اشرف غنی؛ رییس جمهوری بار دیگر از طالبان خواسته تا وارد گفتگوی مستقیم با حکومت شوند و خطاب به آنان تاکید کرده که بدون تفاهم با حکومت از فهرست سیاه سازمان ملل متحد بیرون شده نمی‌توانند.
آقای غنی که روز پنجشنبه (9 حوت) به مناسبت روز ملی حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی در مقر وزارت دفاع ملی سخن می‌گفت، بیان داشت که حکومت آماده است تا برای طالبان دفتر بدهد.
وی گفت:"حکومت آماده است تا برای آنان دفتر بدهد، با آنان روی زندانیان مذاکره کند؛ اما آنان بدون تفاهم با حکومت، از لیست سیاه بیرون شده نمی توانند."
وی افزود:"صلح عزت متقابل می باشد و زمانی که ما مذاکرات بی قید و شرط را اعلان کردیم، به دیده کم به شما ننگریستیم، شما هم به ملت عظیم افغانستان، به دیده کم ننگرید."
رییس جمهوری در حالی تلاش می کند تا با استفاده از اهرم فهرست سیاه، طالبان را تحت فشار قرار دهد تا طبق خواسته ارگ ریاست جمهوری، با حکومت مستقیما مذاکره کنند که به باور آگاهان، حکومت در حال حاضر بدون آنکه به این خواسته اش رسیده باشد، همچنان به طالبان به صورت یکجانبه امتیاز می دهد. به عنوان نمونه، افرادی مانند شیرمحمد عباس استانکزی و نیز ملا عبدالغنی برادر؛ از مذاکره کنندگان اصلی گروه طالبان، هم اکنون در دوحه؛ پایتخت قطر به سر می برند. این در حالی است که گفته می شود هردو نفر در فهرست سیاه سازمان ملل متحد قرار دارند.
اخیرا زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، از پاکستان به دلیل آنکه برای ملا برادر «تسهیلات» سفر به قطر را فراهم نموده، قدردانی کرد. این قدردانی نشان داد که پاکستان بدون توجه به محدودیت های وضع شده علیه رهبران گروه طالبان، برای آنها زمینه سفر به دیگر کشورها را فراهم می کند.
از جانب دیگر، هیأت گروه طالبان، اخیرا به دنبال مخالفت دولت افغانستان اعلام کرد که «نمی تواند» به پاکستان سفر کند تا با عمران خان؛ نخست وزیر آن کشور و نیز بن سلمان؛ ولیعهد رژيم سعودی که به اسلام آباد سفر کرده بود، دیدار نمایند.
پیش از برگزاری نشست اخیر مسکو هم حکومت افغانستان، به سازمان شکایت کرد تا اجازه ندهد اعضای تحت تحریم گروه طالبان آزادانه به روسیه بروند؛ شکایتی که ظاهرا نه تنها به آن ترتیب اثر داده نشد؛ بلکه روسیه پس از نشست مسکو اعلام کرد که آماده است تا در همکاری دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل، به خارج کردن نام رهبران طالبان از فهرست تحریم های این سازمان، اقدام کند.
موضوع دیگر اینکه حکومت در قبال حضور آزادانه اعضای گروه طالبان در قطر و امارات و... هیچ واکنشی نشان نداده است.
افزون بر اینها مشخص نیست که اعضای هیأت مذاکره کننده گروه طالبان برای سفر به کشورهای مختلف، از چه پاسپورتی استفاده می کنند. آنها تبعه افغانستان محسوب می شوند و علی القاعده باید پاسپورت های افغانستانی داشته باشند و از خدمات کنسولی نمایندگی های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای دیگر بهره مند شوند.
با این حساب، به نظر می رسد که حتی در مسیر استفاده حکومت افغانستان از اهرم فهرست سیاه نیز مشکلاتی وجود دارد؛ مشکلاتی که ریشه در عوامل مختلف داخلی و خارجی دارد. یک بخش مشکلات مربوط به کشورهای همسایه و منطقه و همچنین قدرت های بین المللی است؛ آنهایی که بدون توجه به تحریم های سازمان ملل، آزادانه زمینه های سفر رهبران و اعضای طالبان را فراهم می کنند. امریکا، پاکستان، روسیه و رژيم های عربی، از جمله کشورهایی هستند که آگاهانه خطوط سرخ تحریم های بین المللی علیه طالبان را نادیده می گیرند و به این ترتیب، موضع سیاسی و جایگاه حقوقی حکومت افغانستان را عمدا تضعیف می کنند.
بخش دیگر مشکلات، مربوط به عملکرد دیپلماتیک حکومت افغانستان است. حکومت در حالی که به سادگی می تواند سفرهای آزادانه اعضای تحت تحریم طالبان را محدود کند و به این ترتیب، اقتدار خود را به نمایش بگذارد؛ اما در همه موارد، این کار را نمی کند. برخورد گزینشی با این امر هم موجب تضعیف جایگاه حکومت شده و به قدرت های خارجی و کشورهای منطقه، این شجاعت غیر مشروع را اعطا کرده که بی توجه به وجود دولتی در کابل که نماینده مشروع مردم افغانستان در عرصه بین المللی است، با طالبان وارد داد و ستد سیاسی و رایزنی های صلح شوند.
با توجه به این واقعیت ها تصور نمی شود که هشدار تازه رییس جمهور غنی، وضعیت را به نفع موضع حکومت مبنی بر لزوم گفتگوی مستقیم طالبان، تغییر دهد. ضمن آنکه طالبان به تازگی بار دیگر اعلام کرده اند که با حکومت کابل مذاکره نمی کنند؛ اما به زودی با «ملت افغانستان» گفتگو خواهند کرد! روشن نیست که سازوکار گفتگو با «ملت افغانستان» چیست و این گفتگو بدون حضور و همکاری حکومت افغانستان چگونه انجام خواهد شد.
آقای غنی که روز پنجشنبه (9 حوت) به مناسبت روز ملی حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی در مقر وزارت دفاع ملی سخن می‌گفت، بیان داشت که حکومت آماده است تا برای طالبان دفتر بدهد.
وی گفت:"حکومت آماده است تا برای آنان دفتر بدهد، با آنان روی زندانیان مذاکره کند؛ اما آنان بدون تفاهم با حکومت، از لیست سیاه بیرون شده نمی توانند."
وی افزود:"صلح عزت متقابل می باشد و زمانی که ما مذاکرات بی قید و شرط را اعلان کردیم، به دیده کم به شما ننگریستیم، شما هم به ملت عظیم افغانستان، به دیده کم ننگرید."
رییس جمهوری در حالی تلاش می کند تا با استفاده از اهرم فهرست سیاه، طالبان را تحت فشار قرار دهد تا طبق خواسته ارگ ریاست جمهوری، با حکومت مستقیما مذاکره کنند که به باور آگاهان، حکومت در حال حاضر بدون آنکه به این خواسته اش رسیده باشد، همچنان به طالبان به صورت یکجانبه امتیاز می دهد. به عنوان نمونه، افرادی مانند شیرمحمد عباس استانکزی و نیز ملا عبدالغنی برادر؛ از مذاکره کنندگان اصلی گروه طالبان، هم اکنون در دوحه؛ پایتخت قطر به سر می برند. این در حالی است که گفته می شود هردو نفر در فهرست سیاه سازمان ملل متحد قرار دارند.
اخیرا زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، از پاکستان به دلیل آنکه برای ملا برادر «تسهیلات» سفر به قطر را فراهم نموده، قدردانی کرد. این قدردانی نشان داد که پاکستان بدون توجه به محدودیت های وضع شده علیه رهبران گروه طالبان، برای آنها زمینه سفر به دیگر کشورها را فراهم می کند.
از جانب دیگر، هیأت گروه طالبان، اخیرا به دنبال مخالفت دولت افغانستان اعلام کرد که «نمی تواند» به پاکستان سفر کند تا با عمران خان؛ نخست وزیر آن کشور و نیز بن سلمان؛ ولیعهد رژيم سعودی که به اسلام آباد سفر کرده بود، دیدار نمایند.
پیش از برگزاری نشست اخیر مسکو هم حکومت افغانستان، به سازمان شکایت کرد تا اجازه ندهد اعضای تحت تحریم گروه طالبان آزادانه به روسیه بروند؛ شکایتی که ظاهرا نه تنها به آن ترتیب اثر داده نشد؛ بلکه روسیه پس از نشست مسکو اعلام کرد که آماده است تا در همکاری دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل، به خارج کردن نام رهبران طالبان از فهرست تحریم های این سازمان، اقدام کند.
موضوع دیگر اینکه حکومت در قبال حضور آزادانه اعضای گروه طالبان در قطر و امارات و... هیچ واکنشی نشان نداده است.
افزون بر اینها مشخص نیست که اعضای هیأت مذاکره کننده گروه طالبان برای سفر به کشورهای مختلف، از چه پاسپورتی استفاده می کنند. آنها تبعه افغانستان محسوب می شوند و علی القاعده باید پاسپورت های افغانستانی داشته باشند و از خدمات کنسولی نمایندگی های دیپلماتیک افغانستان در کشورهای دیگر بهره مند شوند.
با این حساب، به نظر می رسد که حتی در مسیر استفاده حکومت افغانستان از اهرم فهرست سیاه نیز مشکلاتی وجود دارد؛ مشکلاتی که ریشه در عوامل مختلف داخلی و خارجی دارد. یک بخش مشکلات مربوط به کشورهای همسایه و منطقه و همچنین قدرت های بین المللی است؛ آنهایی که بدون توجه به تحریم های سازمان ملل، آزادانه زمینه های سفر رهبران و اعضای طالبان را فراهم می کنند. امریکا، پاکستان، روسیه و رژيم های عربی، از جمله کشورهایی هستند که آگاهانه خطوط سرخ تحریم های بین المللی علیه طالبان را نادیده می گیرند و به این ترتیب، موضع سیاسی و جایگاه حقوقی حکومت افغانستان را عمدا تضعیف می کنند.
بخش دیگر مشکلات، مربوط به عملکرد دیپلماتیک حکومت افغانستان است. حکومت در حالی که به سادگی می تواند سفرهای آزادانه اعضای تحت تحریم طالبان را محدود کند و به این ترتیب، اقتدار خود را به نمایش بگذارد؛ اما در همه موارد، این کار را نمی کند. برخورد گزینشی با این امر هم موجب تضعیف جایگاه حکومت شده و به قدرت های خارجی و کشورهای منطقه، این شجاعت غیر مشروع را اعطا کرده که بی توجه به وجود دولتی در کابل که نماینده مشروع مردم افغانستان در عرصه بین المللی است، با طالبان وارد داد و ستد سیاسی و رایزنی های صلح شوند.
با توجه به این واقعیت ها تصور نمی شود که هشدار تازه رییس جمهور غنی، وضعیت را به نفع موضع حکومت مبنی بر لزوم گفتگوی مستقیم طالبان، تغییر دهد. ضمن آنکه طالبان به تازگی بار دیگر اعلام کرده اند که با حکومت کابل مذاکره نمی کنند؛ اما به زودی با «ملت افغانستان» گفتگو خواهند کرد! روشن نیست که سازوکار گفتگو با «ملت افغانستان» چیست و این گفتگو بدون حضور و همکاری حکومت افغانستان چگونه انجام خواهد شد.
