آوا – ورځني کتنه: د برتانیې د دفاع وزارت له شرمه ډک غبرګون د دې پخلی کوي چې د افغانستان د ماموریت پر مهال د لوېدیځ پوځي بنسټونه په لوړه کچه د خپلو پوځیانو له تګلارو خبر وو او ملاتړ یې کاوه. په همدې حال کې د بي بي سي راپور تاییدوي چې حتی د برتانوي پوځ د ځانګړو ځواکونو قومندان هم په هلمند ولایت کې د ده تر قوماندې لاندې د ځواکونو له مرګ ژوبلې خبر و. خو هغه په قصدي ډول د دغو وژنو په تړاو راپورونه او اسناد پټ کړل او له وړاندې کولو يې ډډه وکړه.

بي بي سي ته معلومه شوې چې د افغانستان د اشغال پر مهال د برتانوي پوځ یوې ځانګړې قطعې (SIS) په قصدي ډول په هلمند کې لسګونه ملکي افغانان وژلي دي.
 
د دغو اسنادو له مخې، د برتانوي پوځ یوې پوځي قطعې په شپږو میاشتو کې ۵۴ کسان وژلي او د برتانوي پوځ د ځانګړو ځواکونو پخواني قوماندان د دغو وژنو په تړاو له اسنادو ورکولو ډډه کړې ده.
 
دا اسناد په ۲۰۱۰-۲۰۱۱ کې په هلمند ولایت کې د (اس ای اس) د یو واحد د لسګونو "نیولو یا وژلو" عملیاتو په اړه وو.
 
د دې قطعې غړي وايي، د شپې په عملیاتو کې د خپلو ملګرو له خوا د بې وسلې خلکو د وژلو شاهدان وو.
 
بېلابېل کسان چې د برتانیې په ځانګړو هوايي خدماتو کې یې دنده ترسره کوله وايي چې د یونټ غړو په خپل منځ کې سیالي کوله چې څوک یې ډیر خلک وژلي، او دا هم چې یونټ هڅه کوله چې د پخوانیو وژنو ریکارډ مات کړي.
 
خو د بريتانيا د دفاع وزارت وايي، چې د هېواد ځواکونو يې "په زړورتيا او مسلکي توګه په افغانستان کې خدمت کړى دى".
 
د دې تکان ورکوونکو اسنادو افشا کول په افغانستان کې د غربي اشغالګرو ځواکونو د جنګي جنایاتو یوه بله برخه هم په ډاګه کوي او ښيي چې دغه ځواکونه د ډېرو وحشیانه وژنو او خورا وحشتناکو جنایتونو په ترسره کولو سره، د خپلو غیر انساني کړنو له قانوني پایلو او محاکمې څخه څنګه خوندي دي.
 
د بريتانيا د دفاع وزارت له شرمه ډک غبرګون دا ثابتوي چې لوېديځ پوځي بنسټونه په لوړه کچه د افغانستان د ماموريت پر مهال د خپلو سرتېرو له تګلارو خبر وو او ملاتړ يې کاوه. په همدې حال کې د بي بي سي راپور تاییدوي چې حتی د برتانوي پوځ د ځانګړو ځواکونو قومندان هم په هلمند ولایت کې د ده تر قوماندې لاندې د ځواکونو له مرګ ژوبلې خبر و. خو هغه په ​​قصدي ډول د دغو وژنو په تړاو راپورونه او اسناد پټ کړل او له وړاندې کولو يې ډډه وکړه.
 
 د همدغو ملاتړونو په پایله کې د برتانیې د حکومت د قضايي تحقیقاتو قضیه چې په ۲۰۱۷ کال کې پیل شوې وه په ۲۰۱۹ کال کې په بشپړه توګه وتړل شوه او په دې توګه هیڅ برتانوي عسکر په هلمند کې په قصدي او ناحقه د بې دفاع افغانانو د وژلو په جرم تورن نه شو.
 
د شینوونکې خبره دا ده چې د بشر د حقوقو په نامه غربي سازمانونه هم په دې اړه له شرمه چوپه خوله پاتې دي او د دغو منظمو او هدفي وژنو د قضیو له تعقیبولو یې ډډه کړې ده. دا ښیي چې دا سازمانونه د "بشري حقونو" په نوم د ناټو خدمت کوي او یوازې د نوي استعمار سره د مرستې لپاره رامینځته شوي، ترڅو نور هیوادونه اشغال کړي. حتی که دا اشغال د بې دفاع ملکي وګړو د هدفي وژنو په قیمت ترسره شي، د غربي جنایتکارو د عدالت او د انسانانو د ښکاره حقونو د وحشتناکه قربانۍ تر منځ د ملکي خلکو د مرګ سیالۍ ترسره کوي.
 
هېره دې نه وي چې اوس هم له افغانستان څخه لوېديځ په شا شوي او د ناټو پوځي جنايتکاران تښتیدو ته اړ شوي، همدغو سازمانونو د لوېديځ د سياسي تسلط لپاره پوره خدمت کړی او هره ورځ د افغانستان پر خلکو فشار راوړي. دوی د اسنادو راپورونو په خپرولو کې بوخت دي او زموږ په هیواد کې د جنایت، وژنې، وینې تویولو، نژادي اختلافات، جبر، تهدید او بې بنسټه ادعاوې کوي.
 
خو د برتانوي ځانګړو ځواکونو له خوا د هلمند د ملکي وګړو د قصدي وژنې په اړه د بي بي سي د مستند راپور خپرېدل تر بل هر څه د بشري حقونو او عدالت په اړه د لوېديځ دوه ګوني معيارونه ننګوي او د بشري حقونو سازمانونه يې له ننګونو ډک ازموينه بولي. . دوی باید ثابته کړي چې د بشري حقونو په اړه د دوی ادعاوې او اندیښنې ریښتینې، صادقانه او بې طرفه دي، او دا په ځانګړې توګه د دوی په انګلیسي ساتونکو باندې تطبیق کیږي. هغو کسانو چې د دې تازه افشا شویو اسنادو پر بنسټ خورا ظالمانه جنایتونه او وژنې کړي او د بشري حقونو له بنسټیزو اصولو یې سرغړونه کړې؛ خو د حيرانتيا خبره داده چې په هلمند او د هېواد په نورو سيمو کې د خپلو جنګي جنايتونو په اړه د شواهدو له افشا کېدو سره سره بيا هم د بشري حقونو د تش په نامه بنسټونه سترګي پټي کړي.