نیروهای خارجی با شتاب در حال ترک افغانستان هستند؛ اتفاقی که روزی باید رخ می داد؛ اما این واقعیت هرگز در محاسبات دولتمردان افغانستان به ویژه استراتژیست های امنیتی کشور – البته اگر اساسا چنین تعبیری درست باشد و مصداق داشته باشد- مورد توجه قرار نگرفت.
به بیان دیگر، دولت های کرزی و احمدزی تصور می کردند که حمایت و حضور امریکایی ها در افغانستان، ابدی و بی پایان است و به همین دلیل، هیچگاه به این امر توجه نکردند که اگر روزی خارجی ها نباشند، نظام موجود چگونه به حیات خود ادامه دهد و امنیت افغانستان با تکیه به کدام پشتوانه، پایدار و استوار باقی بماند.
اکنون آن واقعیت سهمگین با تمام هیبت و هراس اش از راه رسیده و دولتمردان افغانستان به ویژه مسئولان دستگاه های امنیتی کشور بیش از هر زمان دیگری نسبت به آینده، نگران هستند و از عواقب خروج نیروهای خارجی بیم دارند.
حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی اشرف غنی یکی از همان کسانی است که آینده را به شدت تاریک و کابوس وار می بیند و هشدار می دهد که پس از آمادگی امریکا برای خروج، افغانستان با تهدید واقعی جنگ داخلی رو به رو شده است.
آقای محب در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت دولت افغانستان هم برای صلح و هم برای جنگ آماده می‌شود و همه تلاش خود را برای کاهش تهدید واقعی جنگ داخلی در این کشور به کار می‌برد.
او گفت دولت همه تلاش خود را می‌کند تا به مذاکرات صلح فرصت دهد و از طالبان هم خواست که با حسن نیت مذاکره کنند.
محب طالبان را متهم کرد که انتظار دارند مردم افغانستان به حاکمیت این گروه تسلیم شوند.
او تصریح کرد که پشتیبانی هوایی امریکا اکنون برای نیروهای امنیتی افغانستان در میدان نبرد علیه طالبان بسیار مهم است.
با این حال به باور کارشناسان، دولتی که بقای خود را منوط به ادامه حضور نیروهای خارجی می داند و با خروج خارجی ها از وقوع یک جنگ داخلی لجام گسیخته و مرگبار، بیم دارد، نمی تواند هم برای جنگ آمادگی داشته باشد و هم برای صلح.
اینکه طالبان نیز حاضر نیستند در میز مذاکره، حسن نیت و عزم و اراده جدی برای سازش نشان دهند، ریشه در همین واقعیت دارد. آنها می دانند که دولت در موضع دفاعی است و توان مقابله با آن گروه در میدان نبرد را از دست داده است. اگرچه مراکز شهری هنوز هم در اختیار دولت مرکزی است؛ اما رویدادهای چند هفته اخیر نشان داد که طالبان ابتکار عمل در میدان جنگ را در اختیار دارند و دولت به سختی مجبور به دفاع از خاکریزهای خود شده است.
در هلمند، طالبان رسما برای ساقط کردن سلطه دولت مرکزی بر مرکز شهر، وارد عمل شدند و در غور نیز یک حمله مهیب در برابر فرماندهی پولیس این ولایت، ده ها کشته و زخمی در پی داشت. وضعیت در میدان وردک، بدخشان، قندوز، فراه و سایر مناطق کشور نیز عادی نیست. این رویدادها نشان می دهد که دولت، قدرتی برای مهار ناامنی ها و بی ثباتی ها ندارد و طالبان هم این امر را به خوبی دریافته اند. به همین دلیل، آن گروه حاضر نیست در میز مذاکره از مواضع خود، عقب نشینی کند و یا در برابر خواسته های هیات دولت، نرمش نشان دهد.
این در حالی است که در جنگ هلمند نیروهای خارجی به مدد قوای داخلی آمدند و مواضع طالبان را بمباران کردند؛ رویدادی که واکنش طالبان را هم برانگیخت و آن گروه، امریکایی ها را به نقض مکرر توافق دوحه متهم کردند.
با این حساب، روزی که نیروهای خارجی به طور کامل، کشور را ترک کنند، وضعیت بحرانی کنونی در مقیاسی چندین برابر، حادتر خواهد شد و دولت وابسته ای که امنیت افغانستان را برای ابد به حضور همیشگی نیروهای خارجی، موکول کرده بود، باید تاوان بی عملی، فقدان تدبیر و استراتژی و مدیریت و تعهد به منافع و امنیت و حاکمیت ملی را بپردازد و شاهد همان رخدادهایی باشد که پس از خروج قوای شوروی، دامن دولت کمونیستی به رهبری نجیب را نیز گرفت و سرانجام آن را به سقوط کشاند.
از این منظر، هشدار حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی رییس جمهوری، جدی است و این همان چیزی است که به طور بالقوه امنیت و ثبات افغانستان را تهدید می کند: کابوس جنگ داخلی با تمام عواقب و پیامدهای ویرانگر، مرگبار و به شدت تکان دهنده آن برای مردم مظلوم افغانستان به عنوان قربانیان اصلی و همیشگی جنگ های جنون آمیز چند ده سال اخیر.
در این میان باید تأکید کرد که حضور نیروهای خارجی، عامل اصلی تشدید جنگ، تقویت تروریزم و فراگیری بحران ۲۰ ساله در افغانستان بود و خروج غیر مسئولانه آنها در غیاب یک دولت مرکزی توانمند و متعهد به منافع ملی کشور، این مسایل و مصایب را چندبرابر خواهد کرد.
به بیان دیگر، دولت های کرزی و احمدزی تصور می کردند که حمایت و حضور امریکایی ها در افغانستان، ابدی و بی پایان است و به همین دلیل، هیچگاه به این امر توجه نکردند که اگر روزی خارجی ها نباشند، نظام موجود چگونه به حیات خود ادامه دهد و امنیت افغانستان با تکیه به کدام پشتوانه، پایدار و استوار باقی بماند.
اکنون آن واقعیت سهمگین با تمام هیبت و هراس اش از راه رسیده و دولتمردان افغانستان به ویژه مسئولان دستگاه های امنیتی کشور بیش از هر زمان دیگری نسبت به آینده، نگران هستند و از عواقب خروج نیروهای خارجی بیم دارند.
حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی اشرف غنی یکی از همان کسانی است که آینده را به شدت تاریک و کابوس وار می بیند و هشدار می دهد که پس از آمادگی امریکا برای خروج، افغانستان با تهدید واقعی جنگ داخلی رو به رو شده است.
آقای محب در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت دولت افغانستان هم برای صلح و هم برای جنگ آماده می‌شود و همه تلاش خود را برای کاهش تهدید واقعی جنگ داخلی در این کشور به کار می‌برد.
او گفت دولت همه تلاش خود را می‌کند تا به مذاکرات صلح فرصت دهد و از طالبان هم خواست که با حسن نیت مذاکره کنند.
محب طالبان را متهم کرد که انتظار دارند مردم افغانستان به حاکمیت این گروه تسلیم شوند.
او تصریح کرد که پشتیبانی هوایی امریکا اکنون برای نیروهای امنیتی افغانستان در میدان نبرد علیه طالبان بسیار مهم است.
با این حال به باور کارشناسان، دولتی که بقای خود را منوط به ادامه حضور نیروهای خارجی می داند و با خروج خارجی ها از وقوع یک جنگ داخلی لجام گسیخته و مرگبار، بیم دارد، نمی تواند هم برای جنگ آمادگی داشته باشد و هم برای صلح.
اینکه طالبان نیز حاضر نیستند در میز مذاکره، حسن نیت و عزم و اراده جدی برای سازش نشان دهند، ریشه در همین واقعیت دارد. آنها می دانند که دولت در موضع دفاعی است و توان مقابله با آن گروه در میدان نبرد را از دست داده است. اگرچه مراکز شهری هنوز هم در اختیار دولت مرکزی است؛ اما رویدادهای چند هفته اخیر نشان داد که طالبان ابتکار عمل در میدان جنگ را در اختیار دارند و دولت به سختی مجبور به دفاع از خاکریزهای خود شده است.
در هلمند، طالبان رسما برای ساقط کردن سلطه دولت مرکزی بر مرکز شهر، وارد عمل شدند و در غور نیز یک حمله مهیب در برابر فرماندهی پولیس این ولایت، ده ها کشته و زخمی در پی داشت. وضعیت در میدان وردک، بدخشان، قندوز، فراه و سایر مناطق کشور نیز عادی نیست. این رویدادها نشان می دهد که دولت، قدرتی برای مهار ناامنی ها و بی ثباتی ها ندارد و طالبان هم این امر را به خوبی دریافته اند. به همین دلیل، آن گروه حاضر نیست در میز مذاکره از مواضع خود، عقب نشینی کند و یا در برابر خواسته های هیات دولت، نرمش نشان دهد.
این در حالی است که در جنگ هلمند نیروهای خارجی به مدد قوای داخلی آمدند و مواضع طالبان را بمباران کردند؛ رویدادی که واکنش طالبان را هم برانگیخت و آن گروه، امریکایی ها را به نقض مکرر توافق دوحه متهم کردند.
با این حساب، روزی که نیروهای خارجی به طور کامل، کشور را ترک کنند، وضعیت بحرانی کنونی در مقیاسی چندین برابر، حادتر خواهد شد و دولت وابسته ای که امنیت افغانستان را برای ابد به حضور همیشگی نیروهای خارجی، موکول کرده بود، باید تاوان بی عملی، فقدان تدبیر و استراتژی و مدیریت و تعهد به منافع و امنیت و حاکمیت ملی را بپردازد و شاهد همان رخدادهایی باشد که پس از خروج قوای شوروی، دامن دولت کمونیستی به رهبری نجیب را نیز گرفت و سرانجام آن را به سقوط کشاند.
از این منظر، هشدار حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی رییس جمهوری، جدی است و این همان چیزی است که به طور بالقوه امنیت و ثبات افغانستان را تهدید می کند: کابوس جنگ داخلی با تمام عواقب و پیامدهای ویرانگر، مرگبار و به شدت تکان دهنده آن برای مردم مظلوم افغانستان به عنوان قربانیان اصلی و همیشگی جنگ های جنون آمیز چند ده سال اخیر.
در این میان باید تأکید کرد که حضور نیروهای خارجی، عامل اصلی تشدید جنگ، تقویت تروریزم و فراگیری بحران ۲۰ ساله در افغانستان بود و خروج غیر مسئولانه آنها در غیاب یک دولت مرکزی توانمند و متعهد به منافع ملی کشور، این مسایل و مصایب را چندبرابر خواهد کرد.
