عربستان سعودی تاکنون نقش فعال و چشمگیری در روند صلح افغانستان نداشت، بیشتر در حاشیه رویدادهای مربوط به روند صلح قرار داشت و نظاره گر بود؛ اما اخیرا بر اساس گزارش یک روزنامه پاکستانی، این کشور عملا وارد جریان گفتگوهای صلح شده و از نفوذ سنتی و سیاسی خود بر طالبان و دیگر گروه های شورشی استفاده کرده و نمایندگان ارشد آن گروه و همچنین حزب اسلامی و شبکه حقانی را به سعودی کشانده است.
روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبون نوشته است:"دیپلمات هایی که نخواسته اند نام شان فاش شود گفته اند که برای گفتگوها در قطر شهاب الدین دلاور؛ رهبر ارشد طالبان و خالد حقانی برادر مولوی جلال الدین حقانی، به دستور حکومت عربستان به آن کشور خواسته شده اند."
به نوشته این روزنامه، حکومت عربستان تعدادی دیگر از رهبران طالبان نیز را نیز دعوت کرده است. یک رهبر طالبان نیز این خبر را تایید کرده است.
به نوشته این روزنامه، رهبری هیات طالبان را مولوی نجیب الله؛ سرکنسول سابق طالبان در پیشاور به عهده داشته است. غیرت بهیر نیز که مسئول سیاسی حزب اسلامی می باشد، هیات سه نفری آن حزب را رهبری می کرده است. آنها در این اوخر در صحبت های غیر رسمی با مقامات عربستان سعودی اشتراک کرده اند.
گفته می شود در لیست افراد دعوت شده، نام سید طیب آغا که فردی نزدیک به ملاعمر است، نصرالدین حقانی پسر جلال الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و آغا جان معتصم؛ از اعضای کمیته سیاسی طالبان نیز شامل بوده است.
این در حالی است که عربستان سعودی از بنیانگذاران طالبان است و همانند پاکستان، امارات متحده عربی و انگلیس، از نفوذ سیاسی و سنتی بسیار بالایی بر آن گروه برخوردار است.
آل سعود در زمان حاکمیت طالبان از معدود مراجعی بود که با این گروه روابط بسیار نزدیک داشت و گفته می شود ریشه های اولیه این رابطه به زمانی برمی گردد که عربستان، به عنوان مجرای اصلی انتقال کمک های سرمایه داران وهابی و همچنین امریکا به گروه های تندرو جهادی از جمله القاعده و گروه هایی که بعدا به شکل گیری طالبان انجامید در اوایل انقلاب افغانستان علیه رژیم کمونیستی و اشغال این کشور از سوی شوروی عمل می کرد.
از جانب دیگر این کشور از جمله کشورهایی است که دولت افغانستان، ابراز تمایل پررنگی نسبت به آن دارد و حتا بعضا آوازه ها و شایعاتی مبنی بر احتمال برقراری روابط استراتژیک میان دو کشور نیز بر سر زبان ها بوده است. رییس جمهور کرزی در موارد فراوانی هنگامی که به تبیین رویکردهای خود در قبال کشورهای منطقه می پردازد از عربستان و سلطان آل سعود به نیکی یاد می‌کند!
بر این اساس، پرسش اساسی این است که آیا عربستان سعودی اکنون به نمایندگی از کدامیک از طرف های گفتگو در مذاکرات صلح سهم می گیرد؟
عربستان نمی تواند به عنوان یک جانب بی طرف و به عنوان میانجی در این گفتگوها شرکت داشته باشد؛ زیرا این کشور از بنیانگذاران و موسسان طالبان است و در هرگونه معامله ای میان آن گروه و دولت افغانستان، ذینفع است.
از جانب دیگر از کشوری که مستقیما در تشکیل و ارائه کمک های پولی و مالی به طالبان نقش و سهم داشته چگونه می توان انتظار داشت که در روند گفتگوهای صلح، به منافع مردم افغانستان اولویت دهد و از اعطای امتیازات فراقانونی مخالف و معارض با منافع عام مردم کشور به آن گروه و دیگر گروه های شورشی خودداری کند؟
مردم و دولت افغانستان انتظار دارند هر کشوری که در روند صلح، مشارکت و کمک می کند، ابتدا منافع مردم افغانستان را مد نظر قرار دهد. ثانیا از اعطای امتیازات غیرقانونی به طالبان و دیگر طرف های مذاکره دولت، پرهیز کند. ثالثا به خواست های دولت افغانستان در این روند احترام بگذارد و رابعا بی طرف عمل کند و مانع اجرای عدالت بر افراد آلوده و جنایتکاری که در این سال ها علیه مردم افغانستان دست به خون ریزی و خشونت زده اند نشود؛ امری که رییس جمهور نیز بارها بر آن تاکید کرده است. آیا چنین ویژگی هایی در وجود عربستان سعودی هست؟
روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبون نوشته است:"دیپلمات هایی که نخواسته اند نام شان فاش شود گفته اند که برای گفتگوها در قطر شهاب الدین دلاور؛ رهبر ارشد طالبان و خالد حقانی برادر مولوی جلال الدین حقانی، به دستور حکومت عربستان به آن کشور خواسته شده اند."
به نوشته این روزنامه، حکومت عربستان تعدادی دیگر از رهبران طالبان نیز را نیز دعوت کرده است. یک رهبر طالبان نیز این خبر را تایید کرده است.
به نوشته این روزنامه، رهبری هیات طالبان را مولوی نجیب الله؛ سرکنسول سابق طالبان در پیشاور به عهده داشته است. غیرت بهیر نیز که مسئول سیاسی حزب اسلامی می باشد، هیات سه نفری آن حزب را رهبری می کرده است. آنها در این اوخر در صحبت های غیر رسمی با مقامات عربستان سعودی اشتراک کرده اند.
گفته می شود در لیست افراد دعوت شده، نام سید طیب آغا که فردی نزدیک به ملاعمر است، نصرالدین حقانی پسر جلال الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و آغا جان معتصم؛ از اعضای کمیته سیاسی طالبان نیز شامل بوده است.
این در حالی است که عربستان سعودی از بنیانگذاران طالبان است و همانند پاکستان، امارات متحده عربی و انگلیس، از نفوذ سیاسی و سنتی بسیار بالایی بر آن گروه برخوردار است.
آل سعود در زمان حاکمیت طالبان از معدود مراجعی بود که با این گروه روابط بسیار نزدیک داشت و گفته می شود ریشه های اولیه این رابطه به زمانی برمی گردد که عربستان، به عنوان مجرای اصلی انتقال کمک های سرمایه داران وهابی و همچنین امریکا به گروه های تندرو جهادی از جمله القاعده و گروه هایی که بعدا به شکل گیری طالبان انجامید در اوایل انقلاب افغانستان علیه رژیم کمونیستی و اشغال این کشور از سوی شوروی عمل می کرد.
از جانب دیگر این کشور از جمله کشورهایی است که دولت افغانستان، ابراز تمایل پررنگی نسبت به آن دارد و حتا بعضا آوازه ها و شایعاتی مبنی بر احتمال برقراری روابط استراتژیک میان دو کشور نیز بر سر زبان ها بوده است. رییس جمهور کرزی در موارد فراوانی هنگامی که به تبیین رویکردهای خود در قبال کشورهای منطقه می پردازد از عربستان و سلطان آل سعود به نیکی یاد می‌کند!
بر این اساس، پرسش اساسی این است که آیا عربستان سعودی اکنون به نمایندگی از کدامیک از طرف های گفتگو در مذاکرات صلح سهم می گیرد؟
عربستان نمی تواند به عنوان یک جانب بی طرف و به عنوان میانجی در این گفتگوها شرکت داشته باشد؛ زیرا این کشور از بنیانگذاران و موسسان طالبان است و در هرگونه معامله ای میان آن گروه و دولت افغانستان، ذینفع است.
از جانب دیگر از کشوری که مستقیما در تشکیل و ارائه کمک های پولی و مالی به طالبان نقش و سهم داشته چگونه می توان انتظار داشت که در روند گفتگوهای صلح، به منافع مردم افغانستان اولویت دهد و از اعطای امتیازات فراقانونی مخالف و معارض با منافع عام مردم کشور به آن گروه و دیگر گروه های شورشی خودداری کند؟
مردم و دولت افغانستان انتظار دارند هر کشوری که در روند صلح، مشارکت و کمک می کند، ابتدا منافع مردم افغانستان را مد نظر قرار دهد. ثانیا از اعطای امتیازات غیرقانونی به طالبان و دیگر طرف های مذاکره دولت، پرهیز کند. ثالثا به خواست های دولت افغانستان در این روند احترام بگذارد و رابعا بی طرف عمل کند و مانع اجرای عدالت بر افراد آلوده و جنایتکاری که در این سال ها علیه مردم افغانستان دست به خون ریزی و خشونت زده اند نشود؛ امری که رییس جمهور نیز بارها بر آن تاکید کرده است. آیا چنین ویژگی هایی در وجود عربستان سعودی هست؟
منبع : خبرگزاری آوا- کابل- سرویس تحلیل و پژوهش اخبار
