شهید سید علی‌اکبر مصباح؛ بنیان‌گذار جهاد در شمال افغانستان و الگوی مقاومت و عدالت‌طلبی

خبرگزاری صدای افغان (آوا) - مشهد: همزمان با فرارسیدن ۹ دلو، سالروز شهادت شهید سید علی‌اکبر مصباح مزاری (ره) و تعدادی از یارانش، وبیناری با عنوان «شهید مصباح، پرچمدار عدالت و جهاد اسلامی در افغانستان» با حضور شخصیت‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای افغانستان از سوی خبرگزاری آوا برگزار شد.
 
شهید مصباح جرقه‌های اولیه مقاومت و قیام را در شمال کشور بنیان‌گذاری کرد
نورالحق رضوانی، یکتن از همرزمان ایشان می‌گوید: شهید مصباح یکی از چهره‌های تأثیرگذار و پیشتاز جهاد در افغانستان بود. او در شمال کشور جرقه‌های اولیه مقاومت و قیام را بنیان‌گذاری کرد و در این راستا طراح و مبتکری بی‌نظیر بود. مردم شمال افغانستان هنوز یادگاری‌های گران‌بهایی از ایشان در ذهن دارند.
وی افزود: مبارزات شهید مصباح را می‌توان به دو مرحله تقسیم کرد؛ دوران پیش از انقلاب و دوران پس از آن. در مرحله نخست، او تأکید زیادی بر آگاهی‌بخشی فرهنگی مردم و تقویت اعتقاد به اهداف ناب اسلامی داشت. به نظر او، برای موفقیت جهاد و انقلاب، تشکیلاتی منسجم و مستحکم ضروری بود. او باور داشت که تنها از طریق نظم و انسجام، می‌توان دشمن را از نفوذ در میان صفوف مجاهدان بازداشت و ثمرات جهاد را از انحراف محافظت کرد.
نورالحق ادامه داد: شهید مصباح در دوران پس از پیروزی انقلاب، برخلاف برخی دیگر، در جنگ‌های داخلی نقشی نداشت. تلاش می‌کرد تا احزاب جهادی را کنار هم قرار دهد. او یکی از کسانی بود که شورای جهادی را میان پایگاه‌های نظامی و مجاهدان در شمال افغانستان پایه‌گذاری کرد. علاوه بر این، او پایگاه‌های آموزشی را در کنار پایگاه‌های نظامی ایجاد کرد و نیروهای متخصص مانند داکتران و انجینیران را جذب و متناسب با توانایی‌هایشان وظایف مشخصی برایشان تعیین می‌کرد.
او همچنین تأکید کرد: شهید مصباح در راه جهاد، به شدت متعهد و منظم بود. او همواره از حقوق مظلومان دفاع می‌کرد و در برابر ظلم ایستادگی نشان می‌داد. همین رویکرد او، موجب شد تا مردم ولایت بلخ وابستگی ویژه‌ای به نیروهای فدائیان اسلام پیدا کنند. فعالیت‌های فرهنگی او که بر پایه طرح و برنامه‌ریزی بود، باعث محبوبیت او در دل مردم شد.
نورالحق درباره فعالیت‌های شهید مصباح گفت: ایشان پیش از پیروزی انقلاب به ایران سفر کرد و در آنجا تلاش کرد تا احزاب شیعی را در کنار هم قرار دهد. نتیجه این تلاش‌ها ایجاد ساختاری به نام جبهه متحد انقلاب اسلامی بود که سازمان‌هایی همچون جنبش مستضعفین، رجاء، اسلام مکتب توحید، و فدائیان اسلام را گردهم آورد.
وی در ادامه گفت: «پس از بازگشت به افغانستان، شهید مصباح در کابل مسئولیت امنیتی حزب وحدت اسلامی را برعهده گرفت و مدتی در این شهر مستقر بود. سپس با استقبال گسترده مردم وارد مزار شریف شد و فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی خود را گسترش داد. او در تلویزیون بلخ، دانشگاه بلخ و لیسه باختر برنامه‌های آموزشی و عقیدتی برگزار می‌کرد. توجه ویژه او به نسل جوان، یکی از ویژگی‌های بارز وی بود.
نورالحق در پایان گفت: شهید مصباح یک انسان فرهنگی و آینده‌نگر بود. او همواره سعی می‌کرد زمینه را برای مشارکت جوانان در مبارزه فراهم کند. مردم شمال افغانستان، به‌ویژه ولایت بلخ، هیچ‌گاه خدمات و تلاش‌های او را فراموش نخواهند کرد.
 
شهید مصباح؛ الگوی مقاومت و عدالت‌طلبی در افغانستان
سیدعباس حسینی یکتن از یاران و بستگان شهید مصباح، با اشاره به نقش بی‌مانند آن شهید در جهاد، سیاست و فرهنگ، از شخصیت خلاق و تحول‌آفرین این مبارز بزرگ یاد کرد و او را الگوی مقاومت و عدالت‌طلبی در افغانستان معرفی نمود.
آقای حسینی با بیان ویژگی‌های شخصیتی حجت‌ الاسلام و المسلمین شهید سیدعلی اکبر مصباح مزاری، او را یک مجاهد چندبعدی معرفی کرد که در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، نظامی و اعتقادی تأثیرات عمیقی بر جامعه افغانستان گذاشت.
وی گفت: شهید مصباح با تأسیس کتابخانه و کتابفروشی، در جهت رشد فکری و فرهنگی جوانان تلاش‌های زیادی کرد تا آنان را از انحرافات ناشی از اندیشه‌های مارکسیستی نجات دهد. او با درایت و شجاعت، زمانی که بسیاری از بزرگان از سیاست و مسائل نظامی فاصله می‌گرفتند، با تشکیل هسته‌های مقاومت و گروه‌های چریکی، نخستین جبهه‌های جهاد مسلحانه علیه حکومت کمونیستی در شمال افغانستان را پایه‌ریزی کرد.
او افزود: شهید مصباح با سازمان‌دهی نیروهای مؤمن و مجاهد، اصول و مبانی اعتقادی را چنان در میان نیروهای خود نهادینه کرده بود که هیچ‌گاه حق مظلوم پایمال نشود و نیروهایش از اخلاق و ارزش‌های مذهبی عدول نکنند. از جمله عملیات‌های مهم او، عملیات معروف به "شفاخانه" بود که پایه‌های حکومت کمونیستی را به لرزه درآورد.
حجت‌الاسلام حسینی همچنین به ویژگی‌های اخلاقی شهید مصباح اشاره کرده و گفت: شجاعت، تقوا، عدالت و ساده‌زیستی او باعث شده بود محبوبیتی خاص در میان مردم داشته باشد. در حالی که برخی رهبران درگیر عیش و نوش قدرت بودند، شهید مصباح با استراتژی وحدت و محبت، دروازه خانه‌اش را به روی همه مظلومان باز نگه داشته بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد که شهید مصباح الگوی بی‌بدیلی از مبارزه برای عدالت و حفظ ارزش‌های اسلامی در دوران جهاد و پس از آن بود.