محمد علم ایزدیار؛ معاون اول مجلس سنا در نشست روز سه‌شنبه (25 ثور) این مجلس گفت:"حکومت از مدیریت اوضاع کشور عاجز مانده و طالبان با انجام حمله گروهی ریاست امنیت ملی را در شهر فراه محاصره کرده اند که بی کفایتی مدیران و سران حکومت وحدت ملی را نشان می‌دهد."
آقای ایزدیار تاکید کرد که مسؤولیت تمامی خون‌هایی که در کشور می‌ریزد بر دوش رهبران حکومت است و آنان اگر نمی‌توانند وضعیت را مدیریت کنند باید شرافت‌مندانه استعفا دهند.
به گفته او، افغانستان در برابر یک جنگ پیچیده قرار گرفته است و رهبران حکومت وحدت ملی توانایی مدیریت این جنگ را ندارند.
نادر بلوچ؛ دیگر عضو سنا نیز گفت: "سرقوماندان اعلای قوای مسلح توانایی مدیریت و رهبری جنگ را در کشور ندارد و باید یک شورای نظامی تشکیل شده و برای 5 تا 6 ماه رهبری نیروها را در اختیار بگیرد."
کارشناسان هم می گویند که نبردهای جاری در فراه می توانست هرگز رخ ندهد. به باور آنها این نبردها در شرایطی واقع می شود که وضعیت فراه، از ماه ها پیش، بحرانی و متشنج بوده است و نیروهای طالبان برای ساقط کردن سلطه حکومت بر این ولایت، در حال آمادگی و برنامه ریزی طولانی قرار داشتند.
از سوی دیگر، رد پای قدرت های منطقه ای در جنگ فراه نیز کاملا مشهود است و طالبان به تنهایی قادر به طراحی، راه اندازی، مدیریت و ادامه جنگی به این عظمت نیستند.
با این حساب، از دید کارشناسان، در حالی که والی پیشین فراه، به دلیل وضعیت بحرانی و تنش آلود این ولایت، از مقام اش کناره گیری کرد و فرمانده پولیس آن ولایت نیز تبدیل شد و علیرغم تحرکات گسترده طالبان در بسیاری از ولسوالی های آن ولایت و با وجود آنکه ده ها نیروی امنیتی از مدت ها پیش به این سو، همه روزه در این ولایت، طعمه اقدامات تروریستی طالبان می شدند، مقام های امنیتی مرکزی، رهبران حکومت وحدت ملی و متحدان خارجی آنها در ناتو و امریکا، هیچ تدبیر و تمهید کارساز و بنیادین برای تغییر وضعیت امنیتی این ولایت و جلوگیری از بروز بحران و وقوع فاجعه، روی دست نگرفتند.
فاجعه فراه واقعا قابل پیشگیری بود. همه مقامات و مراجعی که نام برده شدند، می دانستند که در فراه چه چیزی در حال روی دادن است. مقام های محلی، فرماندهان نظامی، نیروهای امنیتی، مردم، اعضای شورای ولایتی و آگاهان امور، به طور پیوسته نسبت به رسیدن وضعیت به شرایط بحرانی و فاجعه بار جاری، هشدار می دادند و مقام های داخلی و خارجی نیز در جریان این هشدارها و بیدارباش ها قرار داشتند؛ اما عملا و آگاهانه کاری نمی کردند.
بنابراین، یا آنها واقعا توانایی و ظرفیت مدیریت این جنگ پیچیده و خونین و ویرانگر را ندارند و یا خود بخشی از بازی هستند و عمدا اجازه می دهند که بحران، گسترش پیدا کند، فاجعه فراگیر شود، دشمن قدرت بگیرد و نیروهای امنیتی و مردم، متحمل کشتارها و قتل های فجیع و مهیب گردند.
در هر دو صورت، به عقیده منتقدان، جایی برای توجیه وجود ندارد. همان گونه که معاون اول مجلس سنا نیز گفته است رهبران حکومت باید عزتمندانه و خودخواسته استعفا دهند تا مردم و نیروهای امنیتی، بیش از این، قربانی سوء مدیریت، ناتوانی یا تبانی آنان با تروریزم و دشمنان مردم افغانستان نشوند.
این انتظار کاملا مشروع و موجه و مبتنی بر قانون است؛ زیرا در شرایط بحرانی و هولناک جاری، هیچ اولویتی فراتر از امنیت و ثبات افغانستان و شکست دشمن خونریز تروریستی وجود ندارد و اگر رهبران کنونی، نمی توانند از عهده تأمین این اولویت و عمل به مسؤولیت خویش برآیند، پس باید جای خود را به افراد مسؤول تر و کارآمدتری بدهند.
همین انتظار، از نظر آگاهان، از نیروهای خارجی هم وجود دارد. بساط طالبان و تروریزم چه در فراه و چه در سایر بخش های افغانستان، یک روزه از سوی نظامیان خارجی، جمع می شود؛ اگر اراده و عزمی جدی و واقعی برای مبارزه با تروریزم و بازگرداندن ثبات و امنیت در افغانستان از سوی آنها وجود داشته باشد؛ اما رویداد فراه و سایر رویدادهای مشابه در سراسر افغانستان، نشان می دهند که این سناریو، کاملا مهندسی شده و با مدیریت عوامل خارجی، به پیش برده می شود تا افغانستان هیچگاه نسبت به حضور نیروهای نظامی بیگانه، احساس بی نیازی نکند.
با اینهمه، این شرایط برای همیشه قابل ادامه نیست و رهبران حکومتی، مسؤولان دستگاه های امنیتی و فرماندهان نظامیان خارجی، روزی در جایی باید هزینه نقشی که در بحران ها و فجایع جاری دارند را بپردازند.
آقای ایزدیار تاکید کرد که مسؤولیت تمامی خون‌هایی که در کشور می‌ریزد بر دوش رهبران حکومت است و آنان اگر نمی‌توانند وضعیت را مدیریت کنند باید شرافت‌مندانه استعفا دهند.
به گفته او، افغانستان در برابر یک جنگ پیچیده قرار گرفته است و رهبران حکومت وحدت ملی توانایی مدیریت این جنگ را ندارند.
نادر بلوچ؛ دیگر عضو سنا نیز گفت: "سرقوماندان اعلای قوای مسلح توانایی مدیریت و رهبری جنگ را در کشور ندارد و باید یک شورای نظامی تشکیل شده و برای 5 تا 6 ماه رهبری نیروها را در اختیار بگیرد."
کارشناسان هم می گویند که نبردهای جاری در فراه می توانست هرگز رخ ندهد. به باور آنها این نبردها در شرایطی واقع می شود که وضعیت فراه، از ماه ها پیش، بحرانی و متشنج بوده است و نیروهای طالبان برای ساقط کردن سلطه حکومت بر این ولایت، در حال آمادگی و برنامه ریزی طولانی قرار داشتند.
از سوی دیگر، رد پای قدرت های منطقه ای در جنگ فراه نیز کاملا مشهود است و طالبان به تنهایی قادر به طراحی، راه اندازی، مدیریت و ادامه جنگی به این عظمت نیستند.
با این حساب، از دید کارشناسان، در حالی که والی پیشین فراه، به دلیل وضعیت بحرانی و تنش آلود این ولایت، از مقام اش کناره گیری کرد و فرمانده پولیس آن ولایت نیز تبدیل شد و علیرغم تحرکات گسترده طالبان در بسیاری از ولسوالی های آن ولایت و با وجود آنکه ده ها نیروی امنیتی از مدت ها پیش به این سو، همه روزه در این ولایت، طعمه اقدامات تروریستی طالبان می شدند، مقام های امنیتی مرکزی، رهبران حکومت وحدت ملی و متحدان خارجی آنها در ناتو و امریکا، هیچ تدبیر و تمهید کارساز و بنیادین برای تغییر وضعیت امنیتی این ولایت و جلوگیری از بروز بحران و وقوع فاجعه، روی دست نگرفتند.
فاجعه فراه واقعا قابل پیشگیری بود. همه مقامات و مراجعی که نام برده شدند، می دانستند که در فراه چه چیزی در حال روی دادن است. مقام های محلی، فرماندهان نظامی، نیروهای امنیتی، مردم، اعضای شورای ولایتی و آگاهان امور، به طور پیوسته نسبت به رسیدن وضعیت به شرایط بحرانی و فاجعه بار جاری، هشدار می دادند و مقام های داخلی و خارجی نیز در جریان این هشدارها و بیدارباش ها قرار داشتند؛ اما عملا و آگاهانه کاری نمی کردند.
بنابراین، یا آنها واقعا توانایی و ظرفیت مدیریت این جنگ پیچیده و خونین و ویرانگر را ندارند و یا خود بخشی از بازی هستند و عمدا اجازه می دهند که بحران، گسترش پیدا کند، فاجعه فراگیر شود، دشمن قدرت بگیرد و نیروهای امنیتی و مردم، متحمل کشتارها و قتل های فجیع و مهیب گردند.
در هر دو صورت، به عقیده منتقدان، جایی برای توجیه وجود ندارد. همان گونه که معاون اول مجلس سنا نیز گفته است رهبران حکومت باید عزتمندانه و خودخواسته استعفا دهند تا مردم و نیروهای امنیتی، بیش از این، قربانی سوء مدیریت، ناتوانی یا تبانی آنان با تروریزم و دشمنان مردم افغانستان نشوند.
این انتظار کاملا مشروع و موجه و مبتنی بر قانون است؛ زیرا در شرایط بحرانی و هولناک جاری، هیچ اولویتی فراتر از امنیت و ثبات افغانستان و شکست دشمن خونریز تروریستی وجود ندارد و اگر رهبران کنونی، نمی توانند از عهده تأمین این اولویت و عمل به مسؤولیت خویش برآیند، پس باید جای خود را به افراد مسؤول تر و کارآمدتری بدهند.
همین انتظار، از نظر آگاهان، از نیروهای خارجی هم وجود دارد. بساط طالبان و تروریزم چه در فراه و چه در سایر بخش های افغانستان، یک روزه از سوی نظامیان خارجی، جمع می شود؛ اگر اراده و عزمی جدی و واقعی برای مبارزه با تروریزم و بازگرداندن ثبات و امنیت در افغانستان از سوی آنها وجود داشته باشد؛ اما رویداد فراه و سایر رویدادهای مشابه در سراسر افغانستان، نشان می دهند که این سناریو، کاملا مهندسی شده و با مدیریت عوامل خارجی، به پیش برده می شود تا افغانستان هیچگاه نسبت به حضور نیروهای نظامی بیگانه، احساس بی نیازی نکند.
با اینهمه، این شرایط برای همیشه قابل ادامه نیست و رهبران حکومتی، مسؤولان دستگاه های امنیتی و فرماندهان نظامیان خارجی، روزی در جایی باید هزینه نقشی که در بحران ها و فجایع جاری دارند را بپردازند.
