روزنامه های صبح امروز کابل (چهارشنبه ۲۹ ثور) به نشست امروز کشورهای عضو گروه هماهنگی در اسلام آباد و تظاهرات مردمی جنبش روشنایی اختصاص داده است، که در ذیل به بررسی تعدادی از آنها می پردازیم.
اطلاعات روز
روزنامه اطلاعات روز، چاپ کابل در مطلبی تحلیلی تحت عنوان "سرخوردگی‌های مضاعف کابل" نوشته است که "قرار است امروز دیپلمات‌های چهار کشور عضو گروه هماهنگی بار دیگر در اسلام‌آباد گردهم آیند. گروه هماهنگی چهارجانبه بر محور تأمین صلح در افغانستان ایجاد شده است و چهار نشستی که از سوی این گروه (امریکا، افغانستان، چین و پاکستان) تاکنون در کابل و اسلام‌آباد دایر شده معطوف به تدوین نقشه‌ی صلح دولت افغانستان با گروه طالبان بوده است."
اطلاعات روز نوشته است: "وزارت خارجه‌ی پاکستان این نشست را بر محور گفت‌وگوی دولت افغانستان با گروه طالبان می خواند، اما سخن‌گوی ارگ کابل به رسانه‌ها گفته است این نشست متمرکز بر مسأله‌ی صلح نیست و دولت افغانستان «گفت‌وگوی بین‌الافغانی» را مؤثر می‌داند.
به عقیده تحلیل گر این روزنامه، گروه طالبان با رد مذاکره‌ی مستقیم با دولت افغانستان و راه‌اندازی عملیات بهاری در کشور، طرح یا نقشه‌ی جامع گروه هماهنگی را نقش‌برآب کرد و عملاً مذاکرات صلح و نشست گروه هماهنگی را با بن‌بست مواجه نمود. عدم شرکت طالبان در گفت‌وگوی صلح با دولت افغانستان، کابل را وادار به این کرد تا از پاکستان بخواهد که به تعهداتش مبنی بر سرکوب طالبان عمل کند.
بر اساس تحلیل این روزنامه، حمله‌ی شبکه‌ی حقانی به ریاست رجال برجسته‌ی کشور اوج ناامیدی افغانستان از پاکستان را نشان داد. کابل با دلسردی از گروه هماهنگی و ناامید از طالبان، به حکمتیار روی آورد. گفته می‌شود تفاهم‌نامه‌یی که قرار است میان دولت افغانستان و حزب اسلامی به‌رهبری حکمتیار به امضا برسد نهایی شده است.
این روزنامه تصریح کرده است، تشکیل گروه هماهنگی از همان آغاز با بدبینی و ناباوری فعالان سیاسی کشور بدرقه شد. گروه هماهنگی جدی‌ترین نشست‌هایش را پشت سر گذاشت و اینک به‌نظر نمی‌رسد پنجمین نشست این گروه که در سطح متوسط برگزار می‌شود، حاصلی جز سرخوردگی‌های مضاعف برای افغانستان داشته باشد.
جامعه باز
روزنامه جامعه باز، چاپ کابل نیز با عنوان مطلب "بازهم گفت‌و‌گوهای صلح" نوشته است: بعد از شکست گفت‌و‌گوهای چهارجانبه، اکنون این گفت‌وگوها در حالی دو‌باره آغاز می‌شود که زمینه‌های پیوستن حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار به حکومت تا حد زیادی فراهم شده است.
به باور نویسنده این مطلب، حزب اسلامی در یک برهه‌ای از تاریخ یکی از جریان‌های نیرومند و تأثیرگذار سیاسی و نظامی بوده است. اما در سال‌های اخیر این حزب به شاخه‌ها و مجموعه‌های بزرگ و کوچک تجزیه شد و همین امر سبب شده که قدرت سیاسی و نظامی این حزب به صورت چشم‌گیری به تحلیل برود. تا جایی که در وضعیت کنونی حزب اسلامی و شخص گلبدین آن قدرها وزن سیاسی و نظامی ندارد که پیوستن او به معنای پایان جنگ و حتا کاهش جنگ‌ها در کشور باشد.
این رونامه تصریح کرده است: وضعیت و جایگاه گروه طالبان تا حد زیادی با حزب اسلامی متفاوت است. این گروه مسئولیت و بار اصلی جنگ‌های سال‌های گذشته را بر دوش داشته است. از این‌رو تقدیر جنگ و صلح با آنها گره خورده است. آیا این‌بار می‌توان به پیشرفت مذاکرات امیدوار بود؟ اگر خوش‌بینی و آرزوی صلح را کنار بگذاریم، پاسخ منفی است. هیچ تغییر چشم‌گیری که نشان‌دهندۀ وضعیت جدید و تصمیم‌های دشوار و تازه باشد، پدید نیامده است.
این گروه با انگیزه‌های ایدئولوژیک سربازگیری می‌کند و جنگ کنونی را با استفاده از آموزه‌های دینی و به‌طور خاص مفهوم جهاد مشروعیت و وجاهت اجتماعی می‌بخشد. این گروه بارها خروج نیروهای خارجی را به‌عنوان یکی از پیش‌شرط‌های مذاکرات صلح مطرح کرده و مکرراً به‌صورت رسمی و غیر‌رسمی بر این موضع خود پافشاری کرده است. آیا اکنون چیز جدیدی روی داده است که انگیزه‌ها و مستمسک‌های دینی و مذهبی برای ادامه جنگ را بی‌اثر یا کم‌اثر ساخته باشد؟
افغانستان
افغانستان دیگر روزنامه صبح کابل نیز با اختصاص سرمقاله اش به "تشديد جنگ و ناکامي مذاکرات صلح"، نوشته است: حکومت افغانستان گفته است که اين نشست ادامه نشست چهارجانبه صلح نيست و به همين دليل تنها سفيران کشورهاي آمريکا، چين، افغانستان و پاکستان دراين نشست اشتراک مي کنند.
به عقیده نویسنده مقاله، مشکل افغانستان با پاکستان تنها به مسأله تروريسم و جريان هاي افراطي در دو کشور مربوط نمي شود. اين دو کشور داراي مشکلات تاريخي، جغرافيايي، امنيتي و سياسي است که خواست هاي اقتصادي نيز بر آن افزوده شده است. همکاري هاي صادقانه و دوامدار دو کشور در راستاي صلح و امنيت منطقه به چگونگي حل مشکلات فوق بستگي پيدا مي کند.
بر اساس این مقاله، افغانستان همواره تأکيد کرده است که کليد حل بحران افغانستان به دست آمريکا و پاکستان است و رييس جمهور نيز بارها گفته است که افغانستان و پاکستان در يک جنگ اعلام ناشده قرار دارد، تا وقتي که به اين جنگ اعلام ناشده پايان داده نشود، تحکيم روابط ميان دوطرف دشوار و ناپايدار خواهد بود.
اما این روزنامه معتقد است که حل اين مشکلات به شجاعت، صداقت وهمکاري تام مقامات بلند پايه هردو کشور بستگي دارد. افغانستان و پاکستان بايد از دايره تعارفات ديپلماتيک و موضع گيري هاي کلي و مقطعي بيرون بيايد و با در نظر داشت واقعيت هاي تاريخي، سياسي، امنيتي و اقتصادي، مناسبات خود را باردگر مورد بازنگري قرار داده و در چوکات مباحث شفاف، بي پرده و صريح، قالب ها و الگوهاي نويني را براي تعيين مناسبات سياسي و اقتصادي آينده خود تعريف نمايند.
ماندگار
ماندگار روزنامه صبح کابل با نشر مقاله ای "صدایِ مردم را جـدی بایـد گـرفت" نوشته است: روز دوشنبۀ این هفته، کابل شاهدِ یکی از تاریخی‌ترین راه‌پیمایی‌هایِ مردمی بود که برای یک هدفِ مشترک صورت گرفت.
به عقیده روزنامه، با همۀ نگرانی‌هایی که نسبت به انجام چنین راه‌پیماییِ بزرگی وجود داشت، ولی دولت و تظاهرکنند‌گان به صورتِ جمعی توانستند به خوبی از پسِ مدیریتِ تظاهرات بیرون شوند، به نحوی که بدون بروزِ کدام مشکلِ جدی این راه‌پیمایی خاتمه یافت. اما تمهیداتِ دولت برای مشخص کردنِ مسیر تظاهرات و به اصطلاح کانالیزه کردن آن، جای پرسش دارد. دولت از یک روز پیش از برگزاری تظاهرات، راه‌های منتهی به ارگ ریاست جمهوری را که گمان برده می‌شد مقصد اصلی تظاهرکنند‌گان است، بست و به این صورت از نزدیک شدن تظاهرکنند‌گان به ارگ ریاست جمهوری جلوگیری کرد. اما این‌گونه مدیریتِ تظاهرات به هیچ صورت پسندیده و سزاوارِ دولتی که خود را با معیارهای دموکراتیک برابر می‌داند، نمی‌نماید.
مقاله افزوده است که ترس نهفته در این تدابیر، کاملاً مشخص بود و می‌شد دید که کاخ ریاست جمهوری نگرانیِ جدی نسبت به این تظاهرات دارد. از سوی دیگر، دولتی که می‌گوید ظرفیت‌های مدیریتی‌اش برای مهار نگرانی‌های امنیتی به حدی نیست که بتواند جلو ناامنی‌ها را بگیرد، چگونه می‌تواند چنین یک‌شبه سدهای وسیع در برابر شهروندان بکشد؟ برای بستن مسیر تظاهرات، دولت میلیون‌ها افغانی را صرفِ کرایه و جابه‌جایی کانتینرهایی کرده بود که شهر کابل را عملاً به دو نیمه بخش می‌کرد.
به رغم همۀ این‌ها، تظاهراتِ روز دوشنبه نشان داد که نمی‌توان در برابر خواستِ مردم مقاومت کرد و سرانجام باید صدایِ آنها را جدی گرفت.
اطلاعات روز
روزنامه اطلاعات روز، چاپ کابل در مطلبی تحلیلی تحت عنوان "سرخوردگی‌های مضاعف کابل" نوشته است که "قرار است امروز دیپلمات‌های چهار کشور عضو گروه هماهنگی بار دیگر در اسلام‌آباد گردهم آیند. گروه هماهنگی چهارجانبه بر محور تأمین صلح در افغانستان ایجاد شده است و چهار نشستی که از سوی این گروه (امریکا، افغانستان، چین و پاکستان) تاکنون در کابل و اسلام‌آباد دایر شده معطوف به تدوین نقشه‌ی صلح دولت افغانستان با گروه طالبان بوده است."
اطلاعات روز نوشته است: "وزارت خارجه‌ی پاکستان این نشست را بر محور گفت‌وگوی دولت افغانستان با گروه طالبان می خواند، اما سخن‌گوی ارگ کابل به رسانه‌ها گفته است این نشست متمرکز بر مسأله‌ی صلح نیست و دولت افغانستان «گفت‌وگوی بین‌الافغانی» را مؤثر می‌داند.
به عقیده تحلیل گر این روزنامه، گروه طالبان با رد مذاکره‌ی مستقیم با دولت افغانستان و راه‌اندازی عملیات بهاری در کشور، طرح یا نقشه‌ی جامع گروه هماهنگی را نقش‌برآب کرد و عملاً مذاکرات صلح و نشست گروه هماهنگی را با بن‌بست مواجه نمود. عدم شرکت طالبان در گفت‌وگوی صلح با دولت افغانستان، کابل را وادار به این کرد تا از پاکستان بخواهد که به تعهداتش مبنی بر سرکوب طالبان عمل کند.
بر اساس تحلیل این روزنامه، حمله‌ی شبکه‌ی حقانی به ریاست رجال برجسته‌ی کشور اوج ناامیدی افغانستان از پاکستان را نشان داد. کابل با دلسردی از گروه هماهنگی و ناامید از طالبان، به حکمتیار روی آورد. گفته می‌شود تفاهم‌نامه‌یی که قرار است میان دولت افغانستان و حزب اسلامی به‌رهبری حکمتیار به امضا برسد نهایی شده است.
این روزنامه تصریح کرده است، تشکیل گروه هماهنگی از همان آغاز با بدبینی و ناباوری فعالان سیاسی کشور بدرقه شد. گروه هماهنگی جدی‌ترین نشست‌هایش را پشت سر گذاشت و اینک به‌نظر نمی‌رسد پنجمین نشست این گروه که در سطح متوسط برگزار می‌شود، حاصلی جز سرخوردگی‌های مضاعف برای افغانستان داشته باشد.
جامعه باز
روزنامه جامعه باز، چاپ کابل نیز با عنوان مطلب "بازهم گفت‌و‌گوهای صلح" نوشته است: بعد از شکست گفت‌و‌گوهای چهارجانبه، اکنون این گفت‌وگوها در حالی دو‌باره آغاز می‌شود که زمینه‌های پیوستن حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار به حکومت تا حد زیادی فراهم شده است.
به باور نویسنده این مطلب، حزب اسلامی در یک برهه‌ای از تاریخ یکی از جریان‌های نیرومند و تأثیرگذار سیاسی و نظامی بوده است. اما در سال‌های اخیر این حزب به شاخه‌ها و مجموعه‌های بزرگ و کوچک تجزیه شد و همین امر سبب شده که قدرت سیاسی و نظامی این حزب به صورت چشم‌گیری به تحلیل برود. تا جایی که در وضعیت کنونی حزب اسلامی و شخص گلبدین آن قدرها وزن سیاسی و نظامی ندارد که پیوستن او به معنای پایان جنگ و حتا کاهش جنگ‌ها در کشور باشد.
این رونامه تصریح کرده است: وضعیت و جایگاه گروه طالبان تا حد زیادی با حزب اسلامی متفاوت است. این گروه مسئولیت و بار اصلی جنگ‌های سال‌های گذشته را بر دوش داشته است. از این‌رو تقدیر جنگ و صلح با آنها گره خورده است. آیا این‌بار می‌توان به پیشرفت مذاکرات امیدوار بود؟ اگر خوش‌بینی و آرزوی صلح را کنار بگذاریم، پاسخ منفی است. هیچ تغییر چشم‌گیری که نشان‌دهندۀ وضعیت جدید و تصمیم‌های دشوار و تازه باشد، پدید نیامده است.
این گروه با انگیزه‌های ایدئولوژیک سربازگیری می‌کند و جنگ کنونی را با استفاده از آموزه‌های دینی و به‌طور خاص مفهوم جهاد مشروعیت و وجاهت اجتماعی می‌بخشد. این گروه بارها خروج نیروهای خارجی را به‌عنوان یکی از پیش‌شرط‌های مذاکرات صلح مطرح کرده و مکرراً به‌صورت رسمی و غیر‌رسمی بر این موضع خود پافشاری کرده است. آیا اکنون چیز جدیدی روی داده است که انگیزه‌ها و مستمسک‌های دینی و مذهبی برای ادامه جنگ را بی‌اثر یا کم‌اثر ساخته باشد؟
افغانستان
افغانستان دیگر روزنامه صبح کابل نیز با اختصاص سرمقاله اش به "تشديد جنگ و ناکامي مذاکرات صلح"، نوشته است: حکومت افغانستان گفته است که اين نشست ادامه نشست چهارجانبه صلح نيست و به همين دليل تنها سفيران کشورهاي آمريکا، چين، افغانستان و پاکستان دراين نشست اشتراک مي کنند.
به عقیده نویسنده مقاله، مشکل افغانستان با پاکستان تنها به مسأله تروريسم و جريان هاي افراطي در دو کشور مربوط نمي شود. اين دو کشور داراي مشکلات تاريخي، جغرافيايي، امنيتي و سياسي است که خواست هاي اقتصادي نيز بر آن افزوده شده است. همکاري هاي صادقانه و دوامدار دو کشور در راستاي صلح و امنيت منطقه به چگونگي حل مشکلات فوق بستگي پيدا مي کند.
بر اساس این مقاله، افغانستان همواره تأکيد کرده است که کليد حل بحران افغانستان به دست آمريکا و پاکستان است و رييس جمهور نيز بارها گفته است که افغانستان و پاکستان در يک جنگ اعلام ناشده قرار دارد، تا وقتي که به اين جنگ اعلام ناشده پايان داده نشود، تحکيم روابط ميان دوطرف دشوار و ناپايدار خواهد بود.
اما این روزنامه معتقد است که حل اين مشکلات به شجاعت، صداقت وهمکاري تام مقامات بلند پايه هردو کشور بستگي دارد. افغانستان و پاکستان بايد از دايره تعارفات ديپلماتيک و موضع گيري هاي کلي و مقطعي بيرون بيايد و با در نظر داشت واقعيت هاي تاريخي، سياسي، امنيتي و اقتصادي، مناسبات خود را باردگر مورد بازنگري قرار داده و در چوکات مباحث شفاف، بي پرده و صريح، قالب ها و الگوهاي نويني را براي تعيين مناسبات سياسي و اقتصادي آينده خود تعريف نمايند.
ماندگار
ماندگار روزنامه صبح کابل با نشر مقاله ای "صدایِ مردم را جـدی بایـد گـرفت" نوشته است: روز دوشنبۀ این هفته، کابل شاهدِ یکی از تاریخی‌ترین راه‌پیمایی‌هایِ مردمی بود که برای یک هدفِ مشترک صورت گرفت.
به عقیده روزنامه، با همۀ نگرانی‌هایی که نسبت به انجام چنین راه‌پیماییِ بزرگی وجود داشت، ولی دولت و تظاهرکنند‌گان به صورتِ جمعی توانستند به خوبی از پسِ مدیریتِ تظاهرات بیرون شوند، به نحوی که بدون بروزِ کدام مشکلِ جدی این راه‌پیمایی خاتمه یافت. اما تمهیداتِ دولت برای مشخص کردنِ مسیر تظاهرات و به اصطلاح کانالیزه کردن آن، جای پرسش دارد. دولت از یک روز پیش از برگزاری تظاهرات، راه‌های منتهی به ارگ ریاست جمهوری را که گمان برده می‌شد مقصد اصلی تظاهرکنند‌گان است، بست و به این صورت از نزدیک شدن تظاهرکنند‌گان به ارگ ریاست جمهوری جلوگیری کرد. اما این‌گونه مدیریتِ تظاهرات به هیچ صورت پسندیده و سزاوارِ دولتی که خود را با معیارهای دموکراتیک برابر می‌داند، نمی‌نماید.
مقاله افزوده است که ترس نهفته در این تدابیر، کاملاً مشخص بود و می‌شد دید که کاخ ریاست جمهوری نگرانیِ جدی نسبت به این تظاهرات دارد. از سوی دیگر، دولتی که می‌گوید ظرفیت‌های مدیریتی‌اش برای مهار نگرانی‌های امنیتی به حدی نیست که بتواند جلو ناامنی‌ها را بگیرد، چگونه می‌تواند چنین یک‌شبه سدهای وسیع در برابر شهروندان بکشد؟ برای بستن مسیر تظاهرات، دولت میلیون‌ها افغانی را صرفِ کرایه و جابه‌جایی کانتینرهایی کرده بود که شهر کابل را عملاً به دو نیمه بخش می‌کرد.
به رغم همۀ این‌ها، تظاهراتِ روز دوشنبه نشان داد که نمی‌توان در برابر خواستِ مردم مقاومت کرد و سرانجام باید صدایِ آنها را جدی گرفت.
