انفجارهای شهرهای مختلف ترکیه زمانی آغاز شد و رو به فزونی گذاشت که دولت این کشور خواست دست از حمایت داعش در سوریه و عراق بردارد و روابط خویش را با دولت هایی چون روسیه، ایران و سوریه ترمیم کند و بهبود بخشد.
در بدو امر چنین به نظر می رسید که انفجارهای زنجیره ای در ترکیه کار داعش نباشد و این پندار همواره رخ می نمود که انفجارها مربوط باشد به مشکلات داخلی ترکیه و یا احیاناً از طرف کردهای مخالف دولت ترکیه و یا هم احزاب رقیب در داخل، طراحی و عملی شده باشند.
اما عهده دار شدن داعش همه ی این عملیاتها را و به دوش گرفتن مسئولیت آنها بوسیله این گروه تروریستی، بسیاری از چشم ها را متوجه سران ریاض در عربستان کرد.
از دید بسیاری از صاحب نظران، ریاض و برخی از دولتهای دیگر عربی در جبهه بقا و دوام پروسه داعش در سوریه و عراق قرار دارند و از این منظر سران ریاض شدیدا باورمندند که داعش باید پاینده و باقی بماند؛ چیزی شبیه طالبان در افغانستان که به عنوان ابزاری در خدمت استخبارات منطقه ای و فرامنطقه ای قرار گرفته و استعمار منطقه و غرب از آن به عنوان حافظان منافع خود شان در افغانستان و منطقه، بهره می برند و به خصوص دولت اسلام آباد که با راه اندازی یک بازی دوجانبه، بیشترین و بهترین استفاده را از گروه طالبان در افغانستان و پاکستان می برد.
از نظر این دسته از آگاهان دولت سعودی و البته با پشت گرمی به بلوک غرب به خصوص دولت ایالات متحده، در نظر دارد تا داعش را دوباره روی پا کند و قسمتی از خاک سوریه و یا عراق را به عنوان پناهگاه و نیز مرکز فرماندهی و استقرار نیروهای داعش تعیین کند؛ تا از داعش و شاید هم سایر گروه های تکفیری- ترویستی در صورت لزوم در جهت منافع اهریمنی و استعماری خویش در کشورهای منطقه به خصوص کشورهای رقیب و دشمن، بهره برداری ابزاری و دوام دار کند.
اما دولت ترکیه به دلیل آوردن تغییر استراتژیک در سیاست منطقه ای خودش مبنی بر حذف و انهدام داعش و برقراری رابطه نیک و خوب با دولتهایی چون روسیه، ایران و سوریه، در تیررس دشمنی با آل سعود قرار گرفت؛ دشمنی ای که موجب شد شهرهای مختلف ترکیه آماج حمله های تروریستی از سوی داعش قرار بگیرد؛ داعشی که تا قبل از تغییرات راهبردی در سیاست منطقه ای ترکیه، چون موم در دستان دولت اردوغان قرار داشت، امروز شهرهای مهم ترکیه را هدف قرار می دهد و با صدای رسا اعلام می کند که مسجدهای مجلل موجود در ترکیه همه خالی از نمازگزار و سمبولیک هستند و سخنانی از این قبیل!.
از دید آگاهان در پشت هر حمله ای که این شب و روزها در ترکیه انجام می گیرد، خواست و اراده دولت ریاض قرار دارد؛ تا بر دولت انقره فشار وارد کند که از تغییر در سیاستش در قبال داعش صرف نظر کند ودوباره بپیوندد به جبهه عربستان و متحدان غربی و منطقه ای آن و حالا این دولت اردوغان است که باید تصمیم بگیرد که چه کار کند؛ آیا سیاست کنونی خویش یعنی حذف و انهدام داعش و ادامه روند ترمیم روابط ترکیه با روسیه و ایران و سوریه و متحدان منطقه ای آنها را ادامه دهد و هیچ توجهی به فشارهای وارده از سوی ریاض نکند و اگر چه تعداد انفجارها و حمله های انتحاری افزایش یابد و این کشور را نیز بسان عراق و افغانستان و وسوریه ناامن و بی ثبات سازد؟.
می دانیم که در سوی دیگر نبرد سوریه جبهه ی دولت این کشور و متحدان روسی، ایرانی و سوری و عراقی قرار دارد؛ چهار کشوری که به شدت با بقای داعش در هر اوضاع و شرائطی مخالف اند و حاضر نیستند تحت هیچ شرائطی به داعش اجازه تنفس بدهند؛ موضوعی که دولت ترکیه نیز پس از ۵ سال حمایت جدی از داعش در برابر دولت بشار اسد، به آن باورمند شده است و امروز با همه نیرو و توان حاضر است به نبرد با داعش برود و یا به گونه ای خود را از کمند حمایت از این گروه تروریستی برهاند.
به نظر می رسد با آنکه دولت ترکیه در آغاز یعنی در همراه شدن با عربستان و قطر در تمویل و تجهیز داعش دچار یک اشتباه استراتژیک شد و پنج سال تمام نیز این خبط سیاسی را ادامه داد؛ اما همینکه امروز خط خویش را از مسیر اشتباه جدا می کند، یک پیروزی برای دولت و ملت ترکیه است و اگر چه خیلی دیر راه معقول را برگزید و در نتیجه آن، از سوی متحدان سابقش چون عربستان و دولتهای همفکر آن در منطقه و فرامنطقه، راحت نخواهد بود و تنبیه خواهد شد، اما با همه ی اینها به نظر نمی رسد دولت اردوغان تسلیم فشارهای خونین و آتشین سران ریاض بشود و دست از راهی که برگزیده بکشد.
به نظر می رسد سیاست اشتباه ترکیه در گذشته، این بار به سران انقره درس عبرت داده است و آنان را وادار کرده که بجای ادامه همکاری با تروریزم داعش و حامیان منطقه ای و فرامنطقه ای آن، این نوبت بدل از شبه ائتلافهای غربی و غربی، به تشکیل ائتلاف عجمی شرقی روی بیاورد و در کنار دولت و قدرتهای مقتدر منطقه ای، به ثبات ترکیه و سائر کشورهای منطقه بیندیشد.
