سرور دانش معاون دوم رئیس جمهو: امروز جمعه 4 حوت 1396 دومین مرحله کار پروژه TAPI با حضور مقامات چهار کشور عضو افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند رسما در هرات افتتاح شد. لازم است در رابطه بل اصل پروژه، پیامدهای آن برای افغانستان و منطقه و نقش حکومت وحدت ملی، نکاتی را با خوانندگان گرامی شریک سازم.
1. هرچند پیشینه ایده پروژه انتقال گاز ترکمنستان به جنوب آسیا، به دهه 90 بر می گردید، اما پیشرفت ها محصول دوره جدید و بخصوص دوران حکومت وحدت ملی است. اولین موافقت نامه میان چهار کشور در سال 2010 به امضا رسید ولی سرعت و جدیت پروژه از سال 2015 با امضاء قرار داد اجرایی شدن طرح و آغاز عملیات پروژه در سال 2016 رقم خورد. طبق پلان، قرار است که در 2020 این خط انتقال گاز به بهره برداری و گاز رسانی برسد.
2. امروز دومین مرحله و حساسترین مرحله طرح پس از تکمیل مرحله نخست آن در خاک ترکمنستان، آغاز گردید. طبق کارشناسی انجام شده، طول مسیر این پروژه 1814 کیلومتر است که 816 کیلوتر آن از خاک افغانستان و از ولایت های هرات، فراه، هلمند و قندهار می گذرد. همکاری چهار جانبه در این زمینه نوید بخش موفقیت در آزمون بزرگ اعمار خط لوله گاز در این بخش از افغانستان و طبعا تامین و تثبیت امنیت این ولایات نیز می باشد.
3. پیشرفت پروژه تاپی پیامدها و نتایج مثبت گوناگون برای افغانستان و منطقه دارد. در گام نخست ظرفیت افغانستان برای تبدیل شدن به چهار راه اقتصادی را بیش از پیش عملی ساخته و عملا کشور ما در جایگاه نقطه وصل آسیای میانه و جنوب آسیا و فراتر از آن به عنوان قلب آسیا، قرار گرفته بسترهای بهبود امنیت نیز فراهم می گردد. پاکستان و هند به عنوان اعضای پروژه و مصرف کنندگان اصلی گاز ترکمنستان با توجه به نیاز مبرم که به انرژی دارند، منافع شان ایجاب می کند که در تامین امنیت مسیر انتقال گاز همکاری کنند. بنابر این یکی از پیامدهای موفقیت این طرح برای افغانستان موضوع کلیدی بهبود امنیت است.
4. منافع اقتصادی افغانستان از تاپی فوق العاده، عینی و پایدار است. منافع اقتصادی افغانستان از این پروژه به دو نوع منافع مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می شود. منافع مستقیم شامل حق العبور در حدود 500 میلیون دالر سالانه، اشتغال زایی برای طیف های وسیع در بخش اعمار خط، مرمت و حدود 3 میلیارد متر مکعب گاز دریافتی می شود. منافع غیر مستقیم و مترتب بر تاپی شامل انتقال برق، فایبر نوری، راه آهن و توسعه جاده ای کشور می گردد. هر یک از این متغییرها در توسعه، بهبود جایگاه منطقه ای و ثبات کشور نقش برجسته ای خواهند داشت.
5. از سوی دیگر موفقیت تاپی می تواند فصل جدیدی را فرا روی افغانستان قرار دهد که زین پس به موقعیت جغرافیایی افغانستان نه به مثابه یک نقطه ضعف بلکه به عنوان نقطه قوت کشور یعنی قلب تپنده انتقال انرژی، دیگر کالاها و امنیت منطقه و آسیا نگریسته شود. عملی شدن تاپی امیدها، تجربه و اعتماد نسبت به تکمیل شدن طرح کاسا یک هزار، راه لاجورد و چندین طرح منطقه ای دیگر بر محوریت افغانستان را افزایش داده، رویای بازسازی جاده ابریشم را محقق خواهد ساخت.
6. چشم انداز افغانستان به عنوان چهار راه اقتصادی منطقه، می تواند راهکار جدیدی را فراروی رهبران کشور در جهت تامین امنیت کشور قرار دهد. بر این اساس امنیت افغانستان با منافع اقتصادی و بر آورده شدن نیازمندی های کشورها به انرژی گره خورده، مشوقی برای کشورهای منطقه جهت کمک به ثبات و امنیت افغانستان خواهد بود.
1. هرچند پیشینه ایده پروژه انتقال گاز ترکمنستان به جنوب آسیا، به دهه 90 بر می گردید، اما پیشرفت ها محصول دوره جدید و بخصوص دوران حکومت وحدت ملی است. اولین موافقت نامه میان چهار کشور در سال 2010 به امضا رسید ولی سرعت و جدیت پروژه از سال 2015 با امضاء قرار داد اجرایی شدن طرح و آغاز عملیات پروژه در سال 2016 رقم خورد. طبق پلان، قرار است که در 2020 این خط انتقال گاز به بهره برداری و گاز رسانی برسد.
2. امروز دومین مرحله و حساسترین مرحله طرح پس از تکمیل مرحله نخست آن در خاک ترکمنستان، آغاز گردید. طبق کارشناسی انجام شده، طول مسیر این پروژه 1814 کیلومتر است که 816 کیلوتر آن از خاک افغانستان و از ولایت های هرات، فراه، هلمند و قندهار می گذرد. همکاری چهار جانبه در این زمینه نوید بخش موفقیت در آزمون بزرگ اعمار خط لوله گاز در این بخش از افغانستان و طبعا تامین و تثبیت امنیت این ولایات نیز می باشد.
3. پیشرفت پروژه تاپی پیامدها و نتایج مثبت گوناگون برای افغانستان و منطقه دارد. در گام نخست ظرفیت افغانستان برای تبدیل شدن به چهار راه اقتصادی را بیش از پیش عملی ساخته و عملا کشور ما در جایگاه نقطه وصل آسیای میانه و جنوب آسیا و فراتر از آن به عنوان قلب آسیا، قرار گرفته بسترهای بهبود امنیت نیز فراهم می گردد. پاکستان و هند به عنوان اعضای پروژه و مصرف کنندگان اصلی گاز ترکمنستان با توجه به نیاز مبرم که به انرژی دارند، منافع شان ایجاب می کند که در تامین امنیت مسیر انتقال گاز همکاری کنند. بنابر این یکی از پیامدهای موفقیت این طرح برای افغانستان موضوع کلیدی بهبود امنیت است.
4. منافع اقتصادی افغانستان از تاپی فوق العاده، عینی و پایدار است. منافع اقتصادی افغانستان از این پروژه به دو نوع منافع مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می شود. منافع مستقیم شامل حق العبور در حدود 500 میلیون دالر سالانه، اشتغال زایی برای طیف های وسیع در بخش اعمار خط، مرمت و حدود 3 میلیارد متر مکعب گاز دریافتی می شود. منافع غیر مستقیم و مترتب بر تاپی شامل انتقال برق، فایبر نوری، راه آهن و توسعه جاده ای کشور می گردد. هر یک از این متغییرها در توسعه، بهبود جایگاه منطقه ای و ثبات کشور نقش برجسته ای خواهند داشت.
5. از سوی دیگر موفقیت تاپی می تواند فصل جدیدی را فرا روی افغانستان قرار دهد که زین پس به موقعیت جغرافیایی افغانستان نه به مثابه یک نقطه ضعف بلکه به عنوان نقطه قوت کشور یعنی قلب تپنده انتقال انرژی، دیگر کالاها و امنیت منطقه و آسیا نگریسته شود. عملی شدن تاپی امیدها، تجربه و اعتماد نسبت به تکمیل شدن طرح کاسا یک هزار، راه لاجورد و چندین طرح منطقه ای دیگر بر محوریت افغانستان را افزایش داده، رویای بازسازی جاده ابریشم را محقق خواهد ساخت.
6. چشم انداز افغانستان به عنوان چهار راه اقتصادی منطقه، می تواند راهکار جدیدی را فراروی رهبران کشور در جهت تامین امنیت کشور قرار دهد. بر این اساس امنیت افغانستان با منافع اقتصادی و بر آورده شدن نیازمندی های کشورها به انرژی گره خورده، مشوقی برای کشورهای منطقه جهت کمک به ثبات و امنیت افغانستان خواهد بود.
