په کابل کې د "چاپېريال نړيوالې ورځې" د نمانځنې په غونډه کې ويناوالو د چاپېريال په ککړتيا کې د افغانستان ونډه صفر وبلله او له هغو هېوادونو يې وغوښتل چې د شنو خونو ګازونه توليدوي چې د اقليمي بدلون له امله زيانمنو شويو هېوادونو ته تاوان ورکړي. دوی د اقلیم د بدلون له امله د افغانستان د ۸۰ سلنه حاصلخیزې ځمکې د ویجاړېدو له خطر څخه هم خبرداری ورکړی.

آوا - کابل: د اسلامي امارت د چاپېریال ساتنې ملي ادارې نن چهارشنبه (د جوزا ۱۶ مه) د چاپېریال ساتنې د نړیوالې ورځې د نمانځلو په موخه د «زموږ خاوره، زموږ راتلونکی» تر عنوان لاندې غونډه وکړه. 

د چاپېريال ساتنې د ملي ادارې مشر حافظ عزيزالرحمن هم نړۍ د افغانستان ستونزو ته په نه پاملرنې تورنه کړه او ويې ويل چې د چاپېريال ساتنې په برخه کې بايد ټول هېوادونه همکاري وکړي.

نوموړي دې ته په اشارې سره چې د ځمکې ۴۰ سلنه برخه د چاپېريال ککړتيا له امله زيانمنه شوې، په ګوته کړه چې سازمانونه بايد د چاپېريال ساتنې لپاره عملي ګامونه پورته کړي.

د چاپېریال ساتنې ادارې رئیس له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې د اقلیم د بدلون او د چاپېریال ککړتیا د مخنیوي په برخه کې له اسلامي امارت سره همکاري وکړي.

نوموړي د چاپېريال ساتنې د قانون د طرحې د بشپړېدو اعلان وکړ او ويې ويل، چې د چاپېريال ساتنې رياست د چاپېريال د ککړتيا د مخنيوي لپاره پنځه کلن پلان او ستراتيژيک پلانونه لري.

هغه وويل، چې نړيوال بنسټونه په افغانستان کې د چاپېريال مساله په سياسي توګه مطرح کوي، په داسې حال کې چې دغه اداره په غير سياسي ډول فعاليت کوي.

له بلې خوا د ملګرو ملتونو د پراختیايي پروګرام د دفتر مشر سټیفن رودریګز په دې غونډه کې وویل، نړیوالې ټولنې په ځانګړې توګه افغانستان د چاپېریال د ککړتیا له امله ستر زیانونه اوښتي، چې افغانستان د شنو خونو د ګازو په تولید کې ډېره کمه ونډه لري. 

هغه وويل، د چاپېريال ساتنه يوه انساني مسله ده او زياته يې کړه، چې د ملګرو ملتونو پراختيايي پروګرام د افغانستان په بېلابېلو ولايتونو کې د اوبو د زېرمه کولو، د سېلابونو د مخنيوي په موخه د استنادي دېوالونو جوړول، د کثافاتو د ډنډونو د اېښودلو او لسګونه نور کارونه ترسره کړي دي.

رودریګز ډاډ ورکړ، چې د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام د اسلامي امارت د چاپیریال ساتنې او په نړیوالو غونډو کې د دې ادارې د مسوولینو د شتون لپاره د مالي سرچینو د برابرولو لپاره کار کوي.

د چاپېریال ساتنې ادارې د پالیسۍ مرستیال او مسلکي مرستیال زین العابدین عابد هم پر ټولو نړیوالو سازمانونو غږ وکړ چې د هغو هېوادونو مخه ونیسي چې د شنو خونو ګازونه تولیدوي.

هغه وویل چې د چاپیریال په ککړتیا کې د افغانستان ونډه صفر ده او زیاته یې کړه چې د چاپیریال د ککړتیا تر ټولو زیات زیان افغانستان ته رسیدلی دی.

عابد له هغو هېوادونو چې د شنو خونو ګازونه تولیدوي، وغوښتل چې د اقلیم د بدلون له امله زیانمن شویو هېوادونو ته تاوان ورکړي.
نوموړي په دې مراسمو کې له ملي بنسټونو وغوښتل چې د اقلیم د بدلون او چاپیریال ساتنې په برخه کې خپل نړیوال مکلفیتونه پوره کړي.


خو له طبیعي پېښو سره د مبارزې وزارت سرپرست مولوي عبدالرحمن زاهد له نړیوالو بنسټونو وغوښتل چې له طبیعي پېښو سره د مبارزې په برخه کې له اسلامي امارت سره همکاري وکړي.

هغه زياته کړه، چې د اقليمي بدلون په پايله کې په وروستيو سېلابونو کې تر ٢٩٤ ډېر کسان وژل شوي او تر ٢٦٦ ډېر نور ټپيان شوي دي.
د ده د څرګندونو له مخې: په دغو سيلابونوکې څه دپاسه پنځه زره کورونه ويجاړ شوي او څه دپاسه سل زره جريبه کرنيزه ځمکه هم ويجاړه شوې ده او نړيوال سازمانونه بايد له سيلاب ځپلو سره مرسته او همکاري وکړي.

له بلې خوا د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې د ادارې مشر ریچارډ ټرینجارد په کابل کې د چاپېریال ساتنې د نړیوالې ورځې په نمانځغونډه کې وویل چې د اقلیم د بدلون اغېزې د افغانستان په ډېرو سیمو کې لیدل کېږي او په حاصلخیزو ځمکو بدلې شوې دي. وچې ځمکې
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې مشر زیاته کړه چې د اقلیم د بدلون له امله د افغانستان څه باندې ۸۰ سلنه حاصلخیزې ځمکې د ویجاړېدو له ګواښ سره مخ دي.

د هغه په ​​وينا، د چاپېريال رياست بايد د چاپېريال په ساتنه کې خپل اړين رول ترسره کړي او د ملګرو ملتونو اداره له دې ادارې سره خپلو همکاريو ته دوام ورکوي.

د چاپیریال نړیواله ورځ په داسې حال کې لمانځل کیږي چې افغانستان یو له هغو هیوادونو څخه شمیرل کیږي چې د اقلیم او چاپیریالي بدلونونو له امله زیانمن کیږي. د تېرو دوو مياشتو سېلابونو د هېواد له شمال څخه تر لوېديځ پورې خلکو ته ستر ځاني او مالي زيانونه اړولي دي.