در افغانستان در سال های اخیر بنا بر مشکلات خانوادگی و بیعدالتیهای اجتماعی، رقم خودکشیها و خودسوزیها در بین زنان و دختران رو به افزایش بوده و شاید افغانستان تنها کشوری باشد که تعداد خودکشیهای منجر به مرگ در میان زنان بالاتر از مردان است.
پدیدۀ خودکشی در تمام نقاط جهان شایع بوده و سالانه حدود یک میلیون نفر در سراسر دنیا خودکشی میکنند، یعنی در هر چهل ثانیه، یک نفر. این آمار از سوی سازمان جهانی بهداشت تایید شده است.
در سالی که گذشت بیش از همه سال های دیگر، زنان افغانستان با فقر و تنگدستی، تجاوز، خودسوزی، سوگواری به خاطر از دست دادن عزیزان خود، مهاجرت به دیار بیگانگان و در زادگاه خود در زیر خیمه ها، ازدواج های اجباری و بیسوادی دست به گریبان بودند.
آمار رسیده از سال ۲۰۱۳ نشان می دهد که بیش از سه هزار زن به خودسوزی و خودکشی دست زده و هزاران زن دیگر مورد تجاوز زورمندان و جنگسالاران قرار گرفته اند و اين نشان مي دهد كه هنوز زنان زیادی مجبور به خودکشی، خودسوزی، فرار از منزل و تحمل رنجها و دردهای طاقت فرسا میباشند.
در همین حال داکتر علی یاوری؛ متخصص صحت روانی درباره علل خودکشی زنان کشور به خبرگزاری آوا می گوید که در کشوری چون افغانستان در سال های اخیر بنا بر مشکلات خانوادگی و بیعدالتیهای اجتماعی، رقم خودکشیها و خودسوزیها در بین زنان و دختران رو به افزایش بوده است و شاید افغانستان تنها کشوری باشد که آمار خودکشی در میان زنان، بالاتر از مردان است.
او با بیان اینکه بیشترین انگیزه های خودکشی در بین زنان افغانستان مربوط به مشکلات خانوادگی است گفت:"جدایی از شوهر، قرار گرفتن در معرض خشونت، وجود اختلافات خانوادگی شدید و شکستهای عاطفی از علل عمده خودکشی در بین زنان و دختران افغان است".
او همچنین افزود که در بین زنان جوان متاهل، جنگ و جدال با همسر، بیکاری شوهر و مشکلات زناشویی از علل عمدۀ خودکشی محسوب میشوند. در این میان اختلالات روانی چون افسردگی شدید نیز نقش خود را دارد.
داکتر یاوری در ادامه ازدواج های اجباری را عامل مهم دیگر خودکشی زنان در افغانستان دانسته گفت:"ازدواج های اجباری و عدم توجه به مسئله رعایت سن در ازدواج، یکی دیگر از مهم ترین عوامل ارتکاب خودکشی در بین زنان افغانستان می باشد.
او گفت که وقتی دختران کم سن و سال به ازدواج مردان کهنسال یا مردان دارای چندین همسر در میآیند، میتوان به سادگی تصور کرد که زندگی شان چگونه شکل خواهد گرفت.
وی ادامه داد که این زنان فرصتی برای بیان فشارهای زندگی و خشونتی که بر آنها وارد میشود ندارند. این زنان برای رهایی از خشونت و سایر مشکلات زندگی حتی دستِ شان به طلاق هم نمیرسد، چه رسد به بازگشت به خانۀ پدری که نگاهها و طعنههای آن در مواردی آزاردهندهتر از خودکشی است؛ بنابراین تنها راه خلاصی از این همه مصیبت را در خودکشی میبینند.
آقای یاوری ، در مورد راه حل این مشکلات می گوید که به طور حتم میتوان از آن پیشگیری کرد؛ بهتر است رسانهها به جای پخش فلمهایی درباره مرگ و گسترش غم در جامعه از موضوعات امیدبخش استفاده کنند.
وی تاکید کرد که این نکته را نباید از نظر دور داشت که افسردگی نیز منجر به ایجاد حس پوچی و اقدام به خودکشی میشود؛ بنابراین باید این بیماری را در مراحل نخست درمان کرد؛ تا به خودکشی ختم نشود. رسانهها میتوانند با برنامههای مختلف در پیشگیری از خودکشی نقش مثبتی داشته باشند و این موضوع به ویژه در رسانههای تصویری از اهمیت زیادی برخوردار است.
به گفته او، وظیفه همه برنامهریزی برای پیشگیری از بروز ناهنجاریهای جامعه است. با ارائه آموزههای دینی نیز میتوان از افزایش این آسیب کاست. همچنین جمع آوری اسلحه، داروهای مرتبط با خودکشی و برخی از سمهای کشنده آمار قربانیان خودکشی را کم میکند.
البته گفتنی است که ایجاد فرصتهای شغلی مناسب هم برای افراد پریشان خاطر، معتاد به مشروبات الکلی و مبتلایان به اسکیزوفرنی از بهترین راههای کاهش این آسیب است.
خودکشی دهمین دلیل مرگ است و یک پنجم درصد آمار مرگ در جهان را به خود اختصاص داده است.