مایک پومپیو؛ د امریکا خارجه وزیر ویلی دی چی اشرف غنی په منظم توګه طالبانو سره هغه هیواد مذاکراتو جریان کې دی.
د امریکا خارجه وزیر ویلی دی چی دا حقیقت نه لری چی افغانستان ولسمشر د امریکا او طالبانو ترمنځ خبرو اترو څخه بی خبر دی.
هغه زیاته کړه: سربیره پردی چی طالبان ټینګار کوی چی افغانستان حکومت سره خبری نه کوی؛ خو جان بس؛ کابل کې متحده ایالاتو سفیر، د ولسمشر غنی سره په اړیکه کې دی.
د هغه په وینا، د افغانستان جګړه ډیر وخت نیولي او سولې هڅی هم وخت ته اړتیا لری؛ خو په دی برخه کې پرمختګ شوي.
دا په داسی حال کې دی چی امریکا نماینده د افغانستان سولې لپاره سیمی او هیوادونو ته خپل ۸ دور سفر کې، مخکې له دی پاکستان او آلمان ته سفر کړي او افغانستان سولې په اړه خبری کړی دی.
مخکې له دی، حمدالله محب؛ ښاغلی غنی ملی امنیت مشاور، خلیلزاد سولې پروسه کې پنهانکاری او پټولو باندی د قدرت لپاره، تورن کړی وو.
کارپوهان وایی چی حتی که د امریکا او طالبانو مذاکراتو دقیق جزئیات هم افغانستان دولت اختیار کې ورکړل شی، نه امر هم نه شی کولای چی افغانستان ملی حاکمیت ناقض جنبه په دی پروسه کې پټ کړی.
امریکا د افغانستان دولت مشارکت او مالکیت او حتی ساده حضور نه پرته د طالبانو سره د افغانستان راتلونکې په اړه خبری کوی. آیا داسی اقدام د افغانستان ملی حاکمیت او سیاسی استقلال شکاره نقض نه دی؟
واشنګتن په دی اقدام سره، رسمآ د کابل کې مستقر دولت مشروعیت او حاکمیت نادیده نیسی او خپله د افغانستان خلګو په نیابت سره د هغوی سیاسی راتلونکې په اړه طالبانو سره مذاکره کوی.
دا په داسی حال کې دی چی هیڅ حقوقی او مشروع او با صلاحیته مرجع داسی کوم حق امریکا ته نه دی ورکړي.
افغانستان کابل کې مستقل حاکمیت درلودونکې دی که څه هم د امریکا له لوری ملاتړ یی کیږی؛ خو په هر حال، مدعی دی چی هیواد اساسی قانون چارچوب کې رامنځته شوی او امر ظاهر کې، افغانستان خلګو څخه نمایندګی اوسلطه اعمال لپاره کافی اقتدار او مشروعیت څخه برخمن دی. په دی حساب سره، واشنګتن ولی دی اداره په نادیده نیولو سره خپله راسآ طالبانو سره مذاکرات کوی؟
امریکا په افغانستان کې یواځی دا حق لری چی طالبانو سره نظامی حضور محدوده کې خبری اتری وکړی. داچی د افغانستان څخه ووځی، یو بل په وړاندی جګړه پای ته ورسوی او...
په دی منځ کې البته افغانستان دولت دیپلماسی کې هم ضعف شته. دولت تراوسه نه دی توانیدلي چی صلابت او اقتدار سره د امریکا ملی حاکمیت ضد اقدام په وړاندی د افغانستان برخلیک په اړه، ودریږی او اجازه ورنه کړی چی دا اشغالګرانه پروسه ادامه پیدا کړی.
دا په داسی حال کې دی چی لومړیو کې دا اعلام کیدله چی دا پروسه یواځی د افغانستان دولت مالکیت لاندی خبرو اترو تسهیل په منظور ترسره کیږی؛ خو په ادامه کې، ددی ادعا برخلاف، مشخص شو چی امریکا راسآ د افغانستان دولت او خلګو په نیابت کې، دا پروسه په پوره توګه خپل انحصار کې نیولی دی او همدا چلند ددی لامل شوي چی امریکا خارجه وزیر په تبختر سره اعلان وکړی چی اشرف غنی مذاکراتو په جریان کې دی او د خبرو اترو پرمختګ پروسی څخه اطلاع ورکول کیږی!
آیا دا کیدلای شی په دی معنی وی چی امریکا د سولې مذاکراتو تسهیلوونکې دی نه مالک او ورباندی مسلط؟