تحرکات مرزی پاکستان و انتظار افغانستان از هم پیمانان

معاون کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان می گوید که امریکا و ناتو برای جلوگیری از مداخلات مرزی پاکستان با دولت افغانستان صادقانه همکاری نمی کند.

دو روز پیش نظامیان پاکستان در مرز سپین بولدک قندهار هنگامی بر پولیس مرزی افغانستان تیراندازی کردند که سربازان پولیس مانع ورود طالبان مسلح به داخل خاک افغانستان می شدند.

در این درگیری، یک مأمور پولیس مرزی سپین بولدک شهید و چند تن دیگر زخمی شدند.

با این وجود، پیش از این نیز بارها نیروهای مرزی پاکستان بر پولیس سرحدی افغانستان حملاتی را انجام داده و آنان در ۱۶ سال گذشته همواره مناطق جنوبی به ویژه ولایت کنر را راکت باران کرده اند.
عبدالحی آخندزاده؛ نماینده قندهار می گوید اگر همکاری صادقانه امریکا و ناتو با افغانستان باشد "صد در صد گفته می توانیم که نظامیان پاکستانی نمی توانند که به داخل خاک و یا بر نیروهای مرزی افغانستان حملاتی را انجام دهند".

موضوع تحرکات مرزی، تجاوزات سرحدی، راکت باری های متجاوزانه و گسیل سیل آسای تروریست ها به افغانستان از سوی پاکستان، اگرچه دیگر موضوع تازه ای نیست؛ زیرا از سال ها به این سو است که این اقدامات و حملات جریان داشته بدون آنکه هیچ دلیل روشنی در خصوص چرایی آن وجود داشته باشد.

اما به عقیده منتقدان، این به تنهایی کافی نیست. افغانستان در حالی همچنان مورد تجاوز کشور پاکستان قرار می گیرد که بر اساس وعده های داده شده، پیمان های استراتژیک و امنیتی با کشورهای غربی به خصوص امریکا و ناتو قرار بود کشور را در برابر تهدیدها و تجاوزات خارجی بیمه کند؛ پس سؤال این است که سکوت معنادار امریکایی ها و ناتو پس از گذشت سال ها از این اقدامات پاکستان، چه معنایی می تواند داشته باشد؟

کارشناسان می گویند در این شکی نیست که دولت و مردم افغانستان در هر صورت، قادر به دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی خود بوده و هستند و این چیزی است که تاریخ این کشور آن را به درستی شهادت می دهد؛ اما گفته می شود برخورد محتاطانه و محافظه کارانه دولت افغانستان با این موضوع نیز ریشه در ملاحظاتی دارد که از بهبود روابط امریکا و پاکستان ناشی می شود. اگر این برداشت درست باشد پس عملا ملت و دولت افغانستان برای منافع امریکایی ها در برابر پاکستانی ها باج می پردازند.

با این وصف، به باور آگاهان، موضع ناتو و نیروهای خارجی و امریکایی هم پیمان با امریکا در این خصوص بسیار جالب و شگفت انگیز است.

سخنگوی وقت ناتو باری پس از یکسال از حملات راکتی پاکستان، اعلام کرد که ناتو تاکنون قادر به تایید یا تکذیب حملات و تجاوزات مرزی پاکستان نیست!

موضعی که انتقادهای تند مردم، رسانه ها، جامعه مدنی و نهادهای سیاسی کشور را برانگیخت و ناتو بلافاصله با صدور اعلامیه ای این حملات را محکوم کرد؛ اما با این حال، هیچ سخنی از تعهد خود برای کمک به نیروهای امنیتی افغانستان در برابر تجاوز خارجی به میان نیاورد.

امریکا نیز به عنوان هم پیمان امنیتی و شریک راهبردی افغانستان تاکنون در این مورد سکوت اختیار کرده و به این ترتیب، بخش مهمی از پیمان استراتژیک و امنیتی خود با حکومت افغانستان را نادیده گرفته است.

به گفته صاحب نظران، ممکن است دولت همانگونه که در گذشته نیز اعلام داشته سعی می کند در سیاست خارجی، کمترین تنش را با کشورها به خصوص همسایگان و به ویژه پاکستان در پیش بگیرد که البته این رویکرد در جای خود قابل تحسین است.

احتمال دوم ممکن است این باشد که دولت از ضعف و آسیب پذیری نیروهای امنیتی در این خصوص بیم دارد و نمی خواهد نیروهای امنیتی را وارد جنگی نابرابر کند. این هم قابل درک است؛ اما باید اذعان داشت که برخوردهای دوگانه و مبهم نیروهای خارجی با این موضوع نیز سبب این تردید و تزلزل افغانستان شده است.

افغانستان با کشورهای بزرگ جهان پیمان های استراتژیک و امنیتی دارد و یکی از موارد کاربرد این نوع پیمان ها، دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی طرفین است. این در حالی است که ناتو ظرف سال ها در این مورد، چندین موضع متناقض اتخاذ کرده، در ابتدا از آن اعلام بی خبری کرد، بعدا آن را محکوم کرد و اکنون نیز با ایجاد کمیسیون سه جانبه، همه مسؤولیت ها را بر عهده یک کمیسیون غیر فعال و ناکارآمد، محول کرده است.

در هر حال، اکنون به عقیده صاحب نظران، موضوع به مرحله سرنوشت سازی رسیده و دولت در هر شرایطی که قرار داشته باشد ناگزیر است سکوت را بشکند و پاسخی روشن به خواست های مردم، مجلس و نهادهای مدنی ارائه کند؛ در غیر آن، به اعتماد مردم نسبت به خود عملا آسیب زده است. افزون بر اینکه پاکستان نیز به تداوم تجاوزهای چندین ساله اش، تشجیع و تشویق خواهد شد.