د فساد پر وړاندې د مبارزې د نړیوالې ورځې په مناسبت د مالیې وزارت چارواکي وايي، چې په هېواد کې د اسلامي امارت په رامنځته کېدو سره په دغه وزارت په ځانګړي ډول په ګمرکونو کې مثبت بدلونونه راغلي او اداري فساد په کې کم شوی دی.

آوا - کابل: د مالیې وزارت ویاند احمد ولي حقمل د شنبې په ورځ (د قوس ۱۸ مه) د آوا خبریال ته وویل چې د دغه وزارت په ادارو کې د فساد کچه صفر ته رسیدلې ده.

هغه په ​​ډاګه کړه، له اداري فساد سره مبارزه د اسلامي امارت د واکمنۍ پر مهال د دغه وزارت له لومړیتوبونو څخه وه او د مالیې وزارت رهبري به په دې برخه کې خپلو هڅو ته دوام ورکړي.

حقمل په ګمرکونو کې د وزارت کارونو ته په اشارې سره ټینګار وکړ چې "د روڼتیا رامنځته کول او د فساد له منځه وړل"، "د مراجعینو د کار چټکتیا"، "د صادراتو او وارداتو په برخو کې د اسانتیاوو رامنځته کول" او "د ټیټ کیفیت لرونکي توکو د ننوتلو مخنیوی" دي. 

حقمل زياته کړه، که څه هم په ځينو توکو کې د خامو توکو تعرفه ٧٠ سلنه راټيټه شوې ده، خو د تیر کال راټولو شویو عوایدو د جمهوریت د شل کلن ریکارډ مات کړ.

د مالیې وزارت د ویاند د څرګندونو پر بنسټ؛ د دغه وزارت د ګمرکونو ریاست په ۱۴۰۱ کال کې شاوخوا ۱۱۱،۵ میلیارده افغانۍ عواید راټول کړي دي.

حقمل زياته کړه، چې دغه شمېره ٥،٨ سلنه ده، چې شاوخوا ٦،١ ميليارده افغانۍ د دغه وزارت له ټاکل شوي هدف څخه ډېره ده.

هغه دا هم وويل چې د ګمرک رياست له خوا راټول شوي عوايد؛ دا په ۱۴۰۱ کال کې د افغانستان د اسلامي امارت د ټولو عوایدو ۵۷،۷ سلنه جوړوي، چې تر دې وړاندې د هېواد ګمرکونو دومره عواید نه وو راټول کړي.

ده همداراز وویل چې د ګمرکونو عمومي ریاست د ۱۴۰۲ مالي کال په عوایدو کې ۹۴.۲۷ میلیارده افغانۍ له وارداتو، ۱۵.۲۴ میلیارده افغانۍ له صادراتو او ۲.۰۲ میلیارده افغانۍ د بهرنیو ترانزیت له لارې ترلاسه کړې دي.

د مالیې وزارت ویاند دا څرګندونې په داسې حال کې کوي چې د شفافیت د نړیوال سازمان د راپور له مخې د اسلامي امارت تر واک لاندې افغانستان په ۲۰۲۲ کال کې له اداري فساد سره د مبارزې د نړیوال شاخص په ۱۵۰م نمبر کې ۲۴ مقام لوړ شوی دی.

د دغه سازمان په کلني راپور کې راغلي، چې افغانستان تېر کال د نړۍ د دولتونو د فساد په درجه بندۍ کې د نړۍ د ۱۸۰ هېوادونو په منځ کې له ۲۴ نمرو سره ۱۵۰م ځای درلود. تر دې وړاندې په ۲۰۲۱ کال کې افغانستان د ۱۶ نمرو په لرلو سره په دغه نوملړ کې ۱۷۴م ځای درلود.

په ورته وخت کې د اقتصادي چارو کارپوهان وايي چې د اسلامي امارت سرپرست حکومت د جمهوري ریاست په پرتله له اداري فساد سره په مبارزه کې ډیر بریالی دی.

د اقتصادي چارو کارپوه محمد نبي افغان د آوا خبريال ته وويل، د تېر کال د ګمرکونو د عوايدو راټولول وښودله چې اسلامي امارت د تېر حکومت په پرتله د شفافيت په رامنځته کولو او له فساد سره په مبارزه کې زيات بريالی شوی دی.

هغه زیاته کړه، په تېرو شلو کلونو کې حکومت نه دی توانېدلی، چې له ګمرکونو څه باندې ۷۰ میلیارده افغانۍ راټولې کړي. په داسې حال کې چې اسلامي امارت په ځینو توکو د تعرفې له کمولو سره سره له ۱۰۰ میلیاردو افغانیو زیات عواید راټول کړي دي.

نبي هلمندي هم د آوا له خبریال سره په مرکه کې ویلي دي: «د عامه افکارو برعکس، اسلامي امارت د فساد د مخنیوي او د شفافیت د زیاتوالي په خاطر د هیواد په ځینو برخو کې مثبت بدلونونه راوستلي دي».

هغه زياته کړه، چې په تېرو دوو کلونو کې نوي حکومت فاسد کسان لرې او ګوښه کړي، د کمېسيون کارکوونکي يې نيولي او په ډېرو ادارو کې يې روڼتيا رامنځته کړې ده.

په همدې حال کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې د اداري پلاوي لومړي مرستیال محمد یونس مهمند د آوا خبریال ته وویل چې له نېکه مرغه ستونزې تر ډېره حده راکمې شوې، په ګمرکونو او عوایدو کې اداري فساد له منځه تللی او د پانګوالو او صنعتکارانو امنیت تامین شوی دی.