قندوز و عوامل مبهم دوبار سقوط

جنرال مرادعلی مراد؛ معاون ستاد ارتش کشور یکبار دیگر تاکید کرده است که به زودی دلایل سقوط شهر قندوز به دست طالبان را با اسناد و مدارک آن فاش خواهد کرد.

جنرال مراد در یک نشست خبری با بیان اینکه در جنگ قندوز به دشمن تلفات و خسارات سنگینی وارد شده، از مردم به خاطر تصرف دوباره این شهر توسط طالبان، عذرخواهی کرد.

او تصریح کرد:"در نخست باید از بابت اینکه قندوز دوباره به دست طالبان افتاد از مردم معذرت بخواهیم این کار نباید می‌شد."

معاون ستاد ارتش تاکید کرده که این‌بار شهر کاملا سقوط نکرد و تمام ادارات دولتی در مرکز شهر فعال بودند؛ اما مردم قندوز دانستند که استخبارات منطقه و دشمنان مردم افغانستان هرگز آسودگی آنان را نمی‌خواهند.

جنرال مرادعلی مراد افزود که در ده روز عملیات نظامی، ده‌ها طالب مسلح کشته و زخمی شدند.
وی، دست استخبارات کشورهای منطقه را در سقوط قندوز دخیل می‌داند و می‌گوید به زودی دلایل سقوط این شهر را با اسناد و مدارک آن فاش می‌کند.

جنرال مراد، کسی است که پیش از این در سال گذشته نیز زمانی که قندوز برای نخستین بار پس از سقوط رژيم طالبان، به دست این گروه سقوط کرد، برای آزادی این شهر، راهی قندوز شده بود.

با این حساب، به باور کارشناسان، او بی تردید، در مقایسه با هر مقام امنیتی دیگری نسبت به عوامل پشت پرده سقوط قندوز، حرف های ناشنیده زیادی برای گفتن دارد.

آقای مراد می داند که چه کسانی در سقوط دوباره این شهر دست داشته اند و به همین دلیل، افشاگری موعود او در این مورد، از نظر بسیاری از آگاهان، زوایای تاریک و مبهم زیادی را روشن خواهد کرد و پرده از واقعیت هایی برخواهد داشت که بر پایه آن، می توان به تحلیل های جالب و جدیدی در مورد کل پروژه ناامنی های رو به گسترش افغانستان دست پیدا کرد.

منتقدان می گویند که مقام های امنیتی تاکنون در این زمینه به درستی به مسؤولیت های خود، عمل نکرده اند. آنها در بهترین شرایط، تنها به یک عذرخواهی ساده پس از بروز هر فاجعه، اکتفا کرده و توضیح نداده اند که در واقع، چرا بحران ناامنی کشور، مهار نمی شود، چرا دولت توان یا اراده کافی برای مبارزه ای مستمر و ریشه ای با تروریزم بین المللی فعال در کشور را ندارد و چرا آمار تلفات نیروهای امنیتی کشور به میزان تکان دهنده ای بالا رفته است.

اینها پرسش ها و ابهاماتی است که عدم شفافیت و پاسخگویی در این موارد، به باور بسیاری از ناظران، موجب عدم اعتماد و فاصله گرفتن مردم از دولت خواهد شد.

انتظار می رود افشاگری وعده داده شده از سوی جنرال مراد در مورد جنگ قندوز، دست کم بخشی از این پرسش ها و ابهام ها را روشن ساخته و در نتیجه، از بالا رفتن نگران کننده دیوار بی اعتمادی و خدشه دار شدن اعتماد ملی جلوگیری کند.

موضوع مهم دیگر این است که این وعده ها در غبار رویدادهای ضد امنیتی تازه، گم نشده و به فراموشی سپرده نشود؛ چیزی که پیش از این بارها و بارها تجربه شده است.

منتقدان می گویند که دو معضل ملی مهم دامنگیر افغانستان یعنی فساد و ناامنی، عوامل پشت پرده پرشماری دارند که اگر روزی تهور و تعهد لازم در دولتمردان مشرف بر مسایل ملی کشور، به وجود بیاید و این عوامل، افشا شوند، بی تردید، آنگاه می توان نسبت به حل بنیادی و همیشگی این معضلات و بحران های ملی نیز امیدوار بود.

پیش از این هم، مانند جنرال مراد، مقام های دولتی زیادی نسبت به افشاگری در باره فساد و ناامنی، وعده های بلندبالا و صریحی داده اند؛ اما در عمل، هیچگاه این وعده ها تحقق نیافته است. همین امر، بی اعتمادی نسبت به افشاگری احتمالی درباره دوبار سقوط شهر استراتژيک قندوز را هم افزایش داده است.

برای جلوگیری از تکرار و تقویت این بی اعتمادی اما به نظر می رسد یکی از راه ها، حمایت سیاسی و رسانه ای از جنرال مرادعلی مراد است. فراموش نکنیم که آقای مراد، پیش از آنکه یک سیاستمدار یا رهبر سیاسی دارای ویژگی منفعت اندیشانه سیاسی باشد، یک نظامی است. او می داند که افشاگری در مورد عوامل سقوط دوباره قندوز، بخشی از مأموریت او برای بازگرداندن امنیت به این شهر آشوب زده و کمک به ده ها هزار غیر نظامی بی دفاع آسیب دیده در جنگ های ده روزه اخیر است.

اگر آقای مراد به این وعده اش، وفا نکند، بدون شک، مأموریت نظامی او در آزادسازی قندوز هم کامل نخواهد شد.

برای تحقق این منظور اما او نیاز به حمایت های وسیع سیاسی، مردمی و رسانه ای دارد تا تابوی سکوت در مورد عوامل پشت پرده ناامنی ها را بشکند. این اقدام بی تردید، برای او هزینه خواهد داشت و با حمایت سیاسی و رسانه ای از او در سطح ملی می توان میزان اثرگذاری این هزینه را کاست و فرهنگ افشاگری، شفافیت، مسؤولیت پذیری و پاسخگویی را در میان دولتمردان تقویت کرد.