معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران ضمن اعلام آمادگی برای کمک به افغانستان در بخش حفظ و نگهداری اسناد و کتاب‌های تاریخی، ترمیم منابع و نسخی که ظرفیت احیای آن در افغانستان وجود نداشته باشد و هم‌چنین آموزش نیروی انسانی، تأکید می‌کند که این آمادگی را دارند تا نسخه‌های دیجیتال اسناد و کتاب‌های مرتبط به افغانستان که در این سازمان موجود است را در اختیار کشور قرار بدهند.
خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: خانم دکتر اشرف بروجردی در گفت‌وگویی ویژه با خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان(آوا) و تلویزیون تمدن افغانستان در تهران، در مورد شیوه کاری و توانایی‌های سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران، انتقال تجربه‌های این سازمان و آمادگی کمک به افغانستان و هم‌چنین تاریخ، هویت و تمدن مشترک بین دو کشور سخن گفت.
وی در مورد ارتباط با همتایان خود در افغانستان به دیدار دو سال قبل با دوستان افغانستانی در اجلاس اکو اشاره کرد و گفت: "دوستان‌مان می‌گفتند که خیلی از منابع اصیل را در جنگ‌هایی که وجود داشته، از دست داده و یا توسط بیگانگان به غارت رفته است".
خانم دکتر بروجردی با بیان این‌که ایران هم همین تجربه را دارد و تلاش کرده خیلی از اسناد و کتاب‌های خود را برگرداند، خاطرنشان کرد: "حداقل کاری که دوستان‌مان در افغانستان می‌توانند بکنند، این است که آن داشته‌های فعلی که درون خانواده‌ها است، به یک جای امن سپرده شود، مثل کتاب‌خانه ملی یا مرکز اسناد، جایی که از این داشته‌ها محافظت شود".
به گفته وی، در این راستا دولت باید تلاش کند تا بتواند ظرفیت مناسب را در قسمت حفظ و نگهداری اسناد و کتاب‌های تاریخی و ملی به وجود بیاورد.
البته رییس سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران خاطرنشان کرد که قرار شد در قالب اکو یک سری اقداماتی صورت بگیرد و 10 کشوری که عضو این سازمان هستند، به بازگردان اسناد و کتاب‌ها یا حداقل تأمین منابع مورد نیاز افغانستان کمک کنند.
وی در مورد توانایی‌های این سازمان افزود که توانایی‌های خوبی در جهت ترمیم منابع دارند و اگر یک نسخه نفیسی در افغانستان وجود داشته باشد که ظرفیت ترمیم آن نباشد، آمادگی دارند کمک کنند.
معاون رییس‌جمهور ایران در مورد سطح کنونی روابط دو کشور در بخش اسناد و کتاب خاطرنشان کرد که پس از نشست دو سال پیش اکو، که طرف افغانستان از ایران خواست کمک بیشتری بکند و آن‌ها هم اعلام آمادگی کردند، تماس و مراوده دیگری بین دو طرف برقرار نشده است.
وی افزود: "دوستان ما از افغانستان سال گذشته از کتاب‌خانه ملی خواستند که برای‌شان کتاب بفرستیم، و ما برای‌شان و هم‌چنین سفارت افغانستان در تهران مقدار زیادی کتاب فرستادیم، این همکاری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تعامل باشد".
خانم دکتر بروجردی در مورد این‌که در سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران چه تعداد اسناد و کتاب در مورد افغانستان دارند، گفت: "در حوزه سندی، خیلی از اسناد مربوط به تعاملات گذشته، به عنوان مثال از پادشاهان گذشته بین ایران و افغانستان در مرکز اسناد وجود دارد که ما آمادگی داریم اگر بشود، نسخه دیجیتال این اسناد را به دوستانی که در افغانستان هستند، بدهیم، و مباحث کتابی هم همین‌طور".
این در حالی است که یک بخش دیگر کار سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران، تعامل با فرهنگیان جامعه مهاجر در این کشور است. وی تأکید کرد که درهای این سازمان به روی همه باز است، مخصوصا کسانی که صاحب ادب فارسی هستند؛ "چون تولید اطلاعات اساس کار ماست و چه خوب است که ما این را از دوستان‌مان در افغانستان داشته باشیم. هیچ محدودیتی در ورود به این مجموعه وجود ندارد".
معاون رییس‌جمهور ایران از فرهنگیان مهاجر خواست که خودشان را بشناسند؛ یادداشت بنویسند و داشته‌های‌شان را عرضه کنند و وقتی شناسانده شوند، دیگر کسی در برابر آن‌ها مقاومت نمی‌کند و آن‌ها را می‌پذیرد.
وی افزود که عرصه فرهنگی، فیلم، تئاتر، موسیقی اصیل، کتاب و سند شاید مهمترین حوزه‌های تعامل فرهنگی بین دو ملت باشد.
از سوی دیگر، خانم دکتر بروجردی خطاب به فرهنگیان مهاجر توصیه کرد: "دوستان مهاجر باید خود را متشکل بسازند و ارتباطات‌شان را گسترده کنند تا بتوانند به هم‌دیگر کمک نمایند.
این در حالی است که در افغانستان، "آرشیو ملی" به نوعی وظایف مرتبط با سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران را به عهده دارد، بخشی از این اسناد و کتاب‌ها در حوزه سیاست خارجی در وزارت امورخاجه کشور نیز به سر می‌برند، اما این نهادها نتوانسته با توجه به هم‌زبانی با جمهوری اسلامی ایران، از ظرفیت‌های این کشور برای ارتقای ظرفیت‌های خود در بخش حفظ و مراقبت اسناد و کتاب‌های تاریخی استفاده کند.
متن کامل بخش اول پرسش و پاسخ‌ها با خانم دکتر اشرف بروجردی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی جمهوری اسلامی ایران با خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان(آوا) و تلویزیون تمدن افغانستان در تهران به شرح زیر است:
سوال: روال کاری شما در بخش اسناد و کتاب‌های تاریخی چیست؟
بروجردی: ما اینجا یک سری اسناد و کتاب‌های تاریخی را می‌خریم، اما اگر کسی نخواهد بفروشد و امانت بدهد، در مخازن‌مان امانت نگه می‌داریم، ولی دیجیتالش را روی سایت می‌گذاریم و هر وقت دلش خواست، می‌تواند بیاید و سند یا کتاب خود را ببرد. یک وقت هم هست که مردم این اسناد و کتاب‌های ملی و تاریخی را به ما اهدا می‌کنند و وقتی اهدا کنند، اسم‌شان روی یک تندیس ثبت می‌شود و این برای نسل بعد مهم است که اجدادشان فرهنگی بودند و آثار و نوشته‌های خود را به سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی اهدا کردند.
سوال: این کتاب‌ها و اسناد در شرایط خاص نگهداری می‌شود؟
بروجردی: بله، اینجا شرایط خاصی وجود دارد و استانداردهای لازم از نظر دما، میکروب‌زدایی و... رعایت شرایط می‌شود.
سوال: چطور می‌شود این تجربه و توانایی شما را به افغانستان منتقل کرد؟
بروجردی: من دو سال قبل با دوستان افغانستانی در اجلاسی که در اکو داشتیم، صحبت کردم. دوستان‌مان می‌گفتند که ما خیلی از منابع اصیل را در جنگ‌هایی که وجود داشته، از دست دادیم و توسط بیگانگان به غارت رفته است. من گفتم که ایران هم همین تجربه را دارد. البته ما تلاش داریم خیلی از این‌ها را برگردانیم. حداقل کاری که دوستان‌مان در افغانستان می‌توانند بکنند، این است که آن داشته‌های فعلی که درون خانواده‌ها است، به یک جای امن سپرده شود، مثل کتاب‌خانه ملی یا مرکز اسناد، جایی که از این داشته‌ها محافظت شود، چون احساسم این است که خیلی از خانواده‌ها و افراد، به دلیل این‌که به گذشتگان‌شان تعلق خاطر دارند، منابع علمی را در اختیار دارند که ممکن است در آینده آسیب ببیند، و باید این‌ها به مراکزی ارجاع داده شود که خوب نگهداری شود. قاعدتا هم باید دولت تلاش کند تا بتواند ظرفیت مناسب را در این قسمت به وجود بیاورد. امیدواریم در آینده بتوانیم شاهد رفع این مشکلات دوستان‌مان در افغانستان باشیم؛ چون به هر حال ما تجربه مشترک با افغانستان داریم. ما هم تجربه 8 سال جنگ را داشتیم، منتهی جنگ‌های افغانستان تفاوت‌هایی با جنگ ایران داشت.
از طرف دیگر، ما اینجا در جهت ترمیم منابع، توانایی خوبی داریم. هر کتابی، مخصوصا وقتی از درون خانه‌ها بیاید، دارای یک آسیب‌دیدگی جدی است؛ اعم از میکروب که باید میکروب‌زدایی شود، یا آسیب‌دیدگی اوراق، که حوزه ترمیم آن کار را انجام می‌دهد. اگر یک نسخه نفیسی در افغانستان وجود داشته باشد که ظرفیت ترمیم آن نباشد، ما اینجا آمادگی داریم که بتوانیم به این عزیزان کمک کنیم. البته من شنیدم توانایی افغانستان در بخش ترمیم در حال توسعه است و تلاش دارد با آموزش نیروهایش، توانایی ترمیم خود را به روز کند. ما هم اینجا آمادگی داریم که بتوانیم به عزیزان در افغانستان کمک کنیم، کما این‌که از خیلی از کشورها به اینجا می‌آیند و ما هم برای‌شان آموزش داده و در پایان نیز مدرک می‌دهیم.
سوال: شما تا چه اندازه اسناد و کتاب‌هایی تاریخی در مورد افغانستان دارید؟
بروجردی: الان آمار دقیق ندارم تا به شما بگویم، ولی در حوزه سندی، خیلی از اسناد مربوط به تعاملات گذشته، به عنوان مثال از پادشاهان گذشته بین ایران و افغانستان در اینجا، در مرکز اسناد وجود دارد که ما آمادگی داریم اگر بشود، نسخه دیجیتال این اسناد را به دوستانی که در افغانستان هستند، بدهیم، و مباحث کتابی هم همین‌طور.
سوال: ما در افغانستان دو نهاد داریم، که معادل اداره شماست؛ یکی آرشیو ملی و دیگری، ریاست کتاب‌خانه‌های عامه، ارتباطات شما با این دو نهاد چگونه است؟
بروجردی: عرض کردم ما در اجلاس اکو با دوستان‌مان که از افغانستان تشریف آورده بودند، دیدار داشتیم. آن‌ها گفتند که به خاطر حملاتی که به مراکزشان شده و اسنادی که از دست‌شان گرفته شده و منابع کتابی که از آن‌ها برده شده، خیلی عقب هستند. اعلام کردند که نیاز به کمک دارند و قرار شد در قالب اکو یک سری اقداماتی صورت بگیرد و 10 کشوری که عضو اکو هستند، به بازگردان اسناد و کتاب‌ها یا حداقل تأمین منابع مورد نیاز افغانستان کمک کنند. دوستان ما از افغانستان سال گذشته از کتاب‌خانه ملی خواستند که برای‌شان کتاب بفرستیم، و ما برای‌شان و هم‌چنین سفارت افغانستان در تهران مقدار زیادی کتاب فرستادیم، این همکاری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تعامل باشد.
سوال: آیا بعد از نشست اکو درخواست دیگری از طرف افغانستان برای کمک صورت گرفت؟
بروجردی: نه، ما فقط همان‌جا با آن‌ها مراوده و بحث داشتیم، آن‌ها از ما خواستند که به عنوان هم خط و هم زبان کمک بیشتری بکنیم، ما هم اعلام آمادگی کردیم، همیشه هم گفتیم، الان هم هر وقت کتابی، مطالبه‌ای داشته باشند، حتی تولید فیلم و موسیقی مشترک، آماده همکاری هستیم و این همکاری به نظر من خیلی می‌تواند مفید باشد.
سوال: یک بخش کار شما در سال‌های اخیر تعامل با جامعه فرهنگی مهاجر افغانستانی در ایران بوده، شما از برخی برنامه‌های فرهنگی مهاجرین در ایران حمایت کرده و زمینه برگزاری آن را فراهم کردید، به عنوان مثال نمایشگاه خطاطی و نقاشی قلم‌های لاجورد، این تعامل با جامعه فرهنگی مهاجر از چه اهمیتی برای شما برخوردار است؟
بروجردی: مهاجرینی که آمدند، معمولا هر مهاجری که به کشوری مهاجرت می‌کند، فرهنگ آن کشور را نیز با خود می‌برد؛ سبک زندگی، باورها و اعتقادات. ما چند میلیون مهاجر افغانستانی در ایران داریم. من به اردوگاه‌های اطراف تهران رفته‌ام و احساس کردم که مهاجرین یک ظرفیت بالای آموزشی دارند، چه پسر و چه دختر، می‌شود آن‌ها را رشد داد و برای این‌که بتوانند به عنوان یک انسان، جایگاه علمی بالایی پیدا کنند، به میدان آورد. الان خیلی از بچه‌های افغانستانی در دانشگاه‌های ما تحصیل می‌کنند، شاید آن‌ها فکر کنند اگر به کشورهای غربی بروند، آنجا مورد پذیرش بیشتری نسبت به ایران قرار می‌گیرند، ولی این دوستان یک مسأله را فراموش می‌کنند که قرابت فرهنگی یک اصل است، و آن‌ها با جامعه غربی قرابت ندارند، اگرچه ممکن است ظرفیت آنجا برای‌شان باز باشد و راحت زندگی کنند و درس بخوانند، و محدودیت‌هایی در ایران برای‌شان وجود داشته باشد، ولی با آن هم، قرابت خیلی مهم است، که این‌ها احساس بیگانگی نکنند. ما در ایران کاملا با همین رویکرد کار می‌کنیم. امروز احساس می‌شود ظرفیت فکری آموزشی که در دوستان افغانستانی وجود دارد، مغفول واقع شده، و دیده نشده است.
نکته دیگری که دوستان مهاجر باید انجام بدهند، این است که خود را متشکل بسازند و ارتباطات‌شان را گسترده کنند تا بتوانند به هم‌دیگر کمک نمایند. از طرف دیگر، احساس می‌کنم دوستان مهاجر از ظرفیتی که در ایران وجود دارد، ظرفیت‌های علمی، فکری، عملی و یدی، بهره نمی‌برند.
سوال: قشر فرهنگی جامعه مهاجر در طول سال‌های گذشته همواره یک قشر محروم و مظلوم بوده و توجه جدی به آن نشده، نمونه آن، استاد نجیب مایل هروی، شما تا چه اندازه آمادگی دارید به عنوان یک پشتیبان برای جامعه فرهنگی مهاجر باشید؟
بروجردی: این در به روی همه باز است، مخصوصا کسانی که صاحب ادب فارسی هستند، چون تولید اطلاعات اساس کار ماست و چه خوب است که ما این را از دوستان‌مان در افغانستان داشته باشیم. هیچ محدودیتی در ورود به این مجموعه وجود ندارد.
سوال: چگونه می‌توانیم از ظرفیت‌های فعالان فرهنگی دو کشور به خصوص فرهنگیان مهاجر بیشتر استفاده کنیم؟
بروجردی: باید خودشان را بشناسند؛ یادداشت بنویسند و داشته‌های‌شان را عرضه کنند و وقتی شناسانده شوند، کسی در برابر آن‌ها مقاومت نمی‌کند و آن‌ها را می‌پذیرد. من فکر می‌کنم عرصه فرهنگی، فیلم، تئاتر، موسیقی اصیل، کتاب و سند شاید مهمترین حوزه‌های فرهنگی بین دو ملت باشد.
خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: خانم دکتر اشرف بروجردی در گفت‌وگویی ویژه با خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان(آوا) و تلویزیون تمدن افغانستان در تهران، در مورد شیوه کاری و توانایی‌های سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران، انتقال تجربه‌های این سازمان و آمادگی کمک به افغانستان و هم‌چنین تاریخ، هویت و تمدن مشترک بین دو کشور سخن گفت.
وی در مورد ارتباط با همتایان خود در افغانستان به دیدار دو سال قبل با دوستان افغانستانی در اجلاس اکو اشاره کرد و گفت: "دوستان‌مان می‌گفتند که خیلی از منابع اصیل را در جنگ‌هایی که وجود داشته، از دست داده و یا توسط بیگانگان به غارت رفته است".
خانم دکتر بروجردی با بیان این‌که ایران هم همین تجربه را دارد و تلاش کرده خیلی از اسناد و کتاب‌های خود را برگرداند، خاطرنشان کرد: "حداقل کاری که دوستان‌مان در افغانستان می‌توانند بکنند، این است که آن داشته‌های فعلی که درون خانواده‌ها است، به یک جای امن سپرده شود، مثل کتاب‌خانه ملی یا مرکز اسناد، جایی که از این داشته‌ها محافظت شود".
به گفته وی، در این راستا دولت باید تلاش کند تا بتواند ظرفیت مناسب را در قسمت حفظ و نگهداری اسناد و کتاب‌های تاریخی و ملی به وجود بیاورد.
البته رییس سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران خاطرنشان کرد که قرار شد در قالب اکو یک سری اقداماتی صورت بگیرد و 10 کشوری که عضو این سازمان هستند، به بازگردان اسناد و کتاب‌ها یا حداقل تأمین منابع مورد نیاز افغانستان کمک کنند.
وی در مورد توانایی‌های این سازمان افزود که توانایی‌های خوبی در جهت ترمیم منابع دارند و اگر یک نسخه نفیسی در افغانستان وجود داشته باشد که ظرفیت ترمیم آن نباشد، آمادگی دارند کمک کنند.
معاون رییس‌جمهور ایران در مورد سطح کنونی روابط دو کشور در بخش اسناد و کتاب خاطرنشان کرد که پس از نشست دو سال پیش اکو، که طرف افغانستان از ایران خواست کمک بیشتری بکند و آن‌ها هم اعلام آمادگی کردند، تماس و مراوده دیگری بین دو طرف برقرار نشده است.
وی افزود: "دوستان ما از افغانستان سال گذشته از کتاب‌خانه ملی خواستند که برای‌شان کتاب بفرستیم، و ما برای‌شان و هم‌چنین سفارت افغانستان در تهران مقدار زیادی کتاب فرستادیم، این همکاری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تعامل باشد".
خانم دکتر بروجردی در مورد این‌که در سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران چه تعداد اسناد و کتاب در مورد افغانستان دارند، گفت: "در حوزه سندی، خیلی از اسناد مربوط به تعاملات گذشته، به عنوان مثال از پادشاهان گذشته بین ایران و افغانستان در مرکز اسناد وجود دارد که ما آمادگی داریم اگر بشود، نسخه دیجیتال این اسناد را به دوستانی که در افغانستان هستند، بدهیم، و مباحث کتابی هم همین‌طور".
این در حالی است که یک بخش دیگر کار سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران، تعامل با فرهنگیان جامعه مهاجر در این کشور است. وی تأکید کرد که درهای این سازمان به روی همه باز است، مخصوصا کسانی که صاحب ادب فارسی هستند؛ "چون تولید اطلاعات اساس کار ماست و چه خوب است که ما این را از دوستان‌مان در افغانستان داشته باشیم. هیچ محدودیتی در ورود به این مجموعه وجود ندارد".
معاون رییس‌جمهور ایران از فرهنگیان مهاجر خواست که خودشان را بشناسند؛ یادداشت بنویسند و داشته‌های‌شان را عرضه کنند و وقتی شناسانده شوند، دیگر کسی در برابر آن‌ها مقاومت نمی‌کند و آن‌ها را می‌پذیرد.
وی افزود که عرصه فرهنگی، فیلم، تئاتر، موسیقی اصیل، کتاب و سند شاید مهمترین حوزه‌های تعامل فرهنگی بین دو ملت باشد.
از سوی دیگر، خانم دکتر بروجردی خطاب به فرهنگیان مهاجر توصیه کرد: "دوستان مهاجر باید خود را متشکل بسازند و ارتباطات‌شان را گسترده کنند تا بتوانند به هم‌دیگر کمک نمایند.
این در حالی است که در افغانستان، "آرشیو ملی" به نوعی وظایف مرتبط با سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی ایران را به عهده دارد، بخشی از این اسناد و کتاب‌ها در حوزه سیاست خارجی در وزارت امورخاجه کشور نیز به سر می‌برند، اما این نهادها نتوانسته با توجه به هم‌زبانی با جمهوری اسلامی ایران، از ظرفیت‌های این کشور برای ارتقای ظرفیت‌های خود در بخش حفظ و مراقبت اسناد و کتاب‌های تاریخی استفاده کند.
متن کامل بخش اول پرسش و پاسخ‌ها با خانم دکتر اشرف بروجردی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی جمهوری اسلامی ایران با خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان(آوا) و تلویزیون تمدن افغانستان در تهران به شرح زیر است:
سوال: روال کاری شما در بخش اسناد و کتاب‌های تاریخی چیست؟
بروجردی: ما اینجا یک سری اسناد و کتاب‌های تاریخی را می‌خریم، اما اگر کسی نخواهد بفروشد و امانت بدهد، در مخازن‌مان امانت نگه می‌داریم، ولی دیجیتالش را روی سایت می‌گذاریم و هر وقت دلش خواست، می‌تواند بیاید و سند یا کتاب خود را ببرد. یک وقت هم هست که مردم این اسناد و کتاب‌های ملی و تاریخی را به ما اهدا می‌کنند و وقتی اهدا کنند، اسم‌شان روی یک تندیس ثبت می‌شود و این برای نسل بعد مهم است که اجدادشان فرهنگی بودند و آثار و نوشته‌های خود را به سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی اهدا کردند.
سوال: این کتاب‌ها و اسناد در شرایط خاص نگهداری می‌شود؟
بروجردی: بله، اینجا شرایط خاصی وجود دارد و استانداردهای لازم از نظر دما، میکروب‌زدایی و... رعایت شرایط می‌شود.
سوال: چطور می‌شود این تجربه و توانایی شما را به افغانستان منتقل کرد؟
بروجردی: من دو سال قبل با دوستان افغانستانی در اجلاسی که در اکو داشتیم، صحبت کردم. دوستان‌مان می‌گفتند که ما خیلی از منابع اصیل را در جنگ‌هایی که وجود داشته، از دست دادیم و توسط بیگانگان به غارت رفته است. من گفتم که ایران هم همین تجربه را دارد. البته ما تلاش داریم خیلی از این‌ها را برگردانیم. حداقل کاری که دوستان‌مان در افغانستان می‌توانند بکنند، این است که آن داشته‌های فعلی که درون خانواده‌ها است، به یک جای امن سپرده شود، مثل کتاب‌خانه ملی یا مرکز اسناد، جایی که از این داشته‌ها محافظت شود، چون احساسم این است که خیلی از خانواده‌ها و افراد، به دلیل این‌که به گذشتگان‌شان تعلق خاطر دارند، منابع علمی را در اختیار دارند که ممکن است در آینده آسیب ببیند، و باید این‌ها به مراکزی ارجاع داده شود که خوب نگهداری شود. قاعدتا هم باید دولت تلاش کند تا بتواند ظرفیت مناسب را در این قسمت به وجود بیاورد. امیدواریم در آینده بتوانیم شاهد رفع این مشکلات دوستان‌مان در افغانستان باشیم؛ چون به هر حال ما تجربه مشترک با افغانستان داریم. ما هم تجربه 8 سال جنگ را داشتیم، منتهی جنگ‌های افغانستان تفاوت‌هایی با جنگ ایران داشت.
از طرف دیگر، ما اینجا در جهت ترمیم منابع، توانایی خوبی داریم. هر کتابی، مخصوصا وقتی از درون خانه‌ها بیاید، دارای یک آسیب‌دیدگی جدی است؛ اعم از میکروب که باید میکروب‌زدایی شود، یا آسیب‌دیدگی اوراق، که حوزه ترمیم آن کار را انجام می‌دهد. اگر یک نسخه نفیسی در افغانستان وجود داشته باشد که ظرفیت ترمیم آن نباشد، ما اینجا آمادگی داریم که بتوانیم به این عزیزان کمک کنیم. البته من شنیدم توانایی افغانستان در بخش ترمیم در حال توسعه است و تلاش دارد با آموزش نیروهایش، توانایی ترمیم خود را به روز کند. ما هم اینجا آمادگی داریم که بتوانیم به عزیزان در افغانستان کمک کنیم، کما این‌که از خیلی از کشورها به اینجا می‌آیند و ما هم برای‌شان آموزش داده و در پایان نیز مدرک می‌دهیم.
سوال: شما تا چه اندازه اسناد و کتاب‌هایی تاریخی در مورد افغانستان دارید؟
بروجردی: الان آمار دقیق ندارم تا به شما بگویم، ولی در حوزه سندی، خیلی از اسناد مربوط به تعاملات گذشته، به عنوان مثال از پادشاهان گذشته بین ایران و افغانستان در اینجا، در مرکز اسناد وجود دارد که ما آمادگی داریم اگر بشود، نسخه دیجیتال این اسناد را به دوستانی که در افغانستان هستند، بدهیم، و مباحث کتابی هم همین‌طور.
سوال: ما در افغانستان دو نهاد داریم، که معادل اداره شماست؛ یکی آرشیو ملی و دیگری، ریاست کتاب‌خانه‌های عامه، ارتباطات شما با این دو نهاد چگونه است؟
بروجردی: عرض کردم ما در اجلاس اکو با دوستان‌مان که از افغانستان تشریف آورده بودند، دیدار داشتیم. آن‌ها گفتند که به خاطر حملاتی که به مراکزشان شده و اسنادی که از دست‌شان گرفته شده و منابع کتابی که از آن‌ها برده شده، خیلی عقب هستند. اعلام کردند که نیاز به کمک دارند و قرار شد در قالب اکو یک سری اقداماتی صورت بگیرد و 10 کشوری که عضو اکو هستند، به بازگردان اسناد و کتاب‌ها یا حداقل تأمین منابع مورد نیاز افغانستان کمک کنند. دوستان ما از افغانستان سال گذشته از کتاب‌خانه ملی خواستند که برای‌شان کتاب بفرستیم، و ما برای‌شان و هم‌چنین سفارت افغانستان در تهران مقدار زیادی کتاب فرستادیم، این همکاری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تعامل باشد.
سوال: آیا بعد از نشست اکو درخواست دیگری از طرف افغانستان برای کمک صورت گرفت؟
بروجردی: نه، ما فقط همان‌جا با آن‌ها مراوده و بحث داشتیم، آن‌ها از ما خواستند که به عنوان هم خط و هم زبان کمک بیشتری بکنیم، ما هم اعلام آمادگی کردیم، همیشه هم گفتیم، الان هم هر وقت کتابی، مطالبه‌ای داشته باشند، حتی تولید فیلم و موسیقی مشترک، آماده همکاری هستیم و این همکاری به نظر من خیلی می‌تواند مفید باشد.
سوال: یک بخش کار شما در سال‌های اخیر تعامل با جامعه فرهنگی مهاجر افغانستانی در ایران بوده، شما از برخی برنامه‌های فرهنگی مهاجرین در ایران حمایت کرده و زمینه برگزاری آن را فراهم کردید، به عنوان مثال نمایشگاه خطاطی و نقاشی قلم‌های لاجورد، این تعامل با جامعه فرهنگی مهاجر از چه اهمیتی برای شما برخوردار است؟
بروجردی: مهاجرینی که آمدند، معمولا هر مهاجری که به کشوری مهاجرت می‌کند، فرهنگ آن کشور را نیز با خود می‌برد؛ سبک زندگی، باورها و اعتقادات. ما چند میلیون مهاجر افغانستانی در ایران داریم. من به اردوگاه‌های اطراف تهران رفته‌ام و احساس کردم که مهاجرین یک ظرفیت بالای آموزشی دارند، چه پسر و چه دختر، می‌شود آن‌ها را رشد داد و برای این‌که بتوانند به عنوان یک انسان، جایگاه علمی بالایی پیدا کنند، به میدان آورد. الان خیلی از بچه‌های افغانستانی در دانشگاه‌های ما تحصیل می‌کنند، شاید آن‌ها فکر کنند اگر به کشورهای غربی بروند، آنجا مورد پذیرش بیشتری نسبت به ایران قرار می‌گیرند، ولی این دوستان یک مسأله را فراموش می‌کنند که قرابت فرهنگی یک اصل است، و آن‌ها با جامعه غربی قرابت ندارند، اگرچه ممکن است ظرفیت آنجا برای‌شان باز باشد و راحت زندگی کنند و درس بخوانند، و محدودیت‌هایی در ایران برای‌شان وجود داشته باشد، ولی با آن هم، قرابت خیلی مهم است، که این‌ها احساس بیگانگی نکنند. ما در ایران کاملا با همین رویکرد کار می‌کنیم. امروز احساس می‌شود ظرفیت فکری آموزشی که در دوستان افغانستانی وجود دارد، مغفول واقع شده، و دیده نشده است.
نکته دیگری که دوستان مهاجر باید انجام بدهند، این است که خود را متشکل بسازند و ارتباطات‌شان را گسترده کنند تا بتوانند به هم‌دیگر کمک نمایند. از طرف دیگر، احساس می‌کنم دوستان مهاجر از ظرفیتی که در ایران وجود دارد، ظرفیت‌های علمی، فکری، عملی و یدی، بهره نمی‌برند.
سوال: قشر فرهنگی جامعه مهاجر در طول سال‌های گذشته همواره یک قشر محروم و مظلوم بوده و توجه جدی به آن نشده، نمونه آن، استاد نجیب مایل هروی، شما تا چه اندازه آمادگی دارید به عنوان یک پشتیبان برای جامعه فرهنگی مهاجر باشید؟
بروجردی: این در به روی همه باز است، مخصوصا کسانی که صاحب ادب فارسی هستند، چون تولید اطلاعات اساس کار ماست و چه خوب است که ما این را از دوستان‌مان در افغانستان داشته باشیم. هیچ محدودیتی در ورود به این مجموعه وجود ندارد.
سوال: چگونه می‌توانیم از ظرفیت‌های فعالان فرهنگی دو کشور به خصوص فرهنگیان مهاجر بیشتر استفاده کنیم؟
بروجردی: باید خودشان را بشناسند؛ یادداشت بنویسند و داشته‌های‌شان را عرضه کنند و وقتی شناسانده شوند، کسی در برابر آن‌ها مقاومت نمی‌کند و آن‌ها را می‌پذیرد. من فکر می‌کنم عرصه فرهنگی، فیلم، تئاتر، موسیقی اصیل، کتاب و سند شاید مهمترین حوزه‌های فرهنگی بین دو ملت باشد.
