د جرمونو د نړیوالې محکمې له خوا په افغانستان کې د جنګي جنایتونو د څېړلو لپاره د بشري حقونو د څار نړیوالې ادارې په یوه نوي راپور کې په افغانستان کې د امریکايي پوځیانو د هغو بریدونو د څېړلو غوښتنه کړې چې په ترڅ کې یې ملکي وګړي هم شهید شوي دي.

آوا: د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان په دغه راپور کې چې د چهارشنبې په ورځ (عقرب ۲۵) خپور کړ، دا راپور د ۲۰۱۹ کال په سپټمبر میاشت کې د امریکايي ځواکونو له خوا په یوه کلي کې د ترسره شویو جرمونو قضیې ته اشاره کوي. په راپور کې ویل شوي: په دغه برید کې د یوې کورنۍ پنځه ماشومان، مور او پلار وژل شوي او یوازې یو دوه میاشتنی ماشوم ژوندی پاتې شوی چې هغه هم ټپي شوی وو.
 
د دغه راپور له مخې، هغه مهال ځايي چارواکو دغه ماشوم د قانون له مخې يو نارينه او ښځينه خپلوانو ته سپارلى و. وروسته له هغه چې طالبانو د افغانستان واک تر لاسه کړ او امریکا زرګونه افغانان امریکا ته انتقال کړل، دغه سړی، ښځه او ماشومان یې هم دغه هېواد ته یووړل. له هغې وروسته، کورنۍ په متحده ایالاتو کې د محکمې حکم ترلاسه کړ چې د ماشوم توقیف چې اوس یوه درې نیم کلنه نجلۍ ده، یو امریکايي سمندري سرتیري ته چې په افغانستان کې یې دنده ترسره کوله، وسپارله.
 
هیومن رایټس واچ لیکلي چې د دغې نجلۍ خپلوان وايي چې له یوه کال راهیسې یې دغه ماشومه نه ده لیدلې او دوی دا اختطاف بولي.
 
دغه بنسټ اعلان کړی، چې په افغانستان کې د بهرنیو ځواکونو د حضور په شل کلنه موده کې د بشری حقونو د څار سازمان د ورته بریدونو په اړه څېړنې کړې او موندلی یې دی، چې ډېری دغه بریدونه د ناسمو معلوماتو یا ناسمو انګېرنو پر بنسټ شوی دی.
 
هیومن رایټس واچ په دغه راپور کې لیکي، چې په ۲۰۱۸ او ۲۰۱۹ کلونو کې کله چې د امریکايي ځواکونو له خوا تاوتریخوالی زیات شوی، ګڼ ملکي وګړي پکې وژل شوي دي. د دغه راپور له مخې، ملګرو ملتونو څو میاشتې مخکې د دغه ماشوم د کورنۍ له وژل کېدو وروسته په ورته بریدونو کې د ملکیانو په مرګ ژوبله کې د پام وړ زیاتوالی اعلان کړ.
 
په دې راپور کې دې ته اشاره شوې چې کله په افغانستان کې د امریکا د پوځ له ځواکونو سره نښتې وشوې، ویل شوي چې په دا ډول بریدونو کې وژل شوي ټول وسله وال مخالفین وو او ډېر کم داسې پېښېږي چې په ورکړل شویو معلوماتو کې د ملکي تلفاتو یادونه هم شوې وي.
 
د بشري حقونو د څار ادارې ټینګار کړی چې په افغانستان کې د ټولو شپنیو بریدونو په اړه باید اسناد ورکړل شي، لکه هغه برید چې د دغې نجلۍ کورنۍ په کې ووژل شوه؛ په ځانګړې توګه که سي آی اې د دوی په پلانونو کې دخیل و.
 
د بشري حقونو ډلې یادونه وکړه چې د متحده ایالاتو دفاع وزارت په دې وروستیو کې د هغو عملیاتو د پلټنو لپاره یو پلان پیل کړی چې ملکي خلکو ته یې زیان رسولی، خو د دفاع وزیر لویډ آسټین وویل چې هغه "نه غواړي د تیرو قضیو پلټنه وکړي؛ ځکه چې دا غلط دی"؛ خو د بشري حقونو د څار اداره وايي، ډېری هغه افغان اتباع چې په دغو بریدونو کې ټپیان شوي، حق لري چې پوه شي چې د دوی کورنۍ ولې وژل شوي دي.
 
له بده مرغه په ​​تېرو ديارلسو کلونو کې په افغانستان کې د امريکايي ځواکونو او د ناټو د نورو غړو هېوادونو او همدارنګه د هېواد د پخوانيو حکومتونو پر امنيتي او دفاعي ځواکونو د بې توپيره بريدونو سلګونه پېښې رامنځته شوې، چې اصلي قربانيان يې ملکي وګړي دي. بریدونه او وحشیانه جرمونه، په ځانګړې توګه هوایی بریدونه. داسې پیښې هم شوي چې حتی امریکایي ځواکونو د خلکو په ګډون یو کلی ویجاړ کړی دی.