جهان و خطر جنگ بزرگ

میخاییل گورباچف؛ آخرین رهبر شوروی سابق در خصوص اوضاع کنونی جهان هشدار داد.

گورباچف از ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ؛ رؤسای جمهور روسیه و امریکا خواست در مقابل نظامی کردن عرصه سیاست و رقابت های تسلیحاتی جدید بایستند و جنگ هسته ای را محکوم کنند.

گورباچف اظهار کرد: به نظر می رسد جهان در حال آماده شدن برای جنگ است.

وی به مناسبت دیدار دونالد ترامپ و ترزا می؛ نخست وزیر انگلیس در یادداشتی نوشت: جهان امروز در مشکلات بسیاری غرق شده است. به نظر می رسد سیاستمداران نیز در حل و فصل مسائل جهان درمانده اند؛ اما هیچ مشکلی بدتر از نظامی شدن عرصه سیاست نیست. دست کشیدن از رقابت های تسلیحاتی باید در اولویت قرار گیرد. اوضاع کنونی بسیار خطرناک است.

وی در ادامه افزود: سیاستمداران و رهبران نظامی جهان به طور فزاینده، مواضع خصمانه ای اتخاذ می کنند. مفسران و رسانه ها نیز بر طبل جنگ می کوبند، به نظر می رسد جهان در آستانه جنگ قرار گرفته است.

این هشدار در حالی مطرح می شود که به عقیده کارشناسان، نه روسیه و نه امریکا، هیچکدام تمایل ندارند به صورت یکجانبه از میزان تسلیحات اتمی خود بکاهند و در واقع همین امر نیز سبب می شود که هیچکدام از دو طرف هیچگاه نخواهند تلاش های خود برای دست یافتن به تسلیحات بیشتر و پیشرفته تر در این زمینه را کاهش داده یا متوقف کنند.

به باور ناظران،‌ این روند، دچار یک دور باطل شده است. "جنگ سرد هسته ای" تعبیری بود که باری از سوی اوباما به کار گرفته شد، به نظر می رسد این تعبیر در جای خود رسا و واقعی است. این جنگ سال هاست آغاز شده و اینک ادامه دارد.

اکنون اما جنگ سرد هسته ای، مراحل حساس تری را طی می کند، مراحلی که تسلیحات هسته ای تنها به درون قلمرو سرزمینی و جغرافیای ملی قدرت های اتمی محدود نمی ماند؛ بلکه هر کشوری به سهم خود تلاش می کند، قدرت های بیشتری را با این مرگبارترین هیولای ساخت دست بشر، تجهیز کند.

در سال های اخیر گزارش هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه امریکا در برخی کشورهای اروپایی، پایگاه هایی مجهز به سلاح های اتمی دارد. روسیه نیز از زمان شوروی پیشین، برخی از اقمار منطقه ای خود در آسیای میانه و اروپای شرقی را مجهز به سلاح های هسته ای کرد و البته این مراکز،‌ مستقیما تحت نظارت مسکو، مدیریت می شوند.

از سوی دیگر، چین نیز طی سال های اخیر، پاکستان را با سلاح های اتمی مجهز کرد؛ امریکا هم اسراییل را به تنها قدرت اتمی در خاور میانه تبدیل کرد. همه اینها سبب شده است تا ناظران به این باور برسند که سخنرانی های تبلیغاتی و با آب و تاب رهبران جهان و نیز هشدارهای افرادی مانند گورباچف در زمینه کاهش چشمگیر سلاح های هسته ای یا مدیریت امنیت جهانی برای احتراز از بروز یک جنگ بزرگ و یا بلندپروازی های خوش بینانه ای چون ایجاد جهانی عاری از سلاح های هسته ای، دروغ های خوش آب و رنگ و بزرگی بیش نیستند.

جهان کنونی و جامعه بشری که در میان انبارهای مبهوت کننده ای از سلاح های مرگبار، محصور شده است، به کرم ابریشمی می ماند که هردم در پیله خویش می تند تا قفس اش را تنگتر و زمینه های زندگی اش را محدودتر سازد.

در این میان، سخنرانی های مضحک و متناقض رهبران قدرت های بزرگ و هشدارهای مکرر و غیر مؤثر سیاستمداران از کار افتاده، به این قصه تراژیک، وجهه کمیک می بخشد.

نه روسیه و نه امریکا هیچکدام در زمان کنونی، حاضر به چنین فداکاری بزرگی به منظور بیمه کردن حیات و آینده جهان و جامعه بشری نیستند؛ چون در کوی و برزن و آسمان و زمین این جهان، صدای طبل جنگ و بوی باروت پیچیده است.

به باور ناظران، جنگ مستقیم شرق و غرب در این مقطع از تاریخ، امری محتوم و اجتناب ناپذیر است و صرف نظر از اینکه این جنگ در زمانی دور یا نزدیک در آینده رخ خواهد داد، در حال حاضر، نکته قابل توجه این است که این جنگ، سرانجام رخ خواهد داد و از آن گزیر و گریزی نیست.

بازگشت به دوران جنگ سرد که به دنبال تشدید بحران اوکراین و وضع تحریم های غرب علیه روسیه، آغاز شد، یکی از مهم ترین نشانه های ناگزیری وقوع چنین جنگی است.

پس از آن تاریخ، روسیه با استفاده از هر فرصتی، تلاش کرده است، غرب و قدرت بلامنازع غربی ها بر مقدرات سیاسی- امنیتی جهان را به چالش بکشد و با تلاش برای احیای مناطق نفوذ و قدرت روسیه از آسیای میانه تا امریکای لاتین و از حوزه قفقاز و اروپای شرقی تا شرق دور نشان داده است که دیگر زمان حکمروایی یکجانبه غرب بر سرنوشت جهان به پایان رسیده و رویای دنیای تک قطبی به سر رسیده است.