'راهکار ریشه‌کن کردن فقر، بازگشت به اقتصاد اسلامی است'

به گزارش خبرگزاری آوا، دومین گفتمان دانشجویی "افغانستان و زیربناهای اقتصادی" به روز جمعه (۴ حوت)  با حضور محمد اسحاق بهروزنژاد؛ مدرس حوزه علمیه ثقلین و حبیب رضایی؛ استاد اقتصاد دانشگاه سمنگان و همچنان با شرکت شخصیت‌های فرهنگی، دانشجویان و طلاب حوزه های علمیه در دفتر نمایندگی مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در شهر مزار شریف برگزار شد.
محمد اسحاق بهروزنژاد؛ مدرس در حوزه علمیه ثقلین با بیان اینکه بعد از رحلت پیامبر۰ص) زمانی که خلافت از مسیر اصلی اش فاصله گرفت، دیگر حکومت ها طبق نظام اقتصاد اسلامی عمل نکردند، گفت: اسلام یک دین جامع بوده و مهم‌ترین موضوع بحث آن سیاست و اقتصاد است.
وی گفت: قرآن بیان کننده همه چیز است: "وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ" (النحل آیه ۸۹) اما برای بیان کردن تمام آیات آن، پیامبر گرامی اسلام  یک محور دیگر را نیز معرفی کرد که عبارت از اهل‌بیت آن‌حضرت می باشد: "إنى تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتى".
بهروزنژاد با بیان اینکه مالیکت از دیدگاه اسلام به سه بخش تقسیم شده است (ملی، خصوصی و دولتی) تأکید کرد: افغانستان  از لحاظ دارایی یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا محسوب می گردد که تنها ذخایر آن سه هزار ملیارد دالر تخمین زده شده است که متاسفانه با اینهمه ثروت، دومین کشور فقیر دنیا شناخته می‌شود.
مدرس حوزه علمیه ثقلین خاطرنشان ساخت: اگر ثروت این کشور مطابق دستورات اسلام به مصرف برسد و در دسترس مردم قرار بگیرد، فقر کاملا از بین خواهد رفت.
وی تصریح کرد: به خاطر رعایت نکردن عدالت و دستورات دینی، طبقات ثروتمند و فقیر به وجود آمده است که ۸۰ درصد از دارایی و ثروت دنیا به دست ۲۰ درصد از مردم قرار دارد.
این مدرس حوزه علمیه در تعریف اقتصاد اسلامی گفت: نظام اقتصاد اسلامی عبارت از مجموعه‌ای از قواعد کلی، ارائه شده و هدفمند است که برای تامین عدالت اجتماعی و برای نیل به سعادت بشری و رسیدن به مدینه فاضله -همان مدینه‌ای که پیامبران و ائمه معصومین مد نظر داشتند- می باشد.
آقای بهروزنژاد با بیان اینکه مالیکت انسان باید در طول مالکیت خدا باشد و آن چیزی که در دست مردم است در حقیقت صاحب اصلی آن خدا است، به اسباب انتقال مالکیت در دین اسلام اشاره کرد و ارث، تجارت، هبه و بخشش، صید، کار، غنیمت و مهریه خانم ها را از راه های تقسیم مالکیت عنوان کرد.
وی همچنین به تفاوت های میان مالیاتی که دولت جمع آوری می کند و خمس و زکات اسلامی اشاره نمود و موارد ذیل را از جمله تفاوت های این دو عنوان کرد:
۱. برآورد خمس و زکات و تخمین حساب و کتاب آن، بر اساس اعتمادی است که به خود پرداخت کننده می شود و هیچ نیازی به بازرسی و نظارت دیگری نیست. در حالی که مالیات، مبلغی است که دولت تعیین و محاسبه و دریافت می کند.
۲. گیرندگان زکات، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و جانشینان آن بزرگوار و کسانی هستند که از طرف حضرت اجازه داشته باشند؛ در حالی که در مالیات این گونه نیست.
۳. خمس و زکات باید بر اساس عقیده و ایمان و با قصد قربت و رضای خداوند متعال پرداخت شود تا آنجا که اگر مسائل عاطفی، اجتماعی، سیاسی، قبیله ای یا کسب شهرت و عزت در نظر باشد، گویا حق خداوند پرداخت نشده است؛ ولی در پرداخت مالیات این ایمان و قصد قربت و اخلاص لازم نیست.
 ۴. خمس و زکات از افرادی گرفته می شود که توان مالی دارند؛ ولی در مالیات این گونه نیست و گاهی بر پارچه و کاغذ و ماشین و سیگار مالیات بسته می شود؛ خواه مصرف کنندگان فقیر باشند یا غنی.
 
۵. خمس و زکات را مردم با اراده و اختیار به کسانی می دهند که محبوب آنها هستند؛ ولی در مالیات نه دهنده اختیاری دارد و نه گیرنده آن محبوبیت و قداستی.
۶. مالیات نوعا برای هزینه های شخصی زندگی خود ما است؛ ولی خمس و زکات برای کمک به دیگران است.
این کارشناس مسایل اقتصاد اسلامی در پایان به چرایی ضعیف شدن اقتصاد افغانستان پرداخت و علت آن را سپرده نشدن کار به اهل اش عنوان کرد و اظهار داشت: یکی از دلایلی که اقصاد کشور ما، روز به روز ضعیف می شود، عدم مدیریت درست و نیز نسپردن کار به اهل آن می باشد.
در ادامه، حبیب رضایی؛ استاد اقتصاد در دانشگاه سمنگان و یکی از کارشناسان شرکت کننده در این گفتمان، گفت: کاربرد اصول کلی اسلام به منظور تنظیم امور اجتماعی و رفع مشکلات اقتصادی جامعه است.
وی همچنین در مورد اهداف نظام اقتصاد اسلامی گفت: هدف از ایجاد این اصول، بر مبنای عدالت اجتماعی و داشتن استقلال سیاسی و استقلال اقتصادی کامل برای تامین عدالت اجتماع و تحریم راه های تجارت نامشروع می باشد.

این استاد دانشگاه به تفاوت های نظام اقصاد اسلامی با نظام اقتصاد غربی اشاره نمود و گفت: اقتصاد اسلامی برخلاف اقتصاد غربی، بر قناعت و پرهیز از اسراف تاکید دارد؛ زیرا اقتصاد غربی نیازهای مردم را نامحدود و اما منابع را محدود می‌داند؛ در حالی که اسلام همه منابع را نامحدود می داند: وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ( نعمت‌هاى خدا را بشماريد، نمى‌توانيد شماره كنيد. همانا خداوند آمرزنده‌ مهربان است. سوره نحل آیه 18)
وی همچنین در باره مقاسه نظام اقتصاد اسلامی را با نظام كاپيتاليسم و سوسیالیسم، تصریح کرد: در نظام سوسیالیسم مالکیت دولتی است و مالکیت شخصی کمتر وجود دارد که در این نظام کاملا افراط صورت گرفته است و در نظام كاپيتاليسم همه چیز خصوصی است و مالکیت دولتی وجود ندارد که در این نظام کلا تفریط وجود دارد؛ اما در نظام اقتصاد اسلامی تمام مسایل طبق اوسط قرار گرفته است که در آن نه افراط است و نه تفریط به وجود آمده است.
بخش دوم این گفتمان، اشتراک‌‌کنندگان، نظرات شان را پیرامون موضوع گفتمان با همدیگر شریک ساختند و در بخش سوم، کارشناسان به سؤالات دانشجویان پاسخ دادند.
قابل ذکر است که معرفی کتاب در مورد اوصاف حضرت زهرا سلام الله علیها و نیز قرعه کشی خوش‌شانس هفته از دیگر برنامه های این گفتمان بود.