اگر هر شخص در قبال اجتماع احساس مسئولیت کند، نه تنها شهر کابل، بلکه تمام شهرهای کشور آباد خواهد شد.

مهاجرت های میلیونی مردم افغانستان به کشورهای همسایه و دیگر کشورهای دور و نزدیک منطقه باعث شده که تا حدی زیادی فرهنگ بیگانه از جمله واژه های نو به زبان های رسمی کشور وارد شده و عنعنات و فرهنگ اصیل افغانی را متاثر سازد.
امروزه واژه های وارداتی نه تنها که زبان را متاثر ساخته، بلکه از آن هم پا فراتر گذاشته و لوایح فروشگاه های، دانشگاه ها و آموزشگاه های خصوصی، رستورانت ها و هوتل ها و... را از واژه بیگانه و نامفهوم که برای اکثریت مردم ناآشناست نیز پر ساخته که همه و همه ناشی از فرهنگ وارداتی می باشد.
اگر در قسمت اصلاح واژه های وارداتی از سوی ارگان های مسول اقدامی صورت نگیرد، بی شک در کوتاه مدت این واژه های نهادینه شده، اصالت زبان های رسمی و فرهنگ کشور را زیر سئوال خواهد برد که ضایعه جبران ناپذیر و مهلکی خواهد بود بر پیکر فرهنگ و ادب پنج هزار ساله افغانستان.
جنگ های سه دهه اخیر با عث شده که یک تعداد زیادی مردم کشور از نعمت سواد و تحصیل علم بی بهره بمانند، زمانی که اکثریت مردم بی سواد است و توانایی خواندن دری و یا پشتو را ندارند؟ چگونه قادر خواهند بود که یک زبان بیگانه را بخوانند و تلفظ کنند.
یک تعداد از مغازه ها، فروشگاه ها، رستورانت ها، هوتل ها و... در لوایح خود واژه های خارجی و بیگانه را نوشته اند که نه تنها رهنمایی نمی کند بلکه مشکل آفرین خواهد بود خصوصاً کسی که زبان ملی را نمی داند چگونه قادر خواهد بود که زبان بیگانه را بداند.
پس نهاد های مسول مثل شهرداری ها و وزارت و ریاست های اطلاعات و فرهنگ مرکز و ولایات در این قبال مسئول اند تا جلو کسانی را که لوایح را به زبان های بیگانه می نویسند، بگیرند.
این بار سرویس اجتماعی خبرگزاری صدای افغان(آوا) و روزنامه انصاف به سلسله گزارش های اجتماعی روی لوایح و تابلوهایی که به زبان های خارجی نوشته شده اند و برای اکثریت مردم کشور ناآشنا می باشند، گفتگویی را با چند تن از همشهریان شهر کابل انجام داده است.
ساحل دانشجوی یکی از دانشگاه های کابل به خبرگزاری صدای افغان(آوا) می گوید: مهاجرت ها باعث شده که یک تعداد واژه های بیگانه وارد فرهنگ و ادب مردم و کشور ما گردد، اما این مسئله به صورت قطع راه حل دارد.
وی می گوید: مردم افغانستان تاریخ پنج هزار ساله دارند که گوشه گوشه این تاریخ زرین کشور پر از افتخارات می باشد، در عوض واژه های وارداتی و خارجی، بهتر خواهد بود بالای مغازه، فروشگاه، هوتل و دانشگاه ها، اسامی مشاهیر تاریخ و کشور خود را بگذاریم.
وی، از وزارت اطلاعات و فرهنگ و دیگر نهادهای مسئول می خواهد تا جلو این خودسری ها را بگیرند تا در تاریخ و فرهنگ ما این واژه های وارداتی نهادینه نشود.
احمدشکیب که در یکی از نواحی شهر کابل رستورانت دارد، در پاسخ به این سئوال که چرا در لوحه رستورانت خویش واژه های مانند ساندویچ، ساسیچ، هات داگ و چکن کارن سوپ و مانند این ها نوشته است می گوید: اکثریت این غذا ها خارجی است، بنائاً نمی توانیم نام های محلی را جایگزین کنیم.
از وی پرسیدم آیا از این که واژه های خارجی را در رستورانت خود نوشته، احساس راحتی می کند؟ می گوید: هرگز نه، کشور خود ما تاریخ دارد فرهنگ و ادب دارد اما چه باید کرد، من راضی هستم که اگر لوحه رستورانت من هم به یکی از زبان های رسمی کشور نوشته شود، بهتر است از واژه های بیگانه.
او از وزارت اطلاعات و فرهنگ می خواهد تا در جهت اصلاح لوایح فروشگاه، هوتل ها و رستورانت ها اقدام کند.
با این حال احمد صبور کارمند یکی از ادارت دولتی در رابطه به این که در شهر کابل لوایح به زبان های خارجی مثل زبان انگیسی نوشته شده است، می گوید: کشور ما فرهنگ و ادب غنی و پر باری دارد، ما نیازمند نیستیم که واژه های انگیسی و یا اردو را در لوایح که در حقیقت منحیث یک رهنماست، به کار ببریم.
به عقیده وی، اگر اصلاحات لوایح شروع شود مورد استقبال مالکان فروشگاه ها، رستورانت ها، و... واقع خواهد شد.
وی می گوید:  مسئول تمام اصلاحات در جامعه ادارات و نهادهای دولتی نیستند، بلکه باید خود مردم همکاری کنند، اگر هر شخص در قبال اجتماع احساس مسئولیت کند، نه تنها شهر کابل، بلکه تمام شهرهای کشور آباد خواهد شد.