چند انتخابات پارلمانی و نیز ریاست جمهوری که تا کنون در کشور برگزار شده است، هیچکدام آسان، شفاف و همه پذیر نبوده اند.
مشکل بیشتر از این ناحیه است که حکومت ها و احزاب و نهادهای سیاسی همواره سعی کرده اند تا در هر دو انتخابات دخالت کرده و اعمال نفوذ کنند و در کنار وجود ناامنی های فراگیر و جدی در کشور، این دو عامل موجب به چالش کشیده شدن برنامه انتخابات شده است.
دخالت حکومت و احزاب و گروهها، بحث تقلب و عدم شفافیت را پیش می کشد و تا آنجا که مردم افغانستان بیاد دارند در عرض و طول برگزاری انتخاباتی چند در کشور، همواره این بحث به گونه بسیار جدی مطرح بوده و همین موضوع نیز همیشه مشکلاتی را دامنگیر مردم و کشور ساخته است و به بحرانی دامنه دار و زجر دهنده برای این ملت جنگ زده و گرفتار تبدیل شده است.
دوره تلخ و جانکاه انتخابات ریاست جمهوری قبلی را مردم از یاد نبرده اند که با وجود همه ی تهدیدها و مشکلات و چالشهای امنیتی، اکثریتی از جامعه افغانستان با آرزو و امید به سلامت و شفافیت انتخابات در آن شرکت کردند و بر رغم آزمایش چند باره سران و رهبران شان، برای یک بار دیگر نیز به آنان اعتماد کردند؛ تا شاید این بار سران و رهبران از گذشته عبرت گرفته و مردمی و میهنی، اندیشه و رفتار کنند.
اما بر رغم صداقت و راستی و سادگی مردم، دیده شد که سران و رهبران، کمترین اعتنا و توجه را به مردم و منویات و خواسته های آنها نکردند و همه ی تلاش آنان این بود که در زمان کمپاین های انتخاباتی خود شان، بیشترین آرای مردم را از آن خود شان کنند که چنین نیز شد و به محض ورود هر دو تیم به ارگ قدرت و حکومت، مردم و دغدغه ها و خواست های آنان به باد فراموشی سپرده شد!.
انتخابات پارلمانی نیز از انتخابات ریاست جمهوری بدتر و ناشفاف تر! مردم به خوبی بیاد دارند دوره گذشته انتخابات ولسی جرگه و نیز مشرانو جرگه در کشور را که علاوه بر نابسامانی ها دیگر نظیر تقلب و حق خوری ها و حق کشی ها، نزاع دامنه دار و مشمئز کننده بر سر کرسی ریاست مجلس شورای ملی، امنیت روانی و معیشتی را از قاطبه مردم کشور سلب کرده بود و سرانجام نیز ضغیف ترین عضو پارلمان به عنوان رئیس ولسی جرگه کشور انتخاب شد!.
حال و در یک چنین شرائط و اوضاع فوق العاده شکننده و وخیم سیاسی و امنیتی کشور، بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) حکومت و سران احزاب سیاسی را متهم به مداخله در امور کاری کمیسیونهای انتخاباتی کرده، هشدار داد در صورت تداوم مداخله آنان، تیفا افشاگری خواهد کرد.
نعیم ایوبزاده، رئیس این نهاد روز (یکشنبه) در یک نشست خبری گفت:" براساس گزارشات رسیده به آنان، حکومت و احزاب سیاسی در تصمیم گیری کمیسیونهای انتخاباتی مداخله میکنند و تلاش دارند تا چهره کمشنران تازه معرفی شده را به چالش بکشند.
حکومت باید نه خود در امور انتخابات مداخله کند و نه به احزاب سیاسی اجازه مداخله را بدهد و اگر دست از مداخلههای شان برندارند، نامهای شان را از طریق رسانهها افشا خواهند کرد و آن زمان مردم با دولت طرف خواهند شد.
در برابر انتخابات سال آینده مشکلات زیادی وجود دارد و بدون رفع این مشکلات برگزاری انتخابات شفاف ممکن نخواهد بود.
ارزیابی های صورت گرفته شده نشان میدهد که امکان برگزاری انتخابات در زمان مشخص شده وجود ندارد.
برای انتخاباتی شفاف باید ساختار آماده و توانایی عملیاتی وجود داشته باشد؛ اما اکثر کمشنرانی که انتخاب شدهاند، تجربه کافی در امور برگزاری انتخابات را ندارند و دولت در این زمینه واقع بینانه عمل نکردهاست.
تاکنون فهرست رای دهندگان تهیه نشده، حوزه های انتخاباتی در هالهای از ابهام اند، مراکز رای دهی ارزیابی نشده و طرز العملی درست در قسمت استخدام و نظام انتخاباتی تهیه نشدهاست."
به نظر می رسد اگر تعهد و صداقتی در قبال کشور و مردم وجود داشته باشد، تیفا باید تهدیدش را عملی کند و در اسرع وقت پرده از روی اسامی کسان و نهادهایی بردارد که هدف آنان بازی با سرنوشت مردم و کشور است و می خواهند تا بحران های قبلی در عرصه انتخابات پارلمانی دوباره احیا و زنده شوند و مانند همیشه قربانی اصلی آن نیز مردم فقیر و نادار کشور باشند.
تیفا وظیفه دارد تا به رسالت اصلی خویش که همانا شفاف سازی در حیطه انتخابات است، عمل کند؛ چرا در هر حال، تقلب های گسترده و حق کشی های زجردهنده که نتیجه طبیعی دخالت حکومت و احزاب است، هم در این دوره و هم در دوره های بعدی انتخابات پارلمانی کشور، رخ خواهد نمود که در آن صورت علاوه بر مقصر بودن حکومت و احزاب، رئیس تیفا و اعضای آن نیز در نظر مردم تقصیرکار شناخته می شوند؛ چرا که از حقایقی اطلاع داشتند و اما آنها را با مردم شریک نساختند که به سرنوشت آنان مربوط می شد.