افغانستان کشوریست که دارای تاریخ و تمدن کهن 5 هزار ساله می باشد، این کشور باستانی در این مدت شخصیت های علمی ونخبگان زیادی را در دامان خود پرورانیده است، اما متاسفانه اکثر از این شخصیت های علمی کشور به باد فراموشی سپرده شده و تا هنوز هیچ نهادی از آنان یاد بود بعمل نیاورده است.
بی تفاوتی وزارت اطلاعات و فرهنگ و سایر نهاد های علمی و فرهنگی در کشور باعث شد ه تا بیشتر جوانان ما از زندگینامه، نخبگان علمی چندین قرن پیش کشور هیچ نوع آگاهی نداشته باشند.
یکی از این شخصیت های علمی کشور علامه الحاج شیخ محمد علي مدرس افغاني (ره) می باشد که سالها عمر گرانبهایش را صرف کسب علم، معرفت و ترویج فرهنگ اسلامی نمود و پله های علم و معرفت چنان با موفقیت پيمود که پس از گذشت چندین سال تحصیل به مقام رفيع علمي پژوهشي، مهارت در تدريس و آموزش و بيان رسا، دست یافت.
مرحوم مدرس از مجتهدین سر شناس و مراجع تقليد معروف حوزة علميه نجف می باشد که در آشنایی به ادبیات عرب دست بالای داشته و آثار علمی زیادی را برای نسل های آینده به یادگار گذاشته است که از جمله می توان، تصحيح و تاليفة جامع المقدمات، الكلام المفيد للمدرس و المستفيد (شرح صمديه )، شرح مطول در 7 جلد و ده ها کتب دیگر را نام برد.
يكي از ابتكارات وي تأسيس مؤسسة نوار یا ضبط درس ها برای طلاب که نمی توانستند در هنگام درس حضور فیزیکی داشته باشند، می باشد و تا کنون هم در حدود سه هزار نوار درسی این شخصیت علمی در حوزه های علمیه مورد استفاده دانشجویان و طلاب قرار گرفته است.
ایشان درابتدا به شيخ محمد علي غزنوي معروف بود و پس از آن که در سال 1304 خورشیدی رهسپار حوزه علمیه نجف شد با تلاش های علمی پژوهشی لقب مدرس حوزة علمية نجف به او اختصاص يافت.
علامه مدرس افغانی، پس از حدود بيست سال تحصيل و تحقيق، در سال 1318 شمسي از سوي مرجع تقليد آن وقت مرحوم سيد ابوالحسن اصفهاني عازم كشور شد.
علامه مدرس افغانی در یکی از بیانات خویش گفته است: من در حالي كه روحاني جوان بودم از نجف اشرف به دستور آيت الله العظمي سيد ابوالحسن اصفهاني مرجع تقليد وقت، به افغانستان رفته و در ولسوالی جاغوري ولایت غزنی در خاک اجدادي ام اقامت گزيدم و مدرسهاي بناء نهادم و مشغول تدريس و تربيت طلاب شدم.
علامه مدرس، بیش از نیم قرن در راه کسب علم ، تدريس، تحقيق، تأليف، سعي و تلاش کرد و سرانجام در پنجم سنبله سال 1365 خورشیدی به عمر 81 سالگی در شهر قم ایران در دیار مهاجرت دارفاني را وداع گفته و به لقا الله پیوست.
خبر رحلت وي در مطبوعات كشورهاي عربي از جمله عراق، ايران، لبنان و دیگر کشور ها مانند هندوستان و پاكستان و احزاب جهادي افغانستان به عنوان بزرگترین ضایعه جهان اسلام به نشر رسید.
آیت الله سید اسدالله یکاولنگی یک تن ازهم دوره های مرحوم علامه الحاج شیخ محمد علي مدرس افغاني در گفتگوی اختصاصی به خبرگزاری صدای افغان (آوا) گفت: استاد علامه مدرس افغانی یک تن از اساتید عالی مقام در نجف اشرف بود که خدمات بزرگي را به جهان علم به ويژه برای حوزههاي علميه اسلامي انجام داد.
این عالم دینی تصریح کرد، علامه مدرس برعلاوه درجه عالی علمی، بيان ورود در بحث و خروج از بحث را داشت، آثار علمی آن بزرگوار هنوزهم بیشتر مورد استفاده طلاب و دانشجویان قرار گرفته و از جایگاه خاصی برخوردار می باشد.
وی افزود: مرحوم مدرس از مجتهدین و مراجع تقليد معروف حوزة علميه نجف بود و خصوصیات منحصر به فرد او در نحوه تدریس باعث شده بود تا شاگردان زیادی را تقدیم جوامع اسلامی نماید.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)- کابل