بیش از یک هفته از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با تمامی مشکلات و نابسامانی که در روز برگزاری وجود داشت، گذشته؛ و آنچه که مهم است، همان نتیجه انتخابات است که سرنوشت کشور در گرو آن قرار دارد.
امروزه در تمامی کشورها، با استفاده از تکنولوژی بایومتریک و ابزار پیشرفته دیگر که وجود دارد، پروسه‌های مهم نظیر انتخابات که سرنوشت کشورها و ملت‌ها به آن وابسته است، به صورت منظم و یا اخلال و چالش کمتر برگزار می‌گردد؛ آنچه که در افغانستان با وجود هزینه میلیون‌ها دالر همواره و به کرار آسیب‌پذیر، بحرانی و چالش‌زا است. جدای از بحران‌های پسا نتایج که در کشورهای مختلف به میان می‌آید، کمتر کشوری را می‌توان یافت که مانند افغانستان و به تکرار در برگزاری انتخابات‌هایش ناکام بوده باشد.
افغانستان قرن بیست یکم هنوز هم با موجودیت تکنولوژی‌های روز نمی‌تواند پروسه های مهم و ملی نظیر انتخابات را که میلیون‌ها دالر هزینه برمی‌دارد، به درستی مدیریت کند و همواره به جای پیشرفت و رفع چالش‌ها، عقب‌گرد و خلق بحران داشته‌ایم؛ نمونه‌اش را می‌توان در انتخابات‌های سال‌های پسا بن به وضوح مشاهده کرد.
اما انتخابات فعلی با وجود چالش ریختن رأی و پر کردن صندوق‌ها با تمامی کمی‌ها و کاستی‌ها و این‌که چه تعداد رأی واقعی هستند و چه تعدادی خیالی؛ مشروعیت نسبی دارد و آنچه از همه مهم است و بر مشروعیت انتخابات صحه می‌گذارد، همانا تفکیک آرای درست از نادرست است که آزمون بزرگی برای کمیسیون‌های انتخاباتی این دوره است.
هرچند تمامی انتخابات‌های دو دهه پسین در کشور همیشه نابسامان و ناقص و چالش‌زا بوده، آخرین مورد هم بدون پیش‌داوری و قضاوت انتخابات ششم میزان که بماند برای روزهای بعدی؛ انتخابات پارلمانی سال گذشته بود که هنوز هم رسوای آن خوراک رسانه‌ها است. اما انتخابات این دوره هرچند مانند انتخابات‌های گذشته تا حالا شکل ظاهری نسبتا یکسان داشته و چالش‌های شبیه هم؛ اما از لحاظ پس زمینه، برایند و نتیجه حاصله، قطعا متفاوت، مهم و سرنوشت‌ساز خواهد بود؛ چرا که شرایط و اوضاع کشور و شرایط تیم‌های انتخاباتی متفاوت از گذشته است.
این روزها در حالی که تیم دولت‌ساز و ارگ‌نشین برای حضور پنج ساله دیگر برای کاخ‌نشینی دست و پا می‌زند و با تمام قوا ابزار و وسایل در جهت رسیدن به این هدف تلاش دارد، و حتی برای رسیدن به این هدف حاضر اند آرای بدون بایومتریک نیز حساب شود، اما در طرف مقابل، تیم ثبات و همگرایی قرار دارد که با وجود ادعای پیروزی، هشدار داده در مقابل هر نوع فشار و تقلب ایستادگی کرده، و از رأی‌شان محافظت و مطابق با طرزالعمل کمیسیون‌های انتخاباتی، آرای بدون بایومتریک را تقلبی و فاقد مشروعیت دانسته و بر اصل شفافیت به پیش خواهد رفت.
در سوی دیگر معادله هم جمعی از سیاسیون که بیشتر مجاهدین هستند و با توجه به شرایطی که همواره در کشور در مواقع انتخابات واقع شده و پیش می‌آید و بحران‌های خلق شده، منتظر فرصت اند تا با تشدید و خلق بحران جدید و شاخ به شاخ شدن تیم‌های پیشتاز، قدم جلو گذاشته و به عنوان میانجی و ختم بحران، حکومتی را شکل دهند تا همه در آن سهیم باشند. این جمع از سیاسیون از تقابل تیم‌های پیشتاز چندان هم ناراض نیستند، چون فکر می‌کنند که با ترکیب همه شمول از مجاهد و کمونیست تا شعله‌ای، فدرالیست و تکنوکرات در دور یک میز، می‌شود به تمامی بحرانی پیش آمده خاتمه داد.
در انتخابات ششم میزان هرچند که میزان اشتراک مردم گسترده نبود، اما نفس برگزاری آن تمثیل کننده دمکراسی مردم سالار و حکومت مبتنی بر آرأ و نظریات مردم است که در صورت حفاظت و حراست از آراء مردم، می‌شود حکومتی شکل بگیرد که حداقل در نظام پسا بن، رأی مردم در آن تعیین کننده باشد.
البته چالش مهم دیگری که در انتخابات ششم میزان مطرح است، این‌که در ولایات مشخص مشرقی و جنوبی، آنچه که کمیسیون انتخابات تا حالا اعلان نموده، سطح اشتراک مردم را گسترده نشان داده، در حالی که نفوس ولایات نظیر هرات و بلخ به مراتب از بسیاری ولایات مشرقی و جنوبی نظیر ننگرهار و هلمند بیشتر است، اما تناسب اشتراک در انتخابات و آنچه که تاکنون اعلان گردیده، پرسش برانگیز است؛ در کنار این‌که اخلال امنیت در ولایات شرقی و جنوبی کمتر از ولایات شمالی و غربی نیست!
حالا آینده و دورنمای سیاسی نظام نوپای کشور در گرو تصمیم شجاعانه و حرکت عدالت‌محورانه کمیسیون‌های انتخاباتی مبنی بر تفکیک آرای پاک از ناپاک است. در حالی که تمامی مردم، سیاسیون و تیم‌های انتخاباتی برای حفظ نظام و امنیت نیم بند سیاسی کشور مسئولیت ملی، دینی و انسانی دارند و نیاز است تا همه برای تامین عدالت و قانون و حفظ ارزش‌های به دست آمده تلاش کنند؛ وگرنه در صورت بی‌عدالتی‌ها، لجاجت‌ها و رفتارهای غیرمسئولانه و تشدید شکاف، کشور به سوی بحرانی خواهد رفت که عواقب آن برای همه مردم سنگین خواهد بود.
نویسنده: سید غلام رضا سادات
امروزه در تمامی کشورها، با استفاده از تکنولوژی بایومتریک و ابزار پیشرفته دیگر که وجود دارد، پروسه‌های مهم نظیر انتخابات که سرنوشت کشورها و ملت‌ها به آن وابسته است، به صورت منظم و یا اخلال و چالش کمتر برگزار می‌گردد؛ آنچه که در افغانستان با وجود هزینه میلیون‌ها دالر همواره و به کرار آسیب‌پذیر، بحرانی و چالش‌زا است. جدای از بحران‌های پسا نتایج که در کشورهای مختلف به میان می‌آید، کمتر کشوری را می‌توان یافت که مانند افغانستان و به تکرار در برگزاری انتخابات‌هایش ناکام بوده باشد.
افغانستان قرن بیست یکم هنوز هم با موجودیت تکنولوژی‌های روز نمی‌تواند پروسه های مهم و ملی نظیر انتخابات را که میلیون‌ها دالر هزینه برمی‌دارد، به درستی مدیریت کند و همواره به جای پیشرفت و رفع چالش‌ها، عقب‌گرد و خلق بحران داشته‌ایم؛ نمونه‌اش را می‌توان در انتخابات‌های سال‌های پسا بن به وضوح مشاهده کرد.
اما انتخابات فعلی با وجود چالش ریختن رأی و پر کردن صندوق‌ها با تمامی کمی‌ها و کاستی‌ها و این‌که چه تعداد رأی واقعی هستند و چه تعدادی خیالی؛ مشروعیت نسبی دارد و آنچه از همه مهم است و بر مشروعیت انتخابات صحه می‌گذارد، همانا تفکیک آرای درست از نادرست است که آزمون بزرگی برای کمیسیون‌های انتخاباتی این دوره است.
هرچند تمامی انتخابات‌های دو دهه پسین در کشور همیشه نابسامان و ناقص و چالش‌زا بوده، آخرین مورد هم بدون پیش‌داوری و قضاوت انتخابات ششم میزان که بماند برای روزهای بعدی؛ انتخابات پارلمانی سال گذشته بود که هنوز هم رسوای آن خوراک رسانه‌ها است. اما انتخابات این دوره هرچند مانند انتخابات‌های گذشته تا حالا شکل ظاهری نسبتا یکسان داشته و چالش‌های شبیه هم؛ اما از لحاظ پس زمینه، برایند و نتیجه حاصله، قطعا متفاوت، مهم و سرنوشت‌ساز خواهد بود؛ چرا که شرایط و اوضاع کشور و شرایط تیم‌های انتخاباتی متفاوت از گذشته است.
این روزها در حالی که تیم دولت‌ساز و ارگ‌نشین برای حضور پنج ساله دیگر برای کاخ‌نشینی دست و پا می‌زند و با تمام قوا ابزار و وسایل در جهت رسیدن به این هدف تلاش دارد، و حتی برای رسیدن به این هدف حاضر اند آرای بدون بایومتریک نیز حساب شود، اما در طرف مقابل، تیم ثبات و همگرایی قرار دارد که با وجود ادعای پیروزی، هشدار داده در مقابل هر نوع فشار و تقلب ایستادگی کرده، و از رأی‌شان محافظت و مطابق با طرزالعمل کمیسیون‌های انتخاباتی، آرای بدون بایومتریک را تقلبی و فاقد مشروعیت دانسته و بر اصل شفافیت به پیش خواهد رفت.
در سوی دیگر معادله هم جمعی از سیاسیون که بیشتر مجاهدین هستند و با توجه به شرایطی که همواره در کشور در مواقع انتخابات واقع شده و پیش می‌آید و بحران‌های خلق شده، منتظر فرصت اند تا با تشدید و خلق بحران جدید و شاخ به شاخ شدن تیم‌های پیشتاز، قدم جلو گذاشته و به عنوان میانجی و ختم بحران، حکومتی را شکل دهند تا همه در آن سهیم باشند. این جمع از سیاسیون از تقابل تیم‌های پیشتاز چندان هم ناراض نیستند، چون فکر می‌کنند که با ترکیب همه شمول از مجاهد و کمونیست تا شعله‌ای، فدرالیست و تکنوکرات در دور یک میز، می‌شود به تمامی بحرانی پیش آمده خاتمه داد.
در انتخابات ششم میزان هرچند که میزان اشتراک مردم گسترده نبود، اما نفس برگزاری آن تمثیل کننده دمکراسی مردم سالار و حکومت مبتنی بر آرأ و نظریات مردم است که در صورت حفاظت و حراست از آراء مردم، می‌شود حکومتی شکل بگیرد که حداقل در نظام پسا بن، رأی مردم در آن تعیین کننده باشد.
البته چالش مهم دیگری که در انتخابات ششم میزان مطرح است، این‌که در ولایات مشخص مشرقی و جنوبی، آنچه که کمیسیون انتخابات تا حالا اعلان نموده، سطح اشتراک مردم را گسترده نشان داده، در حالی که نفوس ولایات نظیر هرات و بلخ به مراتب از بسیاری ولایات مشرقی و جنوبی نظیر ننگرهار و هلمند بیشتر است، اما تناسب اشتراک در انتخابات و آنچه که تاکنون اعلان گردیده، پرسش برانگیز است؛ در کنار این‌که اخلال امنیت در ولایات شرقی و جنوبی کمتر از ولایات شمالی و غربی نیست!
حالا آینده و دورنمای سیاسی نظام نوپای کشور در گرو تصمیم شجاعانه و حرکت عدالت‌محورانه کمیسیون‌های انتخاباتی مبنی بر تفکیک آرای پاک از ناپاک است. در حالی که تمامی مردم، سیاسیون و تیم‌های انتخاباتی برای حفظ نظام و امنیت نیم بند سیاسی کشور مسئولیت ملی، دینی و انسانی دارند و نیاز است تا همه برای تامین عدالت و قانون و حفظ ارزش‌های به دست آمده تلاش کنند؛ وگرنه در صورت بی‌عدالتی‌ها، لجاجت‌ها و رفتارهای غیرمسئولانه و تشدید شکاف، کشور به سوی بحرانی خواهد رفت که عواقب آن برای همه مردم سنگین خواهد بود.
نویسنده: سید غلام رضا سادات
