زنان افغانستان در طول تاریخ همواره در صحنه های سیاسی و اجتماعی حضور داشته و پا به پای مردان، در جهت حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور از هیچ تلاش و کوششی فروگذار نکرده اند.
در استرداد استقلال افغانستان از چنگ استعمار پیر انگلیس نیز نمی توان نقش زنان را نادیده گرفت. طبق آماری که در تاریخ ثبت شده است در جنگ سوم افغان و انگلیس، حدود ۱۰۰ زن تنها در پشت جبهه فعالیت داشتند.
خانم جنرال نظیفه ذکی؛ عضو مجلس نمایندگان افغانستان در گفتگو با خبرگزاری (آوا) با بیان مطلب فوق افزود:"در جنگ سوم افغان و انگلیس، زنان در پشت جبهه فعالیت داشتند و آب، نان و بعضاً امکانات جنگی را به مجاهدین می رساندند".
وی گفت که به پاس خدمات بی شایبه زنان افغان در صحنه های سیاسی و مبارزاتی، شاه امان الله خان نقش زنان را در عرصه های سیاسی و اجتماعی برجسته تر ساخت.
او دوره شاه امان الله خان را برای زنان افغانستان یک دوره طلایی خواند و گفت:"در زیر سایه استقلال افغانستان زنان نیز از آزادی نسبی برخوردار شدند".
در همین حال، برخی صاحبنظران بر این باور اند که شاه امان الله خان در خلال سفر یکساله خود و دید و وادید از برخی کشورهای خارجی مورد استقبال گرم سران ممالک خارجی قرار گرفت و با تحایف زیادی به کشور برگشت.
به باور آنان وی یکی از هدایایی را که از این سفر به افغانستان آورد آزادی بیش از حد برای زنان بود؛ زیرا به گفته برخی از تاریخ نویسان اولین زنی که کشف حجاب کرد ملکه ثریا؛ همسر شاه امان الله خان بود و این امر باعث شد که موقعیت اجتماعی شاه در بین مردم تضعیف شود.
خانم نظیفه ذکی اما این گفته ها را رد می کند و می گوید این تبلیغات بی اساس بوده و یکی از نقشه های استعمار در آن زمان بود که می خواست نقش پرچمدار استقلال کشور را در بین مردم ضعیف بسازد.
او دوره شاه امان الله خان را مقطع زرین تاریخ و آغاز نهضت زنان خواند و افزود که افغانستان یک کشور سنتی و کاملاً دین گرا بود و آمادگی پذیریش آزادی زنان را نداشت؛ بنابراین دشمن از این نقطه ضعف مردم استفاده کرده و افکار و اندیشه ها را بر علیه شاه جهت دادند.
به باور ذکی، بعد از استقلال افغانستان نیز این کشور از دست اندازی خارجی ها و عمال داخلی آنان محفوظ نماند و با دسیسه ها و توطئه های پی در پی از راه های مختلف، مردم را نسبت به شاه امان الله خان بدبین ساختند.
قابل یادآوری است که اعلام استقلال افغانستان توسط شاه امان الله خان با عزم راسخ آزادیخواهی، استقلال داخلی و خارجی بعد از کنفرانس سنبله در ۱۸ آگوست سال ۱۹ ۱۹ میلادی در حالی صورت گرفت که بسیاری از ممالک جهان، تحت سیطره امپراتوری بریتانیا ی کبیر قرار داشتند. این حرکت ملی نه تنها افغانستان را در جهان، وقار و عظمت بخشید؛ بلکه در بین همسایگان و ممالکی که استعمار آمال ملی شان را پایمال نموده بود نیز انگیزه ای برای جنبش های آزادیخواهی گردید.