په داسې حال کې چې د اسلامي امارت د واکمنۍ یو کلن کال په نږدې کېدو دی، د بلخ د پوهنې چارواکي وايي چې په تېر یوه کال کې یې داسې اقدامات کړي چې په تېرو شلو کلونو کې بې ساري وو. په معارف کې د فساد له منځه وړل، د خیالي ښوونکو پېژندنه او د پوهنې کیفیت ښه کول.

آوا - مزارشریف: محمد نعیم بلخی؛ د بلخ د پوهنې ریاست د ښاري پوهنې آمر نن دوشنبه د اسد ۲۴ له آوا سره په خبرو کې وویل: د بلخ د پوهنې ریاست هغه کارونه چې په تېرو شلو کلونو کې نه دي ترسره شوي، د یوه کال په موده کې ترسره کړي دي. په معارف کې فساد له منځه تللی او د پوهنې کیفیت ښه شوی دی.
 
هغه وويل، د زده کوونکو د کره شمېرو معلومول، د خيالي ښوونکو پېژندل، د هغو ښوونکو ګمارل چې له سترو سره موافق وي او د اداري فساد له منځه وړل د بلخ د پوهنې د يوه کال کړني دي.
 
د ښاري پوهنې رئيس زياته کړه: د بلخ د پوهنې رياست توانېدلی چې د مزارشريف ښار د ښوونکو او زده کوونکو دقيقه احصايه معلومه کړي، د دې شمېرنې له مخې د مزارشريف په دولتي ښوونځيو کې شاوخوا درې سوه زره زده کوونکي او اوه زره ښوونکي په زده کړو او تدریس بوخت دي.
 
د هغه په ​​وينا، د بلخ د پوهنې رياست هم ٥٠٠ هغه ښوونکي په ګوته کړي، چې په ټولګيو کې يې درس نه ورکول او د منځګړيتوب له مخې ټاکل شوي او بيا يې هغو ښوونځيو ته لېږلي، چې د ښوونکو له کمښت سره مخ وو.
 
د مزارشريف ښار د پوهنې رئيس ټينګار وکړ، چې په تېر حکومت کې په ځينو ښوونځيو کې ١٥٠ ښوونکي شتون درلود. خو په ځينو ښوونځيو کې د ښوونکو د کمښت له امله په يوه ټولګي کې ١٢٠ زده کوونکي زده کړې کوي.
 
نوموړي څرګنده کړه، چې اوسمهال په بلخ کې د پوهنې په برخه کې منځګړیتوب او پیسې نشته او هر کس د خپلې وړتیا له مخې ټاکل کېږي.
 
دا په داسې حال کې ده، چې په تېرو کلونو کې خلکو د بلخ د پوهنې په برخه کې د اداري فساد له زياتوالي شکايت کاوه او ويل يې، چې په دې رياست کې له پيسو او منځګړو پرته هېڅ کار ناشونى دى.
 
 خو د مزارشريف ښار د پوهنې رئيس وويل: د بلخ د پوهنې اړوند په هېڅ اداره کې فساد نشته. هېڅوک نه شي کولای چې له چا څخه سل افغانۍ هم د کار د ترسره کولو په بدل کې واخلي او که داسې وشي، نو ۲۴ ساعته دلته نه شي پاتې کېدای. تعلیم د ناپاکو او استحصال کوونکو لپاره ځای نه دی.
 
د آوا موندنې ښيي چې په تېرو کلونو کې کله چې یو کس غوښتل د بلخ په یوه ښوونځي کې وګمارل شي، لومړی یې د ښوونځي مدیر او بیا د پوهنې ریاست مسوولینو او کمېشنرانو ته له ۵۰ تر ۱۵۰ زره افغانۍ رشوت ورکول.
 
دغه راز د مزارشريف د پوهنې رئیس د پوهنې د کيفيت د ښه والي په اړه معلومات ورکړل او ويې ويل: د پوهنې د کيفيت د ښه والي په موخه مو د ١٦ ښوونځيو مديران بدل کړي، هر يو ښوونکى يې د خپلې زده کړې په برخه کې ګمارلى دى او همدا اوس د پخوا په څیر، د دري پروفیسوران به ریاضي نه تدریسوي.
 
هغه همدا راز ټینګار وکړ، چې په پلان کې لري، څو له دوولسم څخه فارغ شوي زده کوونکي بې سواده پاتې نه شي. بلکي، هغه باید په بشپړه توګه سواد ولري او هیڅ ډول علمي ستونزه ونلري. په داسې حال کې چې پخوا يو شمېر زده کوونکي له دولس کلنو زده کړو وروسته ليک او لوست نه شو کولای.
 
په بلخ کې د پوهنې پر لاسته راوړنو سربېره، د درسي کتابونو، ټولګیو او ښوونکو کمښت اوس هم هغه ستونزې دي، چې د مزارشریف د پوهنې رئیس د حل لپاره یې هڅې کوي.
 
د مزارشريف ښار د پوهنې رئيس وويل، چې د مزارشريف په ښوونځيو کې اووه زره رسمي ښوونکي او ١٣٠٠ تنخواه ښوونکي تدريس کوي او د رسمي ښوونکو معاشونه د پوهنې له لارې ورکول کېږي. خو د ښوونکو معاشونه لا هم نه دي ورکړل شوي.
 
هغه وويل چې مرستندويه ادارو د شپږو مياشتو لپاره پر ښوونکو خوراکي توکي وېشلي دي. خو له شپږو مياشتو وروسته هم ورسره هيڅ ډول مرسته نه کېږي او له موسساتو يې وغوښتل چې د دغه رياست له ښوونکو سره مرسته وکړي.
 
دمګړۍ په مزارشريف کې د پوهنې وزارت تر واک لاندې ۴۶۰ ښوونځي شتون لري.