰۱۰ میلادی برای نیروهای صلیبی در افغانستان به اعتراف خود آنان خونین ترین سال تمام شد و مجاهدین توانستند بیشتر از هر زمان دیگر ضربات کاری و مؤثرتری بر پیکر دشمن وارد کنند و به اعتراف دشمن ۷۷۰ تن اشغالگران خارجی را به قتل برسانند. همچنان مجاهدین به قیادت ملا منصور توانستند ساحات خیلی وسیعی را از تصرف دشمن خارج و اداره منظم اسلامی را در آنجا به میان بیاورند.
 
بعد از وفات ملا محمد عمر مجاهد
وقتی که ملا محمد عمر مجاهد به تاریخ ۴ ثور ۱۳۹۲ خورشیدی وفات نمود، اعضای مهم شورای رهبری امارت اسلامی، علمای جید و به ویژه قاصد خاص ملا محمد عمر در دوازده سال اخیر و رفقایی که تا هنگام وفات با او یکجا زندگی می کردند، همه با ملا منصور بیعت کردند و او را به حیث امیر امارت اسلامی تعیین نمودند.
اعضای مهم شورای رهبری امارت اسلامی و یکعده شیوخ و علمای کرام فیصله نمودند که چون سال ۲۰۱۳ میلادی آخرین سال زور آزمایی اشغالگران صلیبی به رهبری امریکا است و سال سرنوشت ساز ۲۰۱۴ میلادی که اشغالگران آن را سال عقب نشینی نیروهای خود تعیین کرده اند، آمدنی است، بناءً به اساس مصلحت جهادی و توافق علمای کرام بهتر خواهد بود که خبر وفات ملا محمد عمر به جز همین چند نفر محدود، به دیگران آشکار نگردد.
همان بود که این راز مهم به طور خیلی خارق العاده و بر اساس مصلحت مهم جهادی تا تاریخ ۳۰ جولای سال ۲۰۱۵ میلادی پنهان نگه داشته شد.
 
به حیث امیر منتخب امارت اسلامی
در شرایطی که وفات مرحوم ملا محمد عمر مجاهد از سوی شورای رهبری امارت اسلامی به تاریخ ۱۴ شوال المکرم ۱۴۳۶ هجری قمری مصادف با ۳۰ جولای ۲۰۱۵ میلادی رسما اعلان شد، ملا منصور برای اطمینان بیشتر مجاهدین به اعضای شورای رهبری و علمای کرام در مورد سرنوشت خود و تعیین زعیم جدید اختیار داد و گفت هر کسی را که شما به حیث زعیم انتخاب بکنید، من راضی و موافق هستم. همان بود که یک گروه اعضای شورای رهبری امارت اسلامی، مشائخ عظام و علمای کرام که از اعتبار اهل الحل و العقد برخوردار بودند، بدون حضور و موجودیت ملا منصور و پس از بحث های طولانی، مصلحت سنجی و مشوره ها، ملا منصور را به حیث امیر جدید امارت اسلامی تعیین نمودند.
همزمان با تعیین ملا اخترمحمد منصور به حیث امیر امارت اسلامی، اعضای شورای رهبری امارت اسلامی، مسئولین همه کمیسیون ها، مسئولین عمومی قضاء و محاکم، فرماندهان نظامی و مسئولین جهادی ۳۴ ولایت کشور، بزرگان کمیسیون های نظامی، شخصیت های علمی، ملی، جهادی، سیاسی و فرهنگی کشور و مسئولین همه نیروهای مسلح و ملکی امارت اسلامی با یکصدا بیعت خود را با امیر جدید امارت اسلامی اعلام نمودند. این همه مقامات نظامی و ملکی و شخصیت های مشهور ملی، علمی و جهادی کشور بیعت خود را به شکل صوتی و کتبی به کمیسیون فرهنگی امارت اسلامی روان کردند، که بعدا در وبسایت مرکزی الاماره نیز به نشر رسید.
 
در مورد شخصیت ملا منصور
زعیم دوم امارت اسلامی شهید ملا اخترمحمد منصور در میان اعضای بنیان گذار امارت اسلامی شخصیت مدبر، مؤثر و مسلط پنداشته می شد. او به گونه موهوبی از مشخصات قیادت و رهبری برخوردار بود. تقوی، اخلاص، بصیرت جهادی، درایت سیاسی و مهارت در نظم اداری از جمله مشخصات عمده ی او بود.
وی در تعقیب و تنفیذ امور جهادی امارت اسلامی نقش قدم مقتدای جهادی خود ملا محمد عمر مجاهد را پیروی می نمود. استقلال کشور از اشغال خارجی و حاکمیت نظام شرعی در کشور، هدف اساسی جهاد و مبارزه او بود. مشوره های سالم رفقا را به اساس «وامرهم شوری بینهم» به دقت می شنید، مسئولیت ها را به اهل کار می سپرد، بر مسئولین خود اعتماد کامل می داشت و مسئولین را به ترحم و برخورد مناسب با مردم توصیه می نمود. روی این نکته بسیار تمرکز داشت که: «امارت اسلامی خانه مشترک همه افغان ها است، پس همه باید برای خود در امارت جا ببینند».
 
پیش از شهادت
ملا منصور پیش از شهادت با چند تن از رفقای خاص جهادی خود در یک منطقه روستایی در بین ولایت های هلمند و نیمروز زندگی می کرد. ملا آغا جان که در آن مرحله مدتی با ملا منصور یکجا مانده بود، می گوید؛ این شیرین ترین خاطره زندگی ام بود، زیرا زعیم امارت اسلامی در کلبه های فقیرانه کشور خود مانند سایر مجاهدین سنگر زندگی ساده داشت.
در آن مرحله، ملا منصور احتیاطاً با مجاهدین دید و بازدید نمی نمود، بلکه توسط نماینده گان خاص خود احکام صادر می نمود. همچنان گاهی با رفقای خود به منطقه ای نزدیک می شد که در آنجا انترنت فعال می بود و از طریق ایمیل و واتساپ با مسئولان امارت اسلامی تماس برقرار نموده در مورد وظایف شان مشوره می نمود. ملا منصور در آنجا بر علاوه از وظائف رسمی جهادی و امور روزمره، بیش تر وقت خود را به مطالعه سپری می نمود و یا هم با رفقای خود در موتر سفر می کرد و خود را از وضعیت جهاد و مردم آگاه می ساخت.
ملا اخترمحمد منصور در خاک کشور خود و در ساحه حاکمیت مجاهدین زندگی می نمود و در این راستا تمام خطرات را متقبل شده بود. اما رسانه های مزدور باز هم تبلیغات می کردند که او در ایران یا پاکستان زندگی داشت. این تهمت بی جا و دور از واقعیت بود. ملا منصور پیش از شهادت خود، همانند ملا محمد عمر مجاهد زندگی در خانه های ویران و سنگرهای جهاد را اختیار نموده بود.
 
شهادت
بالاخره این مجاهد راه حق که هنوز یکسال هم از انتخاب او به حیث زعیم امارت اسلامی نگذشته بود، در حمله طیاره بی پیلوت امریکا به مقام عالی شهادت نائل گردید.
در بخشی از اعلامیه امارت اسلامی به مناسبت شهادت ملا منصور آمده است که او روز شنبه ۱۴ شعبان المعظم سال ۱۴۳۷ هجری قمری مصادف با اول جوزای سال ۱۳۹۵ خورشیدی در منطقه مرزی در بین ریگستان (قندهار) و نوشکی (بلوچستان) در حمله طیاره بی پیلوت امریکای طاغوت به مقام شهادت نائل گردید.
 
منبع: ستاد برگزاری مراسم تجلیل از شخصیت شهید ملا اختر منصور، رهبر سابق امارت اسلامی افغانستان