قاری عبدالرئوف امیری -رئیس بندر حیرتان- در مصاحبهای با خبرگزاری صدای افغان (آوا)، ضمن برشمردن بندر حیرتان به عنوان یکی از بنادر مهم کشور که سالانه عواید زیادی برای دولت میآورد افزود: بندر حیرتان دروازهی افغانستان به سوی آسیای مرکزی و اروپا میباشد.
امیری گفت: بندر حیرتان در سال 1361 خورشیدی به عنوان پل دوستی بین اتحاد جماهیر شوروی سابق و دولت دموکراتیک خلق افغانستان بنیاد گذاشته شد و در سال 1362 شمسی به بهرهبرداری رسید.
رئیس بندر حیرتان ادامه داد: در سال 1362 و در زمان صدارت سلطانعلی کشتمند -صدراعظم وقت کشور- تشکیلات مختلفی از جمله یک ریاست عمومی، ریاست خدمات بندر بنام استراد و ریاستهای گمرک و مواد نفتی در بندر حیرتان ساخته شد.
وی افزود: هرچند ریاست عمومی بندر حیرتان تا هنگام پیروزی حکومت مجاهدین مربوط به ولایت بلخ بود، ولی بیشتر ارتباطات آن با شورای وزیرا بود و از صلاحیتهای و اختیارات بالایی برخوردار بود.
آقای امیری از به وجود آمدن مشکلاتی برای بندر حیرتان بعد از پیروزی مجاهدین یاد کرده و گفت: قبلا ریاست بندر حیرتان تا بست سه عزل و نصب میکرد ولی بعدا که بست اول ساخته شد ریاست حیرتان بست دوم گردید.
قاری، از فعالیت 33 ادارهی نظامی و ملکی در حیرتان خبر داده و شهرک حیرتان را یک شهرک تجارتی عنوان نمود. وی همچنین بندر حیرتان را دروازهی اقغانستان به سمت آسیای میانه و آسیای مرکزی دانست.
رییس بندر حیرتان، با تاکید بر بررسی دقیق تمام موادی که از طریق این بندر وارد کشور میشوند علاوه نمود: هیچ یک از مواد وارداتی را نمیتوان بدون بررسی از این بندر، وارد افغانستان نمود.
وی در توضیحی در مورد موقعیت جغرافیایی بندر حیرتان گفت: این بندر از طرف شمال غرب به ولسوالی شور تپه، از جنوب شرق به کلدار و از سمت شمال توسط دریای آمو احاطه شده است.
آقای امیری همچنین از عدم جایگاه حقوقی بندر حیرتان یاد کرده و تاکید کرد: ما طرح توسعه و تعیین مساحت اربعهی حیرتان را به شورای توسعهی شهری پیشنهاد دادهایم اما فعلا این بندر مربوط به والسوالی کلدار و شورتپه میباشد.
وی با اشاره به ظرفیت بسیار بالای بندر حیرتان، دورنمای این بندر مهم را بسیار خوب ارزیابی کرد.
رئیس بندر حیرتان در مورد میزان سرمایه در این بندر تصریح کرد: در بخشهای مواد نفتی، بالاتر از 450 هزار تن ذخایر مواد نفتی در بخش سکتور خصوصی و بیشتر از 85 هزار تن ذخایر مواد نفتی در بخش سکتور دولتی در این بندر موجودیت دارد.
وی در ادامه، از موجودیت 10 هزار تن گاز مایع در بخش سکتور خصوصی و وجود شش پالایشگاه برای تصفیه نفت در بندر حیرتان خبر داده و همچنین نداشتن مواد دوامدار در این پالایشگاهها را از جمله مشکلات موجود برشمرد.
آقای امیری ضمن اشاره به واردات انواع مواد خوراکه مانند آرد، گندم، روغن و انواع مواد ساختمانی از طریق بندر حیرتان، صادرات افغانستان از مسیر این بندر در سال جاری را بهتر از سالهای گذشته دانست.
وی در تکمیل مطلب فوق گفت: تا اخیر ماه سنبله، هشت میلیارد و پنجصد و چهل و سه میلیون و نه صد و هژده هزار افغانی و یک میلیون و سهصد و بیست و دو هزار و پنچاه و پنچ دالر آمریکایی از طریق این بندر عاید بودیجه دولتی شده است.
رئیس بندر حیرتان، واردات کالاهای بیکیفیت و قاچاقِ مواد از طریق بنادرِ دیگر کشور را برای بندر حیرتان مشکلساز خواند و از دولت تقاضا کرد تا جلو ورود کالاهای بیکیفیت و قاچاق مواد را بگیرد.
وی ضمن اشاره به وجود امنیت کامل در بندر حیرتان، این بندر را دروازهی آسیای میانه، چین و ایران یاد کرده و افزود: تجارت انواع اموال و کالاها از طریق این بندر انجام میشود.
آقای امیری، از جلوگیری از فرار و دزدی عواید در این بندر خبر داده و تصریح کرد: بندر حیرتان یک بندر بسته بوده و تنها یک دروازه دارد.
همچنین شیر محمد سپاهی زاده -رئیس صنعت و تجارت بلخ- در مصاحبه با خبرگزاری صدای افغان، بندر حیرتان را یکی از بنادر اساسی کشور عنوان کرده و افزود: این بندر بر فراز دریای آمو اعمار گردیده و افغانستان را به آسیای میانه، روسیه و اروپا وصل نموده است.
آقای سپاهی زاده، خط آهنی را که از طریق بندر حیرتان و به طول 75 کیلومتر از کشورهای ازبکستان و فزاقستان تا میدان هوایی مولانا جلالالدین محمد بلخی در مزارشریف کشیده شده است بسیار مهم ارزیابی کرد.
وی خاطرنشان کرد: در مسیر این خط آهن، پنج پورت تخلیهی اموال وجود دارد که برای تجارت کشورمان دارای اهمیت زیادی میباشد.
سپاهیزاده از وجود دهها شرکت تأسیسات تصفیوی خبر داده و از فراهم شدن زمینهی کار و فعالیت برای شهروندان از طریق این بندر یاد کرد.
رییس صنعت و تجارت بلخ افزود: اتصال افغانستان از طریق خط آهن به کشور چین، فشار ترانزیتی پاکستان بالای کشورمان را کم ساخته و مشکلاتی را که از سوی پاکستان به میان میآمد کاهش داده است.
وی افغانستان را کشوری محاط به خشکی دانسته و گفت: راه عایداتی دیگری غیر از خط آهن برای کشور وجود ندارد.
سپاهی زاده، بندر حیرتان را در شمال کشور بیبدیل خوانده و ضمن بااهمیت دانست این بندر تصریح کرد: بندر حیرتان جایگاه و موقعیت ویژهای به شهر مزارشریف بخشیده است.