محمد محقق؛ اجرائی ریاست دوهم معاون د علی پور قوماندان څخه ملاتړ لپاره یو بیانیه صادر کړی دی او هڅه کړی چی د هغه نیول کیدنه د حکومت یو بی ځایه عمل وبولی چی هزاره جات مرکزی سیمو خلګ اغیزمند او قومی تفرقه ډیر کړی دی.
ښاغلی محقق وویل: دا لشکرکشی یواځی هزاره جاتو لوری ته د خلګو تحقیر او سپکاوی او قومی تبعیض اعمالو ترسره کولو لپاره یواځی د حکومت له لوری تفسیر کیدلای شی.
غور ولایتی چارواکې وایی چی د ښاغلی علی پور نیولو عملیات د ګروګانګیری او مسافرینو آزار له امله صادر شوی دی.
د لعل او سرجنګ خلګ علیپور و محاصره سیمی ته راغلی او هغه د امنیتی ځواکونو د محاصری سیمی څخه ایستلی دی.
ددی سیمه ایز قوماندان د نیولو لپاره هڅې په وړاندی غبرګونونه په مجازی فضا کې نسبتا پراخ وو.
د ځینو تصویرونو په اساس چی په ټولنیز شبکو کې خپور شوی دی، ځینی اوسیدونکې د بامیان او میدان ورک څخه د حکومت ددی اقدام په وړاندی اعتراض کړی او لاریون باندی اقدام کړی دی.
دولت استدلال کوی چی قوماندان علیپور چی قوماندان شمشیر په نامه هم شهرت لری، د خلګو آزار سبب شوی دی او مسافران یی تښتولی دی. دا استدلال ممکن دی، صحیح یا غلط وی، خو د هغه نیولو اقدام نه شی کیدلای چی د خلګو محبوبیت میزان په نه نظر کی نیولو سره ترسره شی.
د امنیتی کارپوهانو په باور، خلګ د قوماندان شمشیر څخه د دولت اقدام په وړاندی ملاتړ کړي او هغه وژغورل او دا روښانه پیغام لری: داچی دولت د قانون اجرا په بهانه، عملآ ځان د افغانستان خلګو یو برخې سره مخامخ کړی دی.
دا همغه څه دی چی د نظام الددین قیصاری نیول کیدو په لړ کې هم رامنځته شو او مرکزی دولت، خپل ددی اقدام په وړاندی ډیر لوی لګښت ورکړ.
داچی قیصاری تراوسه نه دی آزاد شوی، ازبکانو قدرت څخه جنرال دوستم ګټه اخیستلو ډول پوری اړه لری؛ خو خلګ، خپل سهم په ښه توګه ترسره کړ او هیواد نږدی ۱۱ ولایتونو کې، مرکزی دولت سیطره او قدرت رسمآ مشکل سره مخ کړ.
د قوماندان شمشیر په اړه هم مشابه پیښه رامنځته شو. د لعل او سرجنګ ولسوالی خلګ صحنه ته راغلل او دولتی مسلح ځواکونه د بامیان او غور سیمه ایز حکومتونو څخه ددی قوماندان نیولو هڅې ناکام پریښودل. ځینی خلګ هم په دی جریان کې ووژل شو او دا ددی شکاره کوونکې وو چی دولت، ډیر ددی څخه، خلګو امنیت حریم ته دننه شوی دی، هغوی د مقابله لپاره آماده دی او دا د مرکزی دولت لپاره ښه پیغام نه لری.
خلګ مشخص مطالبات لری. هغوی وایی چی مرکزی دولت د تروریستانو هر ډول اقدام په وړاندی سکت کوی او هیڅ موثر اقدام یی په وړاندی نه ترسره کوی؛بناپردی، قوماندان شمشیر د هغوی په ملاتړ راپورته شوی او توانیدلی چی د تروریزم په وړاندی خلګو ساتنه وکړی.
نن چی هغه خلګو ملاتړ ته اړتیا درولد، خلګ په ښه توګه خپل حق ادا کړ او دولت ته اجازه ورنه کړ چی زورګویی او ستم او ګروګانګیزی په بهانه سره، دا مستحکم حفاظ او ساتونکې د هغوی څخه واخلی او خلګ یوځل بیا د تروریستانو په وړاندی بیله پښتوانه پاته شی.
داسی په نظر رسیږی چی خلګ صریح او سریع ځواب د حکومت هڅو ته د سیمه ایز قوماندانانو نیولو لپاره د تروریزم په وړاندی ورکړ. هغوی نه یواځی په لعل او سرجنګ کې د دولتی ځواکونو په وړاندی سینه سپر کړی او خپل وینی سره اجازه ورنه کړ ترڅو هغوی محبوب قوماندان، ونیول شی؛ بلکه په میدان وردک او بامیان کې، په زرهاوو تنه و صحنه ته راغلل او د هغه څخه ملاتړ او دولت څخه نیوکې سره، اعتراضی لاورین رامنځته کړ.
مرکزی سیمو خلګ وښوده چی اجازه نه ورکوی د قیصاری سناریو د هغه په وړاندی هم ترسره شی.
ددی هیله شته چی دولت د خلګو غږ واوری او تروریزم پرضد خلګو عناصرو سرکوب او ټکولو څخه تجدید نظر وکړی.