وضعیت امنیتی در ولایت ناآرام غزنی به نحو نگران کننده ای رو به وخامت گذاشته است. طی روزهای اخیر به ویژه پس از حمله مرگبار چندی پیش بر ریاست امنیت ملی و چند مرکز فرهنگی و دولتی دیگر در مرکز غزنی که منجر به کشته و زخمی شدن دست کم ۲۰۰ نفر شد، خبرهای تکان دهنده ای از این ولایت، مخابره می شود؛ اما ترسناکترین آن، ظهور گروهی است که به لحاظ ظاهری و شیوه عملکرد به گروه تروریستی داعش، شباهت دارد و همین امر، توسعه افراط گرایی به سبک داعش را در این ولایت غالبا ناآرام به یکی از عمده ترین دغدغه ها تبدیل کرده است.
براساس تازه ترین گزارش ها، مقامهای ولایت غزنی میگویند که گروه طالبان دهها نفر را در ولسوالی اجرستان این ولایت کشته اند و این ولسوالی به دست این گروه سقوط کرده است.
محمد علی احمدی؛ معاون والی غزنی گفته که بیش از ۷۰ نفر در جریان دو هفته گذشته در جنگ کشته شده اند.
او افزود که طالبان پس از آنکه بر شماری از قریه های مشرف بر مقر ولسوالی اجرستان مسلط شدند، بیش از ۷۰ خانه را آتش زدند و ۱۵ نفر را به جرم همکاری با دولت، سربریدند که شماری از آنها زنان و کودکان هستند.
این در حالی است که طالبان کمتر به شیوه های عمیقا منزجرکننده ای مانند سربریدن متوسل می شوند؛ هرچند سربریدن نیز از شیوه های مورد استفاده این گروه در گذشته بوده؛ اما روشی غالب در کشتارهای آنان به حساب نیامده است.
معاون والی غزنی میگوید که طالبان به سلاح سنگین و پیشرفته مسلح اند و نیروهایی که برای حمایت از مرکز غزنی به اجرستان اعزام شده اند، در راه با کمین برخورده اند و ماینگذاری راه های منتهی به اجرستان کار نیروهای امنیتی را دشوار کرده است.
پیش از این نیز گزارش هایی مبنی بر دسترسی تروریست های در حال جنگ با دولت افغانستان به تسلیحات سنگین منتشر شده بود.
استفاده از ماین گذاری های کنار جاده نیز از شیوه های مورد استفاده این گروه است و این شیوه باری در گذشته در پیام عیدی ملا عمر نیز مورد تایید قرار گرفت. این نشان می دهد که آنها با استفاده از ماین گذاری، به آسانی می توانند نیروهای در حال جنگ با خود را زمینگیر کنند و به این ترتیب، به پیشرفت و کشتار ادامه دهند.
در همین حال، عبدالجامع جامع؛ رئیس شورای ولایتی گفته که شمار کشته شده ها در رویدادهای اجرستان بیش از ۱۰۰ نفر است.
او گفته که طالبان حتی مواشی ساکنان محل را نیز کشته و درختان را قطع کرده اند.
اگر این گزارش درست باشد، نشانگر آن است که جنگ جاری در اجرستان، فراتر از یک درگیری معمول محلی میان نیروهای طالبان و دولتی است.
ولسوالی اجرستان، دورترین ولسوالی غزنی از مرکز این ولایت است و ۱۲۰ کیلومتر با مرکز غزنی فاصله دارد.
این ولسوالی با ولایت های ارزگان در غرب و دایکندی در شمال هم مرز است. در سال های گذشته نیز گروه طالبان در این ولسوالی نفوذ داشته و سعی کرده این ولسوالی را از کنترل دولت خارج کند.
پیشتر مقام های محلی غزنی هشدار داده بودند که اگر به این ولسوالی توجه نشود به زودی به دست طالبان سقوط خواهد کرد.
رئیس شورای ولایتی غزنی افزود آنها از دو هفته قبل با مقام های امنتی وزارت دفاع و داخله تماس گرفته و در مورد وضعیت خطرناک ولسوالی اجرستان خبر داده بودند؛ اما مقام های بلندپایه امنیتی درگیر مسایل سیاسی و انتخابات بودند و به هشدارهای آنان توجهی نکردند.
سهل انگاری، بی توجهی، کم اهمیت جلوه دادن میزان خطر و اقدام در آخرین لحظات، از شیوه های معمول نهادهای امنیتی در برخورد با رویدادهای امنیتی است و همین امر نیز به باور کارشناسان مسایل نظامی، کار را برای نیروهای امنیتی مستقر در محل دشوار می کند و به تروریست ها اجازه پیشرفت می دهد.
در همین حال، هفته گذشته معاون والی غزنی هشدار داد که طالبان مسلح که خود را وابسته به «داعش» معرفی می کنند، راه های مواصلاتی دست کم ۵ ولسوالی به مرکز غزنی را مسدود کرده و به رانندگان و مسافران هشدار داده اند که دیگر در این مسیرها رفت و آمد نکنند.
محمدعلی احمدی؛ معاون والی غزنی در این باره گفته است:«طالبان افراطی که خود را وابسته به گروه داعش می خوانند در چندین ولسوالی اقدام به برافراشتن پرچم های سیاه کرده و شعارهایی به حمایت گروه دولت اسلامی – داعش- در دیوارها نصب کرده اند.»
او هشدار داده که اگر فورا و با تمام توان جلو این حرکات گرفته نشود، داعش در افغانستان نیز پایه گذاری خواهد شد.
کارشناسان می گویند که اگر آنچه از سوی معاون والی غزنی بیان شده، مطابق با واقع باشد، وضعیت بسیار بیشتر از آنچه به نظر می آید خطرناک و شکننده خواهد بود و این جدی ترین چالش امنیتی در برابر دولت آینده محسوب می شود.
کارشناسان پیش بینی می کنند که شاید هدف از بستن مسیر ولسوالی ها به مرکز غزنی و همچنین راه اندازی جنگ جاری در اجرستان، تلاش برای تحکیم پایگاه های سیاسی و نظامی این گروه در مناطق خاص باشد؛ تا سرانجام با قدرت گرفتن و ریشه دواندن این سرطان مرگبار، به گونه ای که در عراق و سوریه عمل کرد، در افغانستان نیز وارد عمل شود.
معاون والی غزنی می گوید که نخستین حرکت از پیروی داعش در غزنی از منطقه ای موسوم به شینکی از توابع ولسوالی مقر آغاز شد و اکنون در حال گسترش به دیگر مناطق این ولایت است.
مقر یکی از ناآرام ترین ولسوالی های غزنی به حساب می آید. این ولسوالی در سال های گذشته نیز کانون اصلی استقرار، برنامه ریزی و سامان دهی مجدد طالبان برای حمله به مناطق دیگر بوده است.
حتی گزارش های تاییدناشده ای در دست است که طالبان در مقر، یک شورای رهبری دارند و براساس آرای این شورا که به هسته های دیگر این گروه در پاکستان و... وصل است، تصمیم می گیرند و عمل می کنند.
احمدی مدعی شده که طالبان شورشی در مناطق شینکی، قره باغ، جغتو، خوگیانی و قیاق غزنی، پرچم های سیاه با شعارهای "زنده باد داعش" را بلند کرده و کسانی که به این مناطق سفر می کنند به شدت از سوی آنها نظارت و تلاشی می شوند.
به گفته وی، افرادی که نقاب دارند و خود را اعضای داعش معرفی می کنند از چندروز بدینسو راه های مواصلاتی ولسوالی های جاغوری، مالستان، ناهور، قره باغ و جغتو را مسدود کرده اند.
آنها همچنین اخیرا، دست کم سه تن را در مسیر این ولسوالی ها کشته اند.
ساکنان تمامی ولسوالی های یادشده را به لحاظ ترکیب قومی و مذهبی، شیعیان هزاره تشکیل می دهند و این در حالی است که این ولسوالی ها به استثنای قره باغ طی سال های گذشته، امن ترین مناطق غزنی بوده اند.
با توجه به این مهم، کارشناسان مسایل امنیتی، هشدار می دهند که احتمالا هدف از این اقدام نیروهایی که خود را وفادار به داعش معرفی می کنند، راه اندازی یک جنگ فرقه ای و تصفیه قومی و مذهبی به شیوه ای است که داعش در عراق به راه انداخت و بستن راه های این ولسوالی ها نیز به احتمال قوی، اعمال همان سیاست تحریم اقتصادی طالبان است؛ تا مردم غیر نظامی را در مضیقه قرار دهند و همچنین با ایجاد یک منطقه حایل امنیتی، دست به راه اندازی جنگ های بزرگ بزنند.
گزارش های دیگر از غزنی نیز حاکی است که طالبان به شمول رییس ترانسپورت غزنی و یک دادستان، چهار نفر را اختطاف کرده و دو غیر نظامی را کشته اند.
مقام های محلی می گویند که علایم شکنجه شدید قبل از گلوله باران روی اجساد قربانیان دیده می شود.
هنوز معلوم نیست که این دو غیرنظامی به چه دلیلی کشته شده اند؛ اما مقامات محلی غزنی احتمال می دهند که ممکن است طالبان این دو تن را به اتهام ارتباط با دولت گلوله باران کرده باشند.
این غیر نظامیان در مسیر ولسوالی هزاره نشین ناهور و در منطقه پیرکه واقع در منطقه قیاق از توابع ولسوالی جغتو به دست طالبان افتاده و به صورت بی رحمانه ای کشته شده اند.
جسد دادستان منطقه شیعه نشین قره باغی از توابع مرکز غزنی نیز به تازگی پیدا شده است. او پیشتر به وسیله طالبان ربوده شده بود.
طالبان همچنین احمدولی توکلی؛ رییس ترانسپورت ولایت غزنی را از دفتر کارش در مرکز شهر ربوده و در بدل آزادی او یک میلیون دالر درخواست کرده اند.
با این حساب، وضعیت در غزنی، در مرحله ای به شدت بحرانی و تکان دهنده رسیده و ناظران هشدار می دهند اگر به سرعت به این وضعیت، توجه نشود، غزنی به کام امارت طالبان و خلافت داعش، سقوط خواهد کرد.