د تجارت او صنایع اتاق مسؤولین په هیواد کې د سرمایه ګذاری کمیدو څخه خبر ورکړي او وایی چی ډیر داخلی سرمایه ګذاران په حاضر حال کې خپل پیسی په ترکیه کې سرمایه ګذاری کړی دی.
خانجان الکوزی؛ د تجارت او صنایع اتاق معاون تصریح کړ چی اخیرو کې نږدی ۳ زره افغان تاجران خپل سرمایه د هیواد څخه دباندی په ترکیه کې سرمایه ګذاری کړی دی.
الکوزی، د خارج شویو پیسو رقم میلیاردونه دالره وبلل.
هغه هیواد کې سرمایه ګذاری کمیدو لامل اداری فساد، ناامنیو ډیریدنه، سرمایه ګذارانو تیښتونه، اداری پیچلی بروکراسی، مالیاتو ډیریدنه او دولت ملاتړ نه شتون د سرمایه ګذارانو څخه وبلل.
هغه وویل چی که څه هم سرمایه ګذاران ډیر ځلې کاری اعتصاب باندی لاس وهلو سره د امنیت تامین غوښتونکې شو؛ خو دولت بی توجهی ددی لامل شو ترڅوو اکثره یی هیواد څخه دباندی سرمایه ګذاری وکړی او مهاجر شی.
ښاغلی الکوزی اظهارات د اقتصادی مسایلو کارپوهانو په باور، د افغانستان څخه بی رمق او علیل اقتصاد لپاره سرمایه تیښتې تبعاتو او اغیزو لپاره یو جدی خبرتیا ده.
دا خبرتیا یو ځل بیا شکاره کوی چی دولت توجه وړ اقتصادی برنامو سربیره چی اخیرو کلونو کې اجرا ته ایښی دی، خصوصی سرمایه ګذاری جلب او سرمایه تیښتی بحران پراخیدو څخه مخنیوی په برخه کې کوم بریالیتوب نه دی درلودلی.
که څه هم د ځینو پوهانو په باور، ترکیه په شان هیوادونه چی پایدار اقتصادی شرایط نه لری، د هغوی زمینو څخه په ګټه اخیستنې سره چی امنیت او ثبات حوزه کې لری، د وسوسه انګیزه طرحو په ارائه سره خارجی سرمایه ګذاران ترغیبوی ترڅو هغو هیوادونو کې سرمایه ګذاری ته اقدام وکړی.
په دی حال کې ددی انتظار شته چی حکومت او مسؤول نهادونه، د سرمایه ګذاریو جلب او جذب لپاره جدی تدابیر رامنځته کړی او بیلابیلو برخو کې کار لازم زمینه، تاجران او داخلی سرمایه ګذارانو ته ګمرکی امتیازاتو ورکړی او اقتصادی زیرساختو پیاوړی کولو سره د امن او مطمئن شرایطو رامنځته کولو سره د داخلی او خارجی سرمایه ګذارانو لپاره وکولای شی ددی پروسی نور شیوع څخه مخنیوی وکړی.
د هر هیواد څخه سرمایه تیښته، د هغه هیواد اقتصاد لپاره یو بالقوه خطر بلل کیږی؛ خو دا خطر د هغو هیوادونو لپاره چی خصوصی بخش او خارج پوری اړوند مرستو ته متکی دی، نور هم ډیره ده.
البته دا په دی معنی نه دی چی هیواد اوسنۍ اقتصادی وضعیت خراب او بحرانی دی؛ خو اوسنۍ روند که په همدی توګه ادامه پیدا کړی، اقتصادی پراخ بحران شکل نیونې خطر نور هم ډیروی او سبا به ددی بحران سره مقابلی لپاره ډیر ناوخته وی.
د همدی لپاره نور داخلی زمینو ته اړتیا شته چی هیواد کې شته سرمایه، خارج ته ونه لیږدول شی.
په دی برخه کې باید د یاده ونه باسو چی افغانی، د افغانستان ملی پیسی دی او ددی پیسو ملی باته کیدل باید عمل کې هم اجرا شی. په تیرو کې دولت ډیره هڅه وکړه چی لوی او کوچنی معاملات هیواد پولی واحد په اساس صورت ونیسی؛ خو دا هڅې اوس هم کوم نتیجه نه دی ورکړی.
ددی مسایلو ترڅنګ ترټولو لوی ګواښ د سرمایه ګذاری په وړاندی، ناامنی او بی ثباتی دی. دولت ترڅو امنیت او ثبات نه وی ټینګ کړي، نه شی کولای سرمایه تیښتې مخه ونیسی؛ ځکه سرمایه ګذاران نه شی کولای د سیاستمدارانو په شان، خپل ګټی او سودا د ناامنی او جګړی په زمینه کې بنا کړی. هغوی او هغوی سرمایه لپاره امنیت د اوبو او هوا په شان اړین څېز دی. که امنیت نه وی، هیڅ انګیزه د سرمایه ګذاری لپاره به شتون ونه لری.