سمیناری که به همت فقید سعید سوما در سال ۱۹۹۱ میلادی و با شرکت صدها دانشمند و صاحب نظر، شیعه و سنی از سراسر دنیا برگزار شد، در واقع حزب وحدت را در سطح جهانی مطرح کرد

 به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از هامبورگ، مراسم ترحیم و تجلیل مرحوم مغفور میرابوالقاسم سوما از طرف خانواده، منسوبین و مرکز فرهنگی افغانستان در هامبورگ (مسجد بلال) و دوستان آن مرحوم در محل مسجد بلال برگزار گردید. در این مراسم صدها تن از دوستان آن مرحوم از کشورهای انگلستان، دانمارک، سوئد، اتریش، هالند و شهرهای مختلف از سراسرآلمان از جمله برلین، فرانکفورت، هانوفر، بوخوم، اسن، گوتینگن و.... شرکت داشتند. این مراسم در نوع خود از جهت میزان شرکت کنندگان که از راه های دور و کشورهای مختلف، خود شان را به محل مراسم"هامبورگ" رسانده بودند و نیز از جهت تنوع، بی سابقه بود به قسمی که اقشار مختلف از شیعه و سنی و شخصیت های علمی و فرهنگی و نمایندگان مراکز فرهنگی فعال در اروپا و به ویژه کشور آلما ن، در آن شرکت نموده بودند که آیت ا.... دکتر رمضانی نماینده ولی فقیه دراروپا و امام مرکز اسلامی هامبورگ، حجج اسلام آقایان مشکور کابلی امام مسجد افغان ها در فرانکفورت، حیدری امام موقت مسجد افغان ها در برلین و شاه آبادی معاون مرکز اسلامی هامبورگ از جمله شرکت کنندگان بودند.
 
در ختم مراسم سید رضی معلم زاده از طرف هیئت امنای مسجد بلال، از حضور گسترده و بی سابقه مردم تشکر نمود و خاطر نشان ساخت که مرحوم مغفور میرابوالقاسم سوما از موسسین و بنیان گزاران مسجد بلال بود و برخی از یاران او همچون مرحوم زنده یاد پرفسور دکتر صمد علی خان حکمت و مرحوم فدایی زود تر از او به دیار باقی شتافتند و در کنار مرحوم سوما در پیشبرد امورات این مسجد شریف ایفای نقش نمودند.

در پایان، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد سالم معلم زاده، رئیس مرکز فرهنگی ثقلین در هالند به ایراد سخنرانی پرداخته و یاد آور شد: اولین باری که من با این سید بزرگوار آشنا شدم برمی گردد به سی سال قبل و آن زمان، ملاقات ما در دفتر مرکزی حرکت اسلامی افغانستان در قم صورت گرفت و سید ابوالقاسم سوما کمک های نقدی آلمان را آورده بود و تحویل دفتر قم داد و این آشنایی تبدیل به یک دوستی عمیقی شد که تا آخر حیات آن مرحوم ادامه داشت. مرحوم سوما یک مبارز بی مدعا بود و در قبال کارش از کسی چیزی انتظار نداشت. در زندگی پر فراز و نشیب او سه مرحله تعیین کننده و برجسته است:

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) آقای معلم زاده با تقسیم بندی مراحل زندگی مبارزاتی مرحوم سوما، ابرازداشت: مرحله اول زندگی آقایسوما"ره" برمی گردد به دوران جهل زده ظاهرخان و در این مرحله مرحوم سوما علیه تبعیض و بی عدالتی به مبارزه برخاست و اقدام به روشنگری کرد و تاوان آن را با تحمل چهارده سال زندان پرداخت. او از سال های زندان خاطرات تلخ و شیرین زیادی داشت که تمام شنیدنی بود و مصاحبت او در زندان با مبارزین دیگر، همچون شهید علی اصغر شعاع ، شهید علامه سید اسماعیل بلخی، مرحوم سرور جویا و شهید آیت ا... العظمی سید سرور واعظ و خاطراتی که از این بزرگواران داشت بسیار آموزنده بود.

به عقیده رئیس مرکزفرهنگی ثقلین در هالند، مرحله دوم همکاری مرحوم سوما با احزاب جهادی است و این زمانی است که این مرحوم تصمیم می گیرد فعالیت های سیاسی خود را در قالب احزاب جهادی فعال آن زمان تنظیم نماید و باهمین انگیزه سراغ حرکت اسلامی می آید و نماینده این جریان در آلمان می شود و این زمانی است که اینجانب مسئولیت بخش فرهنگی حرکت اسلامی و مدیریت مجله استقامت و عضویت شورای مرکزی حرکت اسلامی را داشتم. با به وجود آمدن شورای ایتلاف، ایشان نماینده شورای ایتلاف شیعی در آلمان می شود و بعدا نیز با اعلام موجودیت حزب وحدت، مسئولیت نمایندگی حزب وحدت در آلمان را به عهده گرفته و او یکی از کاندیداهای مناسب در شورای عالی نظارت حزب وحدت بود. از قضا که در این زمان نیز اینجانب مسئولیت فرهنگی و مدیریت مجله میثاق وحدت و عضویت شورای مرکزی ، شورای نمایندگی تهران و شورای تصمیم گیری این حزب را داشته و از این حیث می دانم ایشان در این دو حزب چه زحماتی را متقبل شدند. هر چند که بعدا به دلیل پاره ای تحولات درون حزبی، ما هردو حوالی سالهای ۱۳۷۴ با احزاب وداع گفته، عطای شان را به لقای شان بخشیدیم. 

آقای معلم زاده دربخشی دیگر گفت: از شاخصه های اصلی و مهم شخصیت مرحوم سوما در ارتباط به همکاری ایشان با احزاب این بود که برای حزب نه تنها هزینه نداشت که کمک های شایانی را برای حزب باعث می شد.
آن زمان حرکت اسلامی متکی به کمک های مردمی بود و هنوز دروازه های کانال های مخفی و علنی جریان های کمک دهنده به جهاد افغانستان بر روی حرکت اسلامی باز نشده بود. اولین سفر آیت ... محسنی در آلمان به دعوت آقای سوما صورت گرفت و این سفراز سفرهای موفق ایشان بود و از جهت نقدی نیز بسیار پر ثمر بود و این بدون حمایت و همراهی مرحوم سوما ممکن نبود. در ارتباط با حزب وحدت نیز سمیناری که به همت فقید سعید سوما در سال ۱۹۹۱ میلادی و با شرکت صدها دانشمند و صاحب نظر، شیعه و سنی از سراسر دنیا برگزار شد، در واقع حزب وحدت را در سطح جهانی مطرح کرد. دراین سمینار شخصیت های مهمی شرکت داشتند که برخی از این دنیا رفته اند مثل مرحوم پرفسور میر محمد حسین هدا، دکتر عبدالحکیم طبیبی، استاد سید قاسم رشتیا که خداوند همگی آنها را رحمت کند. اهمیت این سمینار به حدی بود که حزب وحدت در تقویمی که سالانه بیرون می داد از آن به عنوان یک رویداد مهم برای افغانستان یاد می کرد.

رئیس مرکزفرهنگی ثقلین درهالند درادامه افزود: مرحله سوم ازکارنامه قابل دفاع زندگانی مرحوم سوما را می توان به دلجویی، مراقبت، رسیدگی و اهتمام او نسبت به مجروحین و معلولین جهاد نام برد و قبول دارید که این کار همت بلند کسانی چون مرحوم سوما را لازم دارد و از هرکس ساخته نیست. برای برخورداری از خدمات او داشتن تذکره افغانی کافی بود و در خانه او از هر قشر و قوم و مذهبی دیده می شد. کمک های او به داخل افغانستان نیز بخشی دیگر از خدمات اواست. یک نمونه آن ارسال کمک های دارویی به بامیان بود که فرزندش را نیز با آن فرستاد.

آقای معلم زاده درآخر سخنانش خطاب به حاضرین مراسم، عنوان داشت: خدمات او را در آلمان ، شاید برخی از شما ها بهتر از من در جریان باشید. حداقل در طول بیست سال گذشته ده ها مبلغ مذهبی به دعوت مستقیم او از قم و مشهدمقدس به آلمان امدند و از این مبلغین شما مسائل مذهبی و دینی را شنیده اید و اگر این مبلغین در جهت ارشاد، هدایت و راهنمایی مردم، استفاده ای داشته اند، بدون حمایت های قبلی و بعدی مرحوم سوما ممکن نبود. وجود همین مسجد"مسجد بلال درهامبورگ" که فعلا بزرگترین پایگاه تشیع افغانستان در اروپا است از یادگار های مرحوم سوما است و قطعا این ها ذخیره آخرت آن سید بزرگوار و خدوم و مبارز بی ادعا خواهد بود.