کسانی که انتظار داشتند رئیسجمهور کرزی پس از پایان دوره ریاست جمهوریش از صحنه خارج می شود احتمالا در ماههای پیش رو ناامید خواهند شد زیرا وی تمام زمینههای انتخابات را به نفع خود شکل داده است.
به گزارش آوا، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به بررسی تلاش حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان برای حفظ نفوذ خود پرداخته و مینویسد: یکی از شواهد این امر، محدود کردن عرصه انتخابات توسط حامد کرزی، منصرف کردن کاندیداها از ورود به رقابت انتخاباتی و همچنین اجبار برادرش قیوم کرزی به انصراف بود.
این نشریه در ادامه مینویسد: کرزی، مقاماتی را که مشاجرات انتخاباتی را کنترول و ریاست خواهند کرد، خود دست چین کرد. سپس با هزاران دالر از بودجه دولتش به دو کاندیدا از سه کاندیدای اصلی پیروزی در انتخابات کمک کرد تا مطمئن شود که حداقل یکی از کاندیداهای تحت نفوذش به دور دوم انتخابات راه خواهد یافت.
نیویورک تایمز به نقل از یک مقام ارشد طالبان نوشت: در این صورت، برگزاری دور دوم انتخابات حداقل تا ماه ژوئن به طول خواهد انجامید و کرزی نیز تا آن زمان رئیسجمهور باقی خواهد ماند. کسانیکه کرزی را از نزدیک میشناسند از جمله برخی از منتقدانش این مانورهای او را قبضه واضح قدرت میدانند. آنها معتقدند که کرزی تصور میکند، مرد غیرقابل جایگزین افغانستان است که به تنهایی باید افغانستان را در سالهای سخت پیش رو رهبری کند. سالهای انتقال افغانستان، از انتخابات آغاز میشود و هدف نهایی کرزی اینست که نفوذ خود را در دولت جدید نیز حفظ کند.
این گزارش میافزاید: داود مرادیان، مشاور سابق سیاست خارجی کرزی که اکنون استاد دانشگاه امریکایی افغانستان است در این خصوص گفت: او از یک طرف میخواهد میراث یک سیاستمدار صادق که برای اولین بار در سیاست کشور قدرت را به صورت مسالمتآمیز منتقل میکند از خود به جای بگذارد و از سوی دیگر نیز میخواهد در صحنه باقی مانده و پشت پرده اقدامات رئیسجمهوری جدید باشد.
این موضوع خبر بدی برای دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری امریکا خواهد بود زیرا آنها از امضای قرارداد همکاری امنیتی با او قطع امید کردهاند. هر چند کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری متعهد شدهاند که در صورت پیروزی، این قرارداد را امضا خواهند کرد تا نیروهای امریکایی پس از ۲۰۱۴ نیز در کشور باقی بمانند اما روابط کرزی با واشنگتن همچنان تیره است و او ترسی از بیان آن نیز ندارد.
مشخصترین آن نیز موضع کرزی در قبال الحاق کریمه به روسیه بود که بر خلاف نظر امریکا، از این اقدام ستایش کرد. این موضع پس از آن اتخاذ شد که امریکا اعلام کرد احتمالا بخشی از تسلیحات نظامیاش در افغانستان را به صورت رایگان به پاکستان واگذار خواهد کرد.
مقامات ارشد افغانستان میگویند که کرزی اسنادی از دورویی امریکا به دست آورده و معتقد است که سالها او را تضعیف کردهاند. وقتی که در سال ۲۰۰۹ امریکا تلاش کرد تا او در انتخابات پیروز نشود، او احساس کرد که مورد خیانت واقع شده و اخیرا نیز به این نتیجه رسیده که امریکا با پاکستان و طالبان همدست است.
هر چند بسیاری از مقامات امریکایی، کرزی را "نمکنشناسی غیرقابل اعتماد" میدانند و امیدوارند که نفوذش در سیاست افغانستان پایان یابد اما همچنان در یک موضوع روی او حساب میکنند: برخی امیدوارند که او به کنترول شرایط آشفته پس از انتخابات کمک کند زیرا برخی کاندیداها از هماکنون یکدیگر را به طراحی برای تقلب متهم کرده و متعهد شدهاند که در صورت شکست، نتیجه را نخواهند پذیرفت.
اما کرزی روز پنجشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی از افغانها خواست تا بدون توجه به نتیجه انتخابات با یکدیگر همکاری کنند. وی گفت: مطرح شدن دیدگاههای مختلف و مخالف یکدیگر، از قواعد دموکراسی است اما من مطمئن هستم که کاندیداها با در نظر گرفتن منافع ملی به رای مردم احترام خواهند گذاشت و نتایج را خواهند پذیرفت.
مشاوران وی نیز میگویند که کرزی خود به این فلسفه پایبند است و به جناحهای رقیب در دولتش اجازه داده است تا از هر کسی میخواهند حمایت کنند. برای مثال معاون جدید کرزی از عبدالله عبدالله که کرزی بیش از همه با انتخاب او مخالف است، حمایت میکند.
بسیاری از مقامات غربی اذعان دارند که کرزی اجازه داده است تا یک رقابت صحیح انتخاباتی برگزار شود اما نکته اینست که او زمینه اولیه را به دلخواه خود شکل داد و همه توانایی خود را بر این کار گذاشت.
به گفته مقامات ارشد کشورمان، وقتی پای فاروق وردک، وزیر معارف که انتظار میرفت از کاندیداهای اصلی پیروزی در انتخابات باشد در یک سفر شکست، کرزی در حضور همه اعضای کابینهاش به او گفت: وقتی برای رئیسجمهور شدن عجله کنی چنین اتفاقی رخ میدهد!
حتی کسانیکه حمایت روشن کرزی را از خود داشتند نیز متوجه شدند که باید حساب شده رفتار کنند. برای مثال وقتی که زلمی رسول، وزیر امور خارجه که یکی دیگر از کاندیداهاست سعی کرد از کرزی فاصله بگیرد، کرزی همراهان احتمالیاش را از او دور کرد. کرزی برجستهترین حامی او، رشید دوستُم را که میتوانست صدها هزار رای برای او بیاورد را به پیوستن به اشرف غنی، دیگر کاندیدا و تکنوکراتی که در امریکا تحصیل کرده است، ترغیب کرد.
به گفته یک مقام ارشد افغانستان، کرزی خطاب به دوستُم گفت: چرا آن مرد پیر (رسول) را همراهی میکنی؟ غنی میتواند مشکل حقوق بشری تو را حل کند.دوستُم به مشارکت در قتلعام متهم شده است.
به گفته مقامات ارشد افغانستان، کرزی سپس ۴۰ هزار دالر به غنی پرداخت کرد تا ستاد انتخاباتیاش را تقویت کند. وی سپس با رسول به تفاهم رسیده و برای او نیز همین کار را انجام داد. اکنون هر دوی این کاندیداها، از شانسهای اصلی پیروزی در انتخابات محسوب میشوند. این در حالی است که کرزی از ترس اینکه انتخاب برادرش باعث لکهدار شدن میراثش شود، چنین کمکی به او نکرد. سپس به مانورهای همیشگی خود روی آورده و با برگزاری نشستی با حضور ریش سفیدها پشتون باعث شد که او انصراف داده و به کمپ انتخاباتی رسول بپیوندد.
به گزارش آوا به نقل از ایسنا، مقامات نزدیک به حامد کرزی میگویند که او در ماههای اخیر احساس راحتی بیشتری میکند. به گفته آنها خروج برادرش از صحنه انتخابات و کاهش روابطش با امریکاییها دلیل این موضوع است. از وقتی که از امضای قرارداد امنیتی با امریکا خودداری کرد، سفر مقامات امریکایی به افغانستان، کاهش چشمگیری یافت که باعث راحتی کرزی شده است.
عمر داودزی، وزیر امور داخله نیز در این خصوص گفت: او تصمیماتی گرفته است، وقتی اطمینان نداشته باشید، احساس آرامش نمیکنید.
مقامات میگویند که او اکنون زمان بیشتری را با فرزندان خود میگذارند و در تمام طول روز بر روند ساخت محل جدید اقامتش که در کنار کاخ ریاست جمهوری است، نظارت میکند.
اما به گفته مقامات او همچنان بر آینده متمرکز است و به دنبال این است که نقش مورد تمایلش را در دولت آینده به دست آورد: بر عهده داشتن ریاست دیدارها با ریش سفیدها، روستاییها و دیگر افراد با نفوذ برای حفظ وحدت افغانستان. وی همچنین میتواند به ترغیب طالبان برای برگزاری مذاکرات صلح ادامه دهد.
یک مشاور سابق او تصریح کرد: ما شاهد همان کرزیی خواهیم بود که تاکنون دیدهایم تنها دولتش پایان مییابد و اگر دولت آینده هم مانند دولت او باشد کسی نباید تعجب کند.