در بخش نخست به ناهنجاری خودزنی های افراطی در قالبهای مضر و هراسناک تیغ و قمه زنی در جوامع شیعی در عزای امام حسین(ع) و شهدای کربلا در ماه محرم، اشاراتی داشتیم و مختصر از تاریخچه این نقیصه در بلاد اسلامی از جمله افغانستان سخن بمیان آمد.
در ادامه نیز به مستندات و مدارک تیغ و قمه زنی از دید طرفداران آن توجه داده شد و اینک در این مقال به نقد قمه و تیغ زنی و در نتیجه به اثبات ناروا و مردود بودن آن با توجه به مدارک نقلی و عقلی و نیز ایجابات زمان، به گونه اختصار و گذرا، توجه می دهیم.
۱- بدعت بودن قمه زنی
بدعت دارای دو معنای لغوی و اصطلاحی است که معنای لغوی آن ایجاد هر امر جدید و بی سابقه و در معنی اصطلاحی به معنای افزودن مسأله و حکمی جدید و بی سابقه به دین است مانند حلال کردن حرامی و یا حرام کردن حلالی. قمه زنی نیز در هر دو معنی آن قرار گرفته و حکم به حرمت آن می گردد.
از طریق معنای لغوی:
هرگاه فعل و امر جدیدی که جزء دین بودن آن ثابت نشده سبب وهن و تضعیف دین شود، به یقین انجام آن فعل حرام بوده و باید از انجام آن پرهیز شود. قمه زنی نیز از امور اختراعی می باشد که هیچگونه سابقه ای در عصر ائمه (ع) و حتی قرون نزدیک به آن نداشته است.
از طریق معنای اصطلاحی:
بطور کلی اگر شخصی عملی را که دلیلی بر وجوب یا استحباب آن ندارد به اعتقاد اینکه آن عمل واجب یا مستحب است انجام دهد به یقین، انجام آن فعل با این نیت حرام می باشد. افراد قمه زن نیز قمه زنی را به نیت اینکه از اعمال عبادی و مطلوب است انجام می دهند در حالیکه قمه زنی هیچ میانه ای با دین ندارد.
بدعت در دین امر نکوهیده ای است که به هر نام و هدفی که باشد جز خسران و ضربه بر اصل دین حاصل دیگری ندارد. غالباً آنهایی که اقدام به بدعت گذاری در دین می کنند، کسانی هستند که از راههای معقول نتوانسته اند جایگاه مناسبی در بین دینداران برای خود پیدا کنند و یا افراد جاهل و غافلی هستند که به گمان خود از این راه می توانند خدمتی به دین کنند.
این دسته مصداق بارز افرادی هستند که امام صادق (ع) در حدیثی آنها را چنین معرفی می کنند: "دو نفر کمر مرا شکستند؛ عالم پرده درِ نابکار و جاهل نادانی که فقط به ظاهر دستورات دینی توجه می کند."(میزان الحکمه، ج ۸ ، ص ۴۰۰۳)
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: "بدترین کارها آنست که نوپدید و بی سابقه باشد. بدانید هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی، فرجامش آتش است." (امالی شیخ مفید ، ص ۱۸۸ ، اصول کافی ج ۱ ، ص ۵۷)
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در نکوهش بدعت چنین می فرمایند: "هیچ بدعتی نهاده نشده مگر آنکه بدان سبب سنتی ترک شد. از بدعت ها بپرهیزید و راه روشن را در پیش گیرید. بهترین کارها آن است که پیشینه داشته باشد و بدترین آنها آن است که نو پدید و بی سابقه باشد." (میزان الحکمه ، ج ۱ ، ص ۴۵۳).
۲- وهن و تضعیف مذهب
وهن در لغت به معنای تضعیف و سست نمودن کسی یا چیزی است و منظور از آن در اینجا این است که اگر دیگران این عمل را در عزاداری امام حسین (ع) ببینند مذهب شیعه را متهم به خشونت، توحش و خرافه گری می کنند، که در نتیجه منجر به تضعیف و وهن تشیع می گردد. مهمترین دلیلی که برای حرمت قمه زنی ذکر شده وهن نسبت به مذهب است.
تا کنون در شبکه های تلویزیونی و رسانه های ضد اسلامی در جهان، با استناد به صحنه های قمه زنی که در برخی از کشورهای اسلامی نظیر پاکستان، ایران و عراق هم معمول است، تولیدات زیادی را بر علیه اسلام و مسلمین تهیه کرده اند که در آنها چهره ای خشن و زشت از اسلام معرفی شده است. نظیر فیلم "شمشیر اسلام" که توسط شبکه تلویزیونی بی بی سی تهیه شده و یا فیلم "ترور شیعی" که از تلویزیون امریکا پخش شد که در آن شیعیان به گونه ای معرفی شده بودند که به چیزی جز قتل و خونریزی فکر نمی کنند و در پایان نیز صحنه هایی از قمه زنی در روز عاشورا پخش گردید (کیهان عربی ۶/۱/۱۴۱۵ ، شماره ۳۱۱۳) .
اینکه استعمار از تمامی ابزارهای ممکن در جهت ضربه زدن به اسلام و مسلمین استفاده می کند، در طول تاریخ به اثبات رسیده است؛ قمـــه زنی نیز یکی از همین ابزارهــــاست.
۳- تبعات صحی و روانی قمه زنی
الف)- عوارض صحی:
پیامدهای این عمل (قمه زنی) به اعتقاد کارشناسان و متخصصان امور صحت عبارتند از:
- خونریزی، عفونت های موضعی، قطع شدن عروق و اعصاب، احتمال شیوع بیماریهای عفونی همچون هپاتیت b و مننژیت، ایجاد جوشگاه ناهنجار ( محل ترمیم زخم بد شکل )، احتمال بروز شوک ناشی از کم شدن حجم خون بدلیل خونریزی، احتمال بروز آنمی ( کم خونی )، احتمال بروز کزاز و در موارد نادر بیماری هاری، خطر احتمال ابتلا به عفونتهای پوست و استخوان، تشکیل کانونهای چرکی داخل نسج مغز و ایجاد آبسه در اثر قمه زدنهای عمقی، شکستگی استخوانهای جمجمه و فرو رفتگی آن و مرگ سلولی.
ب- اثرات زیانبار اصابت قمه بر مغز:
از دیدگاه بسیاری از جراحان مغز و اعصاب، اثرات وارده به مغز عبارتند از:
-آسیب دیدگی پوست و مو، استخوان و نسج مغزی زیر استخوان در اثر اصابت قمه
- لختگی، پارگی، و جراحت وریدی و خونریزی شدید در اثر اصابت قمه به سیستم وریدی مغز مــوسوم به سینوس " بلیاژیتال"
- ایجاد شکستگی فرو رفته در اثر شکسته شدن قطعات استخوانی زیرین
- تشکیل کانونهای عفونت در شکستگی فرو رفته
- کوفتگی، خونریزی و دچار دمه شدن نسج مغز
- وارد شدن مو و اجسام خارجی به داخل و تشدید خطر عفونت
در ادامه نیز به مستندات و مدارک تیغ و قمه زنی از دید طرفداران آن توجه داده شد و اینک در این مقال به نقد قمه و تیغ زنی و در نتیجه به اثبات ناروا و مردود بودن آن با توجه به مدارک نقلی و عقلی و نیز ایجابات زمان، به گونه اختصار و گذرا، توجه می دهیم.
۱- بدعت بودن قمه زنی
بدعت دارای دو معنای لغوی و اصطلاحی است که معنای لغوی آن ایجاد هر امر جدید و بی سابقه و در معنی اصطلاحی به معنای افزودن مسأله و حکمی جدید و بی سابقه به دین است مانند حلال کردن حرامی و یا حرام کردن حلالی. قمه زنی نیز در هر دو معنی آن قرار گرفته و حکم به حرمت آن می گردد.
از طریق معنای لغوی:
هرگاه فعل و امر جدیدی که جزء دین بودن آن ثابت نشده سبب وهن و تضعیف دین شود، به یقین انجام آن فعل حرام بوده و باید از انجام آن پرهیز شود. قمه زنی نیز از امور اختراعی می باشد که هیچگونه سابقه ای در عصر ائمه (ع) و حتی قرون نزدیک به آن نداشته است.
از طریق معنای اصطلاحی:
بطور کلی اگر شخصی عملی را که دلیلی بر وجوب یا استحباب آن ندارد به اعتقاد اینکه آن عمل واجب یا مستحب است انجام دهد به یقین، انجام آن فعل با این نیت حرام می باشد. افراد قمه زن نیز قمه زنی را به نیت اینکه از اعمال عبادی و مطلوب است انجام می دهند در حالیکه قمه زنی هیچ میانه ای با دین ندارد.
بدعت در دین امر نکوهیده ای است که به هر نام و هدفی که باشد جز خسران و ضربه بر اصل دین حاصل دیگری ندارد. غالباً آنهایی که اقدام به بدعت گذاری در دین می کنند، کسانی هستند که از راههای معقول نتوانسته اند جایگاه مناسبی در بین دینداران برای خود پیدا کنند و یا افراد جاهل و غافلی هستند که به گمان خود از این راه می توانند خدمتی به دین کنند.
این دسته مصداق بارز افرادی هستند که امام صادق (ع) در حدیثی آنها را چنین معرفی می کنند: "دو نفر کمر مرا شکستند؛ عالم پرده درِ نابکار و جاهل نادانی که فقط به ظاهر دستورات دینی توجه می کند."(میزان الحکمه، ج ۸ ، ص ۴۰۰۳)
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: "بدترین کارها آنست که نوپدید و بی سابقه باشد. بدانید هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی، فرجامش آتش است." (امالی شیخ مفید ، ص ۱۸۸ ، اصول کافی ج ۱ ، ص ۵۷)
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در نکوهش بدعت چنین می فرمایند: "هیچ بدعتی نهاده نشده مگر آنکه بدان سبب سنتی ترک شد. از بدعت ها بپرهیزید و راه روشن را در پیش گیرید. بهترین کارها آن است که پیشینه داشته باشد و بدترین آنها آن است که نو پدید و بی سابقه باشد." (میزان الحکمه ، ج ۱ ، ص ۴۵۳).
۲- وهن و تضعیف مذهب
وهن در لغت به معنای تضعیف و سست نمودن کسی یا چیزی است و منظور از آن در اینجا این است که اگر دیگران این عمل را در عزاداری امام حسین (ع) ببینند مذهب شیعه را متهم به خشونت، توحش و خرافه گری می کنند، که در نتیجه منجر به تضعیف و وهن تشیع می گردد. مهمترین دلیلی که برای حرمت قمه زنی ذکر شده وهن نسبت به مذهب است.
تا کنون در شبکه های تلویزیونی و رسانه های ضد اسلامی در جهان، با استناد به صحنه های قمه زنی که در برخی از کشورهای اسلامی نظیر پاکستان، ایران و عراق هم معمول است، تولیدات زیادی را بر علیه اسلام و مسلمین تهیه کرده اند که در آنها چهره ای خشن و زشت از اسلام معرفی شده است. نظیر فیلم "شمشیر اسلام" که توسط شبکه تلویزیونی بی بی سی تهیه شده و یا فیلم "ترور شیعی" که از تلویزیون امریکا پخش شد که در آن شیعیان به گونه ای معرفی شده بودند که به چیزی جز قتل و خونریزی فکر نمی کنند و در پایان نیز صحنه هایی از قمه زنی در روز عاشورا پخش گردید (کیهان عربی ۶/۱/۱۴۱۵ ، شماره ۳۱۱۳) .
اینکه استعمار از تمامی ابزارهای ممکن در جهت ضربه زدن به اسلام و مسلمین استفاده می کند، در طول تاریخ به اثبات رسیده است؛ قمـــه زنی نیز یکی از همین ابزارهــــاست.
۳- تبعات صحی و روانی قمه زنی
الف)- عوارض صحی:
پیامدهای این عمل (قمه زنی) به اعتقاد کارشناسان و متخصصان امور صحت عبارتند از:
- خونریزی، عفونت های موضعی، قطع شدن عروق و اعصاب، احتمال شیوع بیماریهای عفونی همچون هپاتیت b و مننژیت، ایجاد جوشگاه ناهنجار ( محل ترمیم زخم بد شکل )، احتمال بروز شوک ناشی از کم شدن حجم خون بدلیل خونریزی، احتمال بروز آنمی ( کم خونی )، احتمال بروز کزاز و در موارد نادر بیماری هاری، خطر احتمال ابتلا به عفونتهای پوست و استخوان، تشکیل کانونهای چرکی داخل نسج مغز و ایجاد آبسه در اثر قمه زدنهای عمقی، شکستگی استخوانهای جمجمه و فرو رفتگی آن و مرگ سلولی.
ب- اثرات زیانبار اصابت قمه بر مغز:
از دیدگاه بسیاری از جراحان مغز و اعصاب، اثرات وارده به مغز عبارتند از:
-آسیب دیدگی پوست و مو، استخوان و نسج مغزی زیر استخوان در اثر اصابت قمه
- لختگی، پارگی، و جراحت وریدی و خونریزی شدید در اثر اصابت قمه به سیستم وریدی مغز مــوسوم به سینوس " بلیاژیتال"
- ایجاد شکستگی فرو رفته در اثر شکسته شدن قطعات استخوانی زیرین
- تشکیل کانونهای عفونت در شکستگی فرو رفته
- کوفتگی، خونریزی و دچار دمه شدن نسج مغز
- وارد شدن مو و اجسام خارجی به داخل و تشدید خطر عفونت
مولف : سیدفاضل محجوب
