قیام ۲۴ حوت مردم هرات، نقطه عطف در تقویم سیاسی کشور بود

قبل از قیام ۲۴ حوت در شهر هرات، در سایر نقاط ولایت هرات شورش های علیه رژیم کمونیستی صورت گرفته بود، چنانچه در هشتم حوت ۱۳۵۷ ساکنان روستای سلیمی در جنوب شرق هرات به تحریک ملا حیدر قیام کردند و هیئت سواد آموزی رژیم کمونیستی را مورد حمله قرار داده بودند؛ اما متاسفانه قیام مذکور توسط سربازان دولتی سرکوب شد و ملا حیدر نیز به شهادت رسید.
محی الدین نوری، سخنگوی والی هرات در مصاحبه با خبرگزاری صدای افغان (آوا) با بیان مطلب فوق، گفت: پس از قیام های پراکنده این ولایت، سر انجام قیام بزرگ و تاریخی ۲۴ حوت هرات با شرکت اقشار مختلف مردم اعم از شهری و روستایی، دهقانان، کارگران، کارمندانٰ، روحانیون شیعه و سنی، تاجیک، پشتون، هزاره، ازبک و غیره به وقوع پیوست.
به گفته این مقام مسوول، اگرچه قیام ها بر علیه رژیم کمونیتسی و شوروی سابق بیشتر خودجوش و مردمی به نظر می رسید، اما در هر جامعه افرادی وجود دارد که زمینه ی تحرک مردم را فراهم می کند.
او گفت: در ولایت هرات نیز ملا حیدر و امثال او تا اندازه‌ای قیام را رهبری کردند و زمینه گردهمایی های مردم را فراهم نمودند؛ تا بالاخره توانستند احزاب و اقوام مختلف را در برابر ارتش سرخ شوروی منسجم کنند.
به گفته او، در مجموع افراد خبیر و آگاه، علما و روحانیون و مردم هرات بانی این قیام تاریخی بودند، که در نتیجه توانستند با حرکت مردانه و آزادی خواهانه خود عزت و سر بلندی را برای مردم این ولایت به ارمغان بیاورند و همچنین منشا بسیاری از خزش ها در تمام نقاط کشور گردد.
آقای نوری اظهار کرد که قیام ۲۴ حوت، بدون شک نقطه ای عطف در تاریخ سیاسی کشور بود که با شرکت اقشار مختلف جامعه ارتش تا به دندان مسلح روس ها و دست نشاندگان داخلی اش زمین‌گیر شدند.
نوری ادامه داد: دو روز پس از سقوط هرات به دست مجاهدین، روس‌ها از تاشکند شهر را بمباران کردند،و یک هفته بعد یک نیروی زرهی کمونیست ها از سمت قندهار به شهر نزدیک شدند و با به کارگیری حیله و برافراشتن پرچم سبز مردم را فریب دادند و آنگاه از زمین و هوا آنان را به رگبار گلوله بستند.
وی تصریح کرد: نیرنگ سران ارتش سرخ و مزدوران داخلی آنان، جامه عمل پوشید و شهر هرات دوباره به تصرف کمونیست ها افتاد و مجاهدین به کوه دوشاخ و روستاهای مجاور عقب نیشینی کردند.
در بیست و چهارم حوت سال ۱۳۵۷ خورشیدی مردم هرات بر علیه حکومت وقت افغانستان قیام کردند. مردم خشمگین از سوی نیروهای امنیتی به گلوله بسته شدند.
گفته می شود که در این روز بیش از بیست و چهارهزار تن از مردم هرات توسط نیروهای امنیتی کشته شدند.
بسیاری از کارشناسان افغان این قیام را سرآغاز شکست حکومت دست نشانده کمونیستی در افغانستان می دانند و معتقدند که قیام های دیگری که با الگوپذیری از قیام مردم هرات در مناطق مختلف افغانستان انجام شد به شکست شوروی سابق بزرگترین قدرت شرق آن زمان منتهی گشت.