تحقیقی که تحت عنوان (مقایسه آب‌های آشامیدنی نواحی اول وهشتم شهر مزار شریف از نظر داشتن باکتری ایشریشیا کولای) در لابراتوار میکروب‌شناسی دانشکده طب دانشگاه بلخ صورت گرفته نشان می‌دهد که هشدارهایی در باره‌ی صحی‌بودن آب آشامیدنی در این مناطق شهر مزارشریف وجود دارد.
این تحقیق که در بیشتر از ۵۰ صفحه منتشر شده است حاوی هشدارهایی مبنی بر غیرصحی بودن آب‌های آشامیدنی در شهر مزارشریف است.
این تحقیقات نشان می‌دهد که عدم رعایت نکات صحی و استندردهای لازم برای چاه‌های آب آشامیدنی، باعث موجودیت تعداد زیادی این میکروب در آب‌های آشامیدنی شده است.
این تحقیق بالای ۱۰۵ نمونه در آب‌های آشامیدنی نواحی اول و هشتم شهر مزار شریف صورت گرفته است. در این تحقیق از نظر عمق چاه‌ها، فواصل چاه‌های فاضلاب و مستراح‌ها از این منابع، نوع مستراح‌های منطقه و بود و نبود باکتری ایشریشیا کولای (باکتری‌ای که موجب بروز امراض در سیستم هضمی می‌شود) مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است.
دکتر سیدلعل‌شاه لنگر استاد دانشکده طب دانشگاه بلخ در باره‌ی نتایج این تحقیق می‌گوید: عمده‌ترین موضوعی که در این تحقیق روی آن مکث شده، فاصله منابع آب‌های آشامیدنی از چاه‌های فاضلاب و مستراح‌ها است.
بر بنیاد این تحقیق، در هر دو ناحیه به اساس متراژ فاصله‌های منابع آب از چاه‌های فاضلاب تعیین و درصدی دریافت باکتری ایشریشیا کولای( E.Coli) قرار ذیل دریافت گردیده است:
– در متراژ ۱- ۱۰ متر فاصله چاه‌های فاضلاب از منابع آب آشامیدنی در ۲۶ منبع آب آشامیدنی، باکتری ایریشیاکولای دریافت گردیده که به اساس درصدی ۲۷.۳ درصد می‌باشد.
– در متراژ ۱۱-۱۵ متر فاصله چاه‌های فاضلاب از منابع آب آشامیدنی در ۶ منبع آشامیدنی باکتری ایریشیا کولای دریافت گردیده که به اساس درصدی ۶٫۳ درصد می‌باشد.
– در متراژ ۱۱-۲۰ متر فاصله چاه‌های فاضلاب از منابع آب آشامیدنی در ۲ منبع آب آشامیدنی باکتری ایریشیا کولای دریافت گردیده که بر اساس درصدی ۲٫۱ درصد می‌باشد.
دکتر لنگر می‌افزاید چاه‌های که فاصله شان با فاضلاب‌ها یا مستراح‌ها بیشتر از ۲۰ متر بوده است، هیچ گونه میکروب دریافت نگردیده است.
آقای لنگر می‌گوید که نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد هر قدر فاصله منابع آبی از چاه‌های فاضلاب و مستراح‌ها بیشتر باشد به همان اندازه خطر آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی کمتر و بر عکس آن، بیشتر است.
بر اساس دریافت‌های این استاد دانشگاه بلخ هم‌چنان عمق منابع آب‌های آشامیدنی نیز باخطر آلوده‌گی رابطه معکوس داشته، یعنی هر قدر عمق منابع آبی بیشتر باشد، خطر آلوده‌گی کمتر است. در همین حال نوعیت چاه‌های فاضلاب نیز در این مسأله دخیل خوانده می‌شود. چنان که در مناطقی که چاه فاضلاب به صورت معیاری و استندرد اعمار گردیده، آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی با میکروب‌ها خصوصاً باکتری‌های ایشریشیاکولای کمتر بوده است.
پیشنهادهای تحقیق برای نجات از آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی
سید لعل‌شاه لنگر معتقد است که بر اساس شواهد موجود آلوده‌گی آب اکنون یکی از اصلی‌ترین علت‌های مرگ و میر در سراسر جهان به خصوص در کشورهای رو به انکشاف من‌جمله افغانستان نیز می‌باشد. این استاد دانشگاه بلخ، برای نجات از خطر آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی در شهر مزارشریف، موارد ذیل را پیشنهاد می‌کند:
• از حفر چاه‌های فاضلاب به شکل جاذب که خطر آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی را بیشتر می‌سازد، به صورت قطع جلوگیری شود.
• از آب چاه‌های آشامیدنی که به فاصله کمتر از ده متر از مستراح ها و چاه‌های فاضلاب قرار دارند، به استثنای امور آبیاری نباتات و زراعت، جهت استفاده روزمره و آشامیدن، استفاده نشود.
• در صورت استفاده ازچاه‌های سر باز، باید سرِ چاه‌ها پوشانیده و آب آن‌ها اول جوشانده و پس از آن، استفاده شود.
• ضدعفونی‌کردن آب‌های آشامیدنی با پودر و یا محلول کلورین یکی از راه‌های مهم جلوگیری از ملوث‌شدن آب‌ها می‌باشد، که باید در تمام مناطق حداقل سال دو مراتب انجام شود.
• چون آلوده‌گی آب‌های آشامیدنی نه تنها از طریق چاه‌های فاضلاب بلکه از طریق مخازن فضله‌جات نیز ممکن می‌باشد بناً پیشنهاد می‌شود تا فضله‌جات حتی‌الامکان از اطراف چاه‌ها و منابع آب آشامیدنی دور ساخته شوند.
• از این‌که خطر ملوثیت آب‌ها بیشتر در فصل گرمای سال عمومیت دارد، باید به خانواده‌ها در خصوص جلوگیری کودکان از نوشیدن آب‌های ملوث و هم‌چنان در باره‌ی شُستن دست‌ها پس از رفع حاجت و قبل از صرف غذا تعلیمات صحی داده شود.
منبع: ۸ صبح
