تاند- د ناټو محارب پوځیان د راتلونکي ۲۰۱۴ کال په پای کې له افغانستانه وځي، د دوی له وتلو سره په یو وخت دا پوښتنه راپورته کېږي چې که درست امریکايي پوځیان د راتلونکي کال په پای کې له افغانستانه ووځي، ایا له افغانستان سره د ملیاردونو ډالرو مرستې به دوام وکړي؟
له کلونو راهیسي امریکايي چارواکي په دې خبره ټینګار کوي چې د افغانستان د خلکو ژوند د امریکا او نورو هیوادونو په ملیاردونو ډالرو مرستې ښه شوی دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، اوس افغانان د طالبانو د دورې په پرتله شل کاله اوږد عمر کوي، تر اوو ملیون زیات افغان ماشومان ښوونځیو ته ځي او ښځې د ماشوم د زېږولو په وخت تر پخوا اتیا فیصده لږې مړې کېږي.
خو له افغانستانه د نړیوالو ځواکونو بشپړ وتل دا بریاوې له خطر سره مخامخوي او لویې پرمختیايي پروژې به هم له ګواښ سره مخامخ شي.
د رویټرز خبري اژانس په وینا، که امریکايي پوځیان له افغانستانه ووځي، ښايي له افغانستان سره د امریکا ملکي مرستې هم ودرېږي. مګر دا چې د ولسمشر اوباما حکومت له واشنګټن سره امنیتي موافقې ته د افغانستان ولسمشر حامد کرزی راضي کړای شي څو له ۲۰۱۴ وروسته په افغانستان کې د امریکايی پوځیانو د پاتې کېدو امکان برابر شي.
د رویټرز خبري اژانس له مخې، امریکايي چارواکي تقریباً په دې باوري دي چې له افغانستان سره به د امریکا مرستې خورا زیاتې لږې شي. دا مسله د دې سبب کېږي چې د مرستندویانو امنیت ته ستونزې پېښې شي او په لږو پیسو کار وکړي.
د افغانستان او پاکستان لپاره د جنګ او سولې د انستیتیوت د پروګرامونو مسوول اندرو وایلدر دې مسلې ته په اشارې رویټرز خبري اژانس ته ویلي:«دا به یو ناورین وي.»
د افغانستان او پاکستان لپاره د امریکا خاص استازي جېمز ډابینز تېره میاشت کانګریس ته وویل:
«زما ارزونه دا ده چې نه پوځي قوه، نه مرسته بلکې د مرستو لپاره سیاسي ملاتړ له پوځي حضوره سرچینه اخلي.»
په راند کارپورېشن تحقیقاتي مرکز کې د افغانستان د چارو متخصص سیټ جونز وايي، که له افغان چارواکو سره موافقه وشوه، ډاډه دی چې ځیني دیپلوماتیک عناصر د استخباراتي او تروریستي ضد چارواکو په شمول د مرستندویو ادارو مسوولان غواړي چې په افغانستان کې پاتې شي.
خو دی په عین حال کې وايي چې دا هم ډېره ممکنه ده چې د امریکا حکومت دومره ستومانه شي چې د عراق په شان له افغانستانه د ټولو پوځیانو د ایستلو پرېکړه وکړي.
د ملګروملتو له راپورونو سره سم په وروستیو پنځو کلونو کې له عراقه د امریکايي پوځیانو له وتلو وروسته په دغه هیواد کې تاوتریخوالی اوج ته رسېدلی او یوازې سږ کال شاوخوا اته زره تنه په دغه هیواد کې وژل شوي دي.
له کلونو راهیسي امریکايي چارواکي په دې خبره ټینګار کوي چې د افغانستان د خلکو ژوند د امریکا او نورو هیوادونو په ملیاردونو ډالرو مرستې ښه شوی دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، اوس افغانان د طالبانو د دورې په پرتله شل کاله اوږد عمر کوي، تر اوو ملیون زیات افغان ماشومان ښوونځیو ته ځي او ښځې د ماشوم د زېږولو په وخت تر پخوا اتیا فیصده لږې مړې کېږي.
خو له افغانستانه د نړیوالو ځواکونو بشپړ وتل دا بریاوې له خطر سره مخامخوي او لویې پرمختیايي پروژې به هم له ګواښ سره مخامخ شي.
د رویټرز خبري اژانس په وینا، که امریکايي پوځیان له افغانستانه ووځي، ښايي له افغانستان سره د امریکا ملکي مرستې هم ودرېږي. مګر دا چې د ولسمشر اوباما حکومت له واشنګټن سره امنیتي موافقې ته د افغانستان ولسمشر حامد کرزی راضي کړای شي څو له ۲۰۱۴ وروسته په افغانستان کې د امریکايی پوځیانو د پاتې کېدو امکان برابر شي.
د رویټرز خبري اژانس له مخې، امریکايي چارواکي تقریباً په دې باوري دي چې له افغانستان سره به د امریکا مرستې خورا زیاتې لږې شي. دا مسله د دې سبب کېږي چې د مرستندویانو امنیت ته ستونزې پېښې شي او په لږو پیسو کار وکړي.
د افغانستان او پاکستان لپاره د جنګ او سولې د انستیتیوت د پروګرامونو مسوول اندرو وایلدر دې مسلې ته په اشارې رویټرز خبري اژانس ته ویلي:«دا به یو ناورین وي.»
د افغانستان او پاکستان لپاره د امریکا خاص استازي جېمز ډابینز تېره میاشت کانګریس ته وویل:
«زما ارزونه دا ده چې نه پوځي قوه، نه مرسته بلکې د مرستو لپاره سیاسي ملاتړ له پوځي حضوره سرچینه اخلي.»
په راند کارپورېشن تحقیقاتي مرکز کې د افغانستان د چارو متخصص سیټ جونز وايي، که له افغان چارواکو سره موافقه وشوه، ډاډه دی چې ځیني دیپلوماتیک عناصر د استخباراتي او تروریستي ضد چارواکو په شمول د مرستندویو ادارو مسوولان غواړي چې په افغانستان کې پاتې شي.
خو دی په عین حال کې وايي چې دا هم ډېره ممکنه ده چې د امریکا حکومت دومره ستومانه شي چې د عراق په شان له افغانستانه د ټولو پوځیانو د ایستلو پرېکړه وکړي.
د ملګروملتو له راپورونو سره سم په وروستیو پنځو کلونو کې له عراقه د امریکايي پوځیانو له وتلو وروسته په دغه هیواد کې تاوتریخوالی اوج ته رسېدلی او یوازې سږ کال شاوخوا اته زره تنه په دغه هیواد کې وژل شوي دي.