متنفذین اجتماعی در حقیقت نهادهای تربیتی و انسان ساز هستند

جلسۀ هفتگی دعای توسل و مراسم تجلیل از شخصیت خدوم و فرهیخته مرحوم سید خان آقا چمتالی از سوی دفتر مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد سه شنبه ۲۶ قوس مقدس برگزار شد.

سید عبدالله نایاب؛ مسوول نمایندگی مرکز تبیان در هرات در این مراسم به شخصیت مرحوم سیدخان آقا چمتالی اشاره کرد و گفت: مرحوم چمتالی نامدار شمال افغانستان در عرصه های رشادت، جهاد و مقاومت، فعالیت های فرهنگی و مبارزاتی را روی دست گرفت، و عمرش را در این مسیر سپری کرد، روحش شاد و یادش گرامی!

سید عبدالله نایاب در ادامه سخنان خود گفت: علمای علم جامعه شناسی، روی دو پدیده در عرصه بشریت خیلی مانور می دهند، یکی بحث اجتماع است و یکی بحث فرهنگ؛جامعه شناسان فرهنگ و اجتماع را به مثابه دو بال برای انسان تعریف می کنند که اگر یکی از این بال ها شکسته باشد، بال دیگر قادر به پرواز و جنبش نخواهد بود.

او ادامه داد: به باور اندیشمندان مسلمان و جامعه شناسان اسلامی بحث فرهنگ و اجتماع به عنوان روح در بدن تلقی شده است، یعنی اجتماع به عنوان کالبد، زمینه و بستر و به عنوان جسم است و فرهنگ به عنوان روح در این کالبد و در این جسم است که این جسم بدون روح ادامه حیات و صعود برایش ناممکن و نامیسر است.

مسوول مرکز تبیان در هرات با ذکر این مقدمه به نقش متنفذین اجتماعی در گسترش و یاری فعالیت های فرهنگی اشاره کرد و گفت:در جامعه ای زندگی می کنیم، که از لحاظ اجتماعی بزرگان و متنفذین دارای جایگاه بسیار بالا و رفیعی هستند، وقتی پای یک متنفذ اجتماعی وسط می آید، خونی که ریخته شده باشد، با حضور این بزرگ اجتماعی، مسئله حل می شود، وقتی بزرگ اجتماعی پا به عرصه مسائل ازدواج و اشتراکات قومی و خانوادگی می گذارد، بسیاری از مسائل را با حضور خود حل می کند.

این فعال اجتماعی با بیان این که وقتی یک متنفذ اجتماعی در عرصه آموزش و پرورش ورود پیدا می کند، بسیاری ها با الگو گیری از همین کلان منطقه حاضرند فرزندانانشان را در عرصه آموزش و پرورش سهیم بسازند، اظهار داشت: بنابراین اگر یک یک شخصیت پا در عرصه بگذارد آرام آرام فکر و تفکر مردم را به سوی جریان و سازمان خاصی سوق می دهد.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود در تعریف فرهنگ این چنین گفت: فرهنگ مجموعه  ارزش ها، باور ها، اعتقادات، سنت هاست که به عنوان دستآورد های مادی و معنوی در یک جامعه مطرح است، و می تواند جامعه را به سوی فلاح و رستگاری سوق بدهند، یا جامعه را به سوی تباهی و نابودی بکشاند، یعنی فرهنگ این طوری نیست که همه آن خوب باشد، گاهی برخی از فرهنگ ها انسان را از دایره انسانیت خارج می کند.

سید عبدالله نایاب در تکمیل مطلب فوق اظهار داشت: گاهی همین فرهنگ انسان را به جای می رساند، که به گفته ی شاعر، رسد آدمی به جایی که جز از خدا کسی نبیند، حالا این فرهنگ با اجتماع ، انسان اجتماعی ، جامعه و متنفذ اجتماعی چکار می کند را خدمت شما طی نکاتی عرض خواهیم کرد.
او با بیان اینکه گاهی فرهنگ، انسان متنفذ اجتماعی را در قبال فردی تغییر می دهد، بیان داشت: فرهنگ بر دو قسم است، فرهنگ متعالی و فرهنگ نا متعالی؛فرهنگ متعالی همان فرهنگی است که انسان را در زندگی خلیفه خدا می سازد، جایگاه خلیفه در جامعه چیست؟، قائم مقام یعنی کسی شما را به جایگاهش می گمارد، یعنی شما باید تا نعل به نعل عملکرد او انسانی که شما را به جایگاهش گذاشته داشته باشید، خدا وقتی انسان را به عنوان خلیفه الله قرار می دهد، انسان باید رنگ خدایی داشته باشد، در همه اعمال و در رفتار و کردار و روش منشش رنگ خدا تجلی بکند.

موصوف یکی از خصوصیات فرهنگ در اجتماع را اخلاق مدار بودن توصیف کرد و گفت: فرهنگ در اجتماع انسان را اخلاق مدار در می آورد،انسان اگر در دایره اخلاق سیر نکند، این اجتماعی بودن و نفوذ اجتماعی وی او را رستگار نمی کند، فرهنگ به عنوان یک بال ارزشمند یا به عنوان روح در این کالبد او را اخلاق مدار می کند.

نایاب یکی دیگر از ویژگی های فرهنگ در اجتماع را آگاه کردن مسوولیت عنوان کرد و گفت:انسان وقتی در فضای فرهنگی، بزرگ می شود و رشد می کند و به جایگاهی می رسد ، می داند که چه کاری باید انجام بدهد و یا چه کاری را روی دست نگیرد،لذا فرهنگ باعث می شود انسان اجتماعی نسبت به وظیفه و مسوولیتش آگاهی پیدا بکند و آگاهانه عمل بکند.

او همچنین عنوان کرد که فرهنگ انسان را هدفمند بار می آرود و تصریح کرد: اگر فرزندانتان ،اقوام و آشنایان خود را در محیط های فرهنگی سوق دادید، آن ها انسان های هدفمند و آرمان گرا تربیت خواهند شد.

مسوول مرکز تبیان در هرات، نظام خانواده را بسیار مهم خواند و گفت:خانواده اولین نظام اجتماعی را تشکیل میدهد، انسان وقتی متولد می شود،پاک و معصوم است و بدور از همه هیاهوهای جوانب قضیه وارد یک اجتماع می شود و شخصیت انسان در خانه و خانواده شکل می گیرد، در این جا خانواده اگر فرهنگی و اجتماعی بود، فرهنگ می آید اخلاق خانواده را حرفه ای می کند و انسان ها را مسوولیت پذیر می سازد.
وی به نقل اساتید علم اخلاق اخلاق حرفه ای را چنین توصیف کرد، اخلاق حرفه ای یعنی این که انسان بداند، در چه موقعیت و شرایط و زمانی چه تصمیمی را بگیرد، که برای رشد شخصیت خود انسان و جامعه اثر گذار باشد، لذا یکی از اثرات مهم فرهنگ روی فعالیت اجتماعی و روی خانواده بحث حرفه ای سازی اخلاق در خانواده است.

این فعال فرهنگی با بیان این که خانواده باید پویا باشد افزود:خانواده پویا، اجتماع را پویا می سازد، وقتی خانواده پویا بود وقتی از هر خانه یک نوجوانان و یک جوان و دختر و پسر ارزشمند تربیت شده آگاه و بیدار وارد اجتماع شد، دیگر ما اجتماع سالم و حرفه ای پویا داریم، همه سالم می شوند،جامعه که پویا شد انسان از همه نعمت های خدادادی از حد نهاییش استفاده می کند.

وی با بیان این که انسان اجتماعی و متنفذ احتماعی وقتی فرهنگی می شود، خلاق می شود، بیان کرد: این شخصیت ها اهل اتبکار عمل می شود،اهل طرح و برنامه می شود، و این طرح و برنامه و خلاقیت انسان متنفذ اجتماعی را از تقلید کورکورانه دور می کند،امیدوار هستم انشاءالله همه عزیزان و بزرگان متنفذین اجتماعی ما که قطعا فرهنگی هم هستند، هر روز فرهنگی تر شوند، هر روز در کنار نهاد ها و مرکز فرهنگی قد علم بکنند و برای دفاع و حمایت از تشکل های فرهنگی که در حقیقت نهاد های تربیتی هستند و نهاد های انسان ساز هستند و نهاد هایی هستند که انسان را خلیفه الله می سازد، سینه سپر کند و حضور داشته باشد و فعالیت بکنند.