عزیز عباسی/ بیش از 19 سال است که گروه طالبان با حکومت افغانستان و امریکاییها در جنگ است. در این مدت هزاران طالب، نیروهای امنیتی و نیروها نظامی ناتو مستقر در افغانستان کشته و زخمی شدهاند. حکومت افغانستان همواره از گروه طالبان خواستار آغاز گفتوگوهای صلح و ختم جنگ در کشور شده، اما گروه طالبان به این خواست حکومت جواب منفی داده است.
حال سوالی که مطرح میشود، این است که چرا گروه طالبان حاضر نیست مستقیما با حکومت افغانستان در مورد صلح گفتوگو کنند؟!
در پاسخ باید گفت که رهبران گروه طالبان در طول 19 سال گذشته برای جلب و جذب نیروی جنگی دست به این تبلیغ زده که افغانستان توسط امریکاییها اشغال شده و حکومت موجود، حکومت دستنشانده امریکاییها میباشد؛ از اینرو "جهاد" علیه این حکومت فرض است. طالبان با این تبلیغ یک تعداد قابل توجه از جوانان را که در مدارس دینی داخل افغانستان و خارج از کشور(پاکستان) مصروف آموختن علوم دینی بودند، جذب کرده، و آنان را در مقابل نیروهای امنیتی افغانستان بسیج کرد. اکنون رهبران گروه طالبان توجیهی برای جنگجویانشان ندارند که با حکومت افغانستان روی یک میز مذاکره کنند و یا تن به آتشبس بدهند. اگر رهبران این گروه با حکومت افغانستان روی یک میز مذاکره کنند، تعداد زیادی از جنگجویان این گروه یا با داعش بیعت میکنند و یا هم در مقابل رهبرانشان ایستادگی خواهند کرد. در ضمن آن جهادی که آنان ادعا داشتند و در طول 19 سال چند هزار کشته داد، زیر سوال میرود.
همچنان استخبارات منطقه به خاطر منافعی که در جنگ افغانستان دارند و گروه طالبان را در طول این 19 سال در بخشهای دیپلماسی و هم نظامی حمایت کرده و میکنند، به این آسانی حاضر به پذیرفتن پایان جنگ در این کشور نیستند. اگر حمایت کشورهای منطقه به خصوص پاکستان از گروه طالبان نمیبود، این گروه به هیچ عنوان نمیتوانست که در مقابل نیروهای امنیتی دوام بیاورد، چون این نیروها به اندازه کافی آموزش دیده و در ضمن از تجهیزات خوب و حمایت کشورهای ناتو برخوردارند. به همین اساس است که رهبران این گروه نمیتوانند در تصمیمگیریهایشان بدون در نظر داشت خواست استخبارات منطقه به خصوص پاکستان مستقل عمل کنند و با حکومت افغانستان پای میز مذاکره حاضر شوند.
زمانی که رهبران گروه طالبان توافقنامه صلح را با امریکاییها امضا کردند، افغانها خوشبین بودند که این گروه دست از خشونت برمیدارد و مستقیما با حکومت وارد گفتوگو میشود، اما نه تنها طالبان دست از خشونت برنداشت، بلکه حملات خود نسبت به گذشته بر نیروهای امنیتی افزایش داد. در توافقنامه صلح بین امریکا و طالبان، امریکاییها تعهد کردند که دست از حملات هوایی علیه این گروه برمیدارد؛ از اینرو جنگوجویان طالبان جسور شدند و تلاش کردند دو سه ولایت را به کنترول خود درآورند. برای دست یافتن به این هدف، طالبان چند حمله گسترده را بر نیروهای امنیتی در ولایتهای مختلف انجام دادند که توسط این نیروها مهار شد؛ هرچند نیروهای امنیتی در حالت دفاعی قرار داشتند. هنوز هم گروه طالبان و حامیان منطقهایاش به این باور اند که اگر حمایت هوایی امریکا از نیروهای افغان نباشد، آنان نمیتوانند در مقابل جنگوجویان طالب دوام بیاورند؛ در حالیکه این طور نیست و نیروهای امنیتی افغان در طول چند سال اخیر نشان دادند که نه تنها توانایی مقابله با گروه طالبان را دارند، بلکه میتوانند با دیگر گروههای تروریستی در افغانستان بجنگند.
در بعد سیاسی نیز رهبران طالب و حامیان منطقهایشان تلاش دارند حکومت را در حاشیه گفتوگوهای صلح قرار داده و با احزاب سیاسی افغانستان وارد مذاکره شوند؛ از این طریق به خوبی میتوانند به "امارت" برسند؛ چون اکثر احزاب سیاسی از حکومت ناراضی اند و در تلاش یک حکومت جدید، ولو که طالبانی هم باشد، هستند.
نظر به آنچه ذکر شد، حکومت افغانستان دو راه برای کشانیدن طالبان به پای میز مذاکره دارد؛ اول حکومت باید با امریکا و سران ناتو در مورد حامیان گروه طالبان گفتوگو کند و آنان را قناعت بدهد تا بر حامیان این گروه فشار وارد کند که دست از حمایت از طالبان بردارند. همچنان از رهبران احزاب سیاسی که از حکومت ناراضی هستند، در گفتوگوهای صلح استفاده شده و در این روند به آنها سهم داده شود.
دوم اینکه نیروهای امنیتی از حالت دفاعی به حالت تهاجمی برگردند و از زمین و هوا بر جنگوجویان طالب حمله کنند، تا قدرت نیروهای امنیتی را بدانند و مجبور به گفتوگوهای صلح شوند.
حال سوالی که مطرح میشود، این است که چرا گروه طالبان حاضر نیست مستقیما با حکومت افغانستان در مورد صلح گفتوگو کنند؟!
در پاسخ باید گفت که رهبران گروه طالبان در طول 19 سال گذشته برای جلب و جذب نیروی جنگی دست به این تبلیغ زده که افغانستان توسط امریکاییها اشغال شده و حکومت موجود، حکومت دستنشانده امریکاییها میباشد؛ از اینرو "جهاد" علیه این حکومت فرض است. طالبان با این تبلیغ یک تعداد قابل توجه از جوانان را که در مدارس دینی داخل افغانستان و خارج از کشور(پاکستان) مصروف آموختن علوم دینی بودند، جذب کرده، و آنان را در مقابل نیروهای امنیتی افغانستان بسیج کرد. اکنون رهبران گروه طالبان توجیهی برای جنگجویانشان ندارند که با حکومت افغانستان روی یک میز مذاکره کنند و یا تن به آتشبس بدهند. اگر رهبران این گروه با حکومت افغانستان روی یک میز مذاکره کنند، تعداد زیادی از جنگجویان این گروه یا با داعش بیعت میکنند و یا هم در مقابل رهبرانشان ایستادگی خواهند کرد. در ضمن آن جهادی که آنان ادعا داشتند و در طول 19 سال چند هزار کشته داد، زیر سوال میرود.
همچنان استخبارات منطقه به خاطر منافعی که در جنگ افغانستان دارند و گروه طالبان را در طول این 19 سال در بخشهای دیپلماسی و هم نظامی حمایت کرده و میکنند، به این آسانی حاضر به پذیرفتن پایان جنگ در این کشور نیستند. اگر حمایت کشورهای منطقه به خصوص پاکستان از گروه طالبان نمیبود، این گروه به هیچ عنوان نمیتوانست که در مقابل نیروهای امنیتی دوام بیاورد، چون این نیروها به اندازه کافی آموزش دیده و در ضمن از تجهیزات خوب و حمایت کشورهای ناتو برخوردارند. به همین اساس است که رهبران این گروه نمیتوانند در تصمیمگیریهایشان بدون در نظر داشت خواست استخبارات منطقه به خصوص پاکستان مستقل عمل کنند و با حکومت افغانستان پای میز مذاکره حاضر شوند.
زمانی که رهبران گروه طالبان توافقنامه صلح را با امریکاییها امضا کردند، افغانها خوشبین بودند که این گروه دست از خشونت برمیدارد و مستقیما با حکومت وارد گفتوگو میشود، اما نه تنها طالبان دست از خشونت برنداشت، بلکه حملات خود نسبت به گذشته بر نیروهای امنیتی افزایش داد. در توافقنامه صلح بین امریکا و طالبان، امریکاییها تعهد کردند که دست از حملات هوایی علیه این گروه برمیدارد؛ از اینرو جنگوجویان طالبان جسور شدند و تلاش کردند دو سه ولایت را به کنترول خود درآورند. برای دست یافتن به این هدف، طالبان چند حمله گسترده را بر نیروهای امنیتی در ولایتهای مختلف انجام دادند که توسط این نیروها مهار شد؛ هرچند نیروهای امنیتی در حالت دفاعی قرار داشتند. هنوز هم گروه طالبان و حامیان منطقهایاش به این باور اند که اگر حمایت هوایی امریکا از نیروهای افغان نباشد، آنان نمیتوانند در مقابل جنگوجویان طالب دوام بیاورند؛ در حالیکه این طور نیست و نیروهای امنیتی افغان در طول چند سال اخیر نشان دادند که نه تنها توانایی مقابله با گروه طالبان را دارند، بلکه میتوانند با دیگر گروههای تروریستی در افغانستان بجنگند.
در بعد سیاسی نیز رهبران طالب و حامیان منطقهایشان تلاش دارند حکومت را در حاشیه گفتوگوهای صلح قرار داده و با احزاب سیاسی افغانستان وارد مذاکره شوند؛ از این طریق به خوبی میتوانند به "امارت" برسند؛ چون اکثر احزاب سیاسی از حکومت ناراضی اند و در تلاش یک حکومت جدید، ولو که طالبانی هم باشد، هستند.
نظر به آنچه ذکر شد، حکومت افغانستان دو راه برای کشانیدن طالبان به پای میز مذاکره دارد؛ اول حکومت باید با امریکا و سران ناتو در مورد حامیان گروه طالبان گفتوگو کند و آنان را قناعت بدهد تا بر حامیان این گروه فشار وارد کند که دست از حمایت از طالبان بردارند. همچنان از رهبران احزاب سیاسی که از حکومت ناراضی هستند، در گفتوگوهای صلح استفاده شده و در این روند به آنها سهم داده شود.
دوم اینکه نیروهای امنیتی از حالت دفاعی به حالت تهاجمی برگردند و از زمین و هوا بر جنگوجویان طالب حمله کنند، تا قدرت نیروهای امنیتی را بدانند و مجبور به گفتوگوهای صلح شوند.