رییس جمهور از همین اکنون در حال تلاش برای پرهیز و جلوگیری از تکرار اشتباه بزرگی است که در انتخابات گذشته روی داد.
در انتخابات گذشته ریاست جمهوری، آقای کرزی و داکتر عبدالله عبدالله رقیب انتخاباتی وی، تا مرز رفتن به مرحله دوم انتخابات پیش رفتند؛ اما انصراف داکتر عبدالله از رفتن به مرحله دوم انتخابات، عملا به ریاست جمهوری رییس جمهور کرزی منجر شد.
این در حالی است که دو نامزد رقیب، همدیگر را به دست یازیدن به تقلب های گسترده در جریان انتخابات و شمارش آرا متهم کردند؛ اتهاماتی که اگر اندکی بیشتر تداوم پیدا می کرد؛ شاید به ناآرامی های اجتماعی و خیابانی نیز کشیده می شد.
این تنها یک بعد ماجرا بود. رییس جمهور مدت ها پس از انتخابات، به مقر کمیسیون مستقل انتخابات رفت و در آنجا مشخصا انگشت اتهام را به سوی برخی سفارتخانه های خارجی و نمایندگی های دیپلماتیک بین المللی نشانه رفت. امری که به خودی خود، حمل بر منظور رییس جمهور از سفارت های امریکا و کشورهای اروپایی و همچنین نمایندگی سازمان ملل متحد در امور افغانستان(یوناما) گردید.
این گمانه زنی ها اما در همین اواخر با سخنرانی احساسی رییس جمهور در جمع جوانان در ارگ ریاست جمهوری عملا تایید شد.
رییس جمهور در آن سخنرانی گفت:"امریکا امروز زور دارد، (در امور افغانستان) مداخله می‌کند، ما هم زور ما برسد، می‌رویم در واشنگتن حکومت می‌سازیم، حکومتی دست نشانده، ما هم زور ما برسد در واشنگتن رئیس جمهوری می‌آوریم که تابع منافع افغانستان باشد، زور ما برسد در انتخابات‌شان مداخله می‌کنیم که یک دست نشانده خود را بیاوریم، مثلی که آنها کردند."
با این حال او بعدا در تصحیح این بیان خود گفت که منظور وی، حمایت امریکا از رقبای او بوده؛ نه خودش!
با این حال آقای کرزی روز چهارشنبه نیز در دیدار با رییس کمیسیون انتخابات یکبار دیگر خارجی ها را از دخالت در امور انتخابات برحذر داشت.
او گفت که روند برگزاری انتخابات در افغانستان باید "افغانی" شود تا خارجی ها نتوانند در آن "اعمال نفوذ" کنند.
رییس جمهور همچنین افزود:"همکاری سازمان ملل متحد و گروه های ناظر آن، برای برگزاری انتخابات عادلانه و شفاف یک نیاز است؛ اما مداخله و اعمال نفوذ در انتخابات از سوی کشورها و نهادهای غیرمسئول به هیچ عنوانی قابل قبول نیست."
آقای کرزی گفت که این مسئله "عادلانه بودن، شفافیت و حق رای و انتخاب آزاد مردم را سلب می کند."
این در حالی است که رییس جمهور اعلام کرده در انتخابات آتی شرکت نخواهد کرد و به قانون احترام خواهد گذاشت؛ اما گمانه زنی هایی وجود دارد که احتمالا او از نامزدی برادرش قیوم کرزی حمایت خواهد کرد.
این هشدارهای رییس جمهور زمانی صورت می گیرد که تا انتخابات ریاست جمهوری آینده، کمتر از دوسال فرصت باقی است؛ اما افغانستان آن را یکی از آزمون های جدی برای استقلال خود می شمارد؛ زیرا قرار است در سال برگزاری انتخابات، نیروهای خارجی نیز کشور را ترک کنند.
با این وصف، کارشناسان معتقدند دولت برای برگزاری یک انتخابات آزاد، سالم و عادلانه هنوز با چالش های زیادی مواجه است؛ چالش هایی چون ناامنی، نبود امکانات، دورافتادگی و کوهستانی بودن حوزه های رای گیری، عدم سرشماری دقیق نفوس، مشکلات در راستای ثبت نام رای دهندگان واجد شرایط و...
با همه این احوال، دولت افغانستان همواره از افغانی شدن روند انتخابات به عنوان یک دستاورد مهم یاد می کند و مدعی است که این بار انتخابات از دستبرد خارجی ها در امان خواهد بود.
اما هیچیک از این تلاش های دولت تاکنون نتوانسته به ابراز نگرانی های جدی اپوزیسیون و منتقدان سیاست های رییس جمهور کرزی، پاسخ قانع کننده ای بدهد، این مساله نیز می تواند چالشی اساسی فراروی ثبات و امنیت اجتماعی و سیاسی پس از انتخابات آینده محسوب شود؛ موضوعی که به نظر می رسد تاکنون هم دولت و هم نیروهای منتقد خارج از دولت، کمتر به آن توجه کرده اند.
ثبات و استقرار سیاسی در افغانستان، هنوز به مرحله از قوام و استحکام نرسیده که بتوان روندهای ملی مثل انتخابات را ضامن بقا و استمرار آن دانست؛ بلکه هنوز هم قومیت، ملیت، حزب و زور اهرم های تعیین کننده قدرت ملی طرف های مدعی است؛ بنابراین، تضمینی برای جلوگیری از فروریختن وضعیت با یک انتخابات جنجالی دیگر وجود ندارد؛ لذا مدیریت انتخابات آتی، عمده ترین چالشی است که پیش روی دولت و مردم افغانستان قرار دارد.
در انتخابات گذشته ریاست جمهوری، آقای کرزی و داکتر عبدالله عبدالله رقیب انتخاباتی وی، تا مرز رفتن به مرحله دوم انتخابات پیش رفتند؛ اما انصراف داکتر عبدالله از رفتن به مرحله دوم انتخابات، عملا به ریاست جمهوری رییس جمهور کرزی منجر شد.
این در حالی است که دو نامزد رقیب، همدیگر را به دست یازیدن به تقلب های گسترده در جریان انتخابات و شمارش آرا متهم کردند؛ اتهاماتی که اگر اندکی بیشتر تداوم پیدا می کرد؛ شاید به ناآرامی های اجتماعی و خیابانی نیز کشیده می شد.
این تنها یک بعد ماجرا بود. رییس جمهور مدت ها پس از انتخابات، به مقر کمیسیون مستقل انتخابات رفت و در آنجا مشخصا انگشت اتهام را به سوی برخی سفارتخانه های خارجی و نمایندگی های دیپلماتیک بین المللی نشانه رفت. امری که به خودی خود، حمل بر منظور رییس جمهور از سفارت های امریکا و کشورهای اروپایی و همچنین نمایندگی سازمان ملل متحد در امور افغانستان(یوناما) گردید.
این گمانه زنی ها اما در همین اواخر با سخنرانی احساسی رییس جمهور در جمع جوانان در ارگ ریاست جمهوری عملا تایید شد.
رییس جمهور در آن سخنرانی گفت:"امریکا امروز زور دارد، (در امور افغانستان) مداخله می‌کند، ما هم زور ما برسد، می‌رویم در واشنگتن حکومت می‌سازیم، حکومتی دست نشانده، ما هم زور ما برسد در واشنگتن رئیس جمهوری می‌آوریم که تابع منافع افغانستان باشد، زور ما برسد در انتخابات‌شان مداخله می‌کنیم که یک دست نشانده خود را بیاوریم، مثلی که آنها کردند."
با این حال او بعدا در تصحیح این بیان خود گفت که منظور وی، حمایت امریکا از رقبای او بوده؛ نه خودش!
با این حال آقای کرزی روز چهارشنبه نیز در دیدار با رییس کمیسیون انتخابات یکبار دیگر خارجی ها را از دخالت در امور انتخابات برحذر داشت.
او گفت که روند برگزاری انتخابات در افغانستان باید "افغانی" شود تا خارجی ها نتوانند در آن "اعمال نفوذ" کنند.
رییس جمهور همچنین افزود:"همکاری سازمان ملل متحد و گروه های ناظر آن، برای برگزاری انتخابات عادلانه و شفاف یک نیاز است؛ اما مداخله و اعمال نفوذ در انتخابات از سوی کشورها و نهادهای غیرمسئول به هیچ عنوانی قابل قبول نیست."
آقای کرزی گفت که این مسئله "عادلانه بودن، شفافیت و حق رای و انتخاب آزاد مردم را سلب می کند."
این در حالی است که رییس جمهور اعلام کرده در انتخابات آتی شرکت نخواهد کرد و به قانون احترام خواهد گذاشت؛ اما گمانه زنی هایی وجود دارد که احتمالا او از نامزدی برادرش قیوم کرزی حمایت خواهد کرد.
این هشدارهای رییس جمهور زمانی صورت می گیرد که تا انتخابات ریاست جمهوری آینده، کمتر از دوسال فرصت باقی است؛ اما افغانستان آن را یکی از آزمون های جدی برای استقلال خود می شمارد؛ زیرا قرار است در سال برگزاری انتخابات، نیروهای خارجی نیز کشور را ترک کنند.
با این وصف، کارشناسان معتقدند دولت برای برگزاری یک انتخابات آزاد، سالم و عادلانه هنوز با چالش های زیادی مواجه است؛ چالش هایی چون ناامنی، نبود امکانات، دورافتادگی و کوهستانی بودن حوزه های رای گیری، عدم سرشماری دقیق نفوس، مشکلات در راستای ثبت نام رای دهندگان واجد شرایط و...
با همه این احوال، دولت افغانستان همواره از افغانی شدن روند انتخابات به عنوان یک دستاورد مهم یاد می کند و مدعی است که این بار انتخابات از دستبرد خارجی ها در امان خواهد بود.
اما هیچیک از این تلاش های دولت تاکنون نتوانسته به ابراز نگرانی های جدی اپوزیسیون و منتقدان سیاست های رییس جمهور کرزی، پاسخ قانع کننده ای بدهد، این مساله نیز می تواند چالشی اساسی فراروی ثبات و امنیت اجتماعی و سیاسی پس از انتخابات آینده محسوب شود؛ موضوعی که به نظر می رسد تاکنون هم دولت و هم نیروهای منتقد خارج از دولت، کمتر به آن توجه کرده اند.
ثبات و استقرار سیاسی در افغانستان، هنوز به مرحله از قوام و استحکام نرسیده که بتوان روندهای ملی مثل انتخابات را ضامن بقا و استمرار آن دانست؛ بلکه هنوز هم قومیت، ملیت، حزب و زور اهرم های تعیین کننده قدرت ملی طرف های مدعی است؛ بنابراین، تضمینی برای جلوگیری از فروریختن وضعیت با یک انتخابات جنجالی دیگر وجود ندارد؛ لذا مدیریت انتخابات آتی، عمده ترین چالشی است که پیش روی دولت و مردم افغانستان قرار دارد.
منبع : خبرگزاری صدای افغان- آوا- کابل – سرویس تحلیل وپژوهش اخبار
