در پی معرفی و آغاز به کار سرپرست کنسولگری افغانستان در مشهد مقدس و فضاسازی‌های برخی از رسانه‌ها به خصوص در ایران با این خط خبری که گویا دولت سیزدهم ایران سرکنسولگری مشهد را در واپسین لحظات فعالیت خود به امارت اسلامی واگذار کرده است، سیدرسول موسوی، دستیار وزیر امور خارجه ایران تاکید کرده که طی سه سال گذشته کنسولگری افغانستان در مشهد فعال بوده و مستقیما با کابل کار کرده و حتی میزبان چندین هیأت مقامات عالی امارت اسلامی از جمله وزیر امور خارجه بوده است.

خبرگزاری صدای افغان(آوا)-مشهد مقدس: دستیار وزیر و مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از برخی از تیترها و مطالب منتشرشده در رسانه‌ها از جمله تیتر «آخرین ضربه حامیان طالبان به پزشکیان؛ تقدیم سرکنسولگری مشهد به طالبان، در واپسین لحظات!» انتقاد کرد.

سید رسول موسوی در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس با عنوان «تیترهای اشتباه» در این ارتباط نوشت :«سه سال از تغییر حکومت در کابل می‌گذرد. در این سه سال کنسولگری افغانستان در مشهد فعال بوده، مستقیم با کابل کارکرده، ویزا صادر کرده، میزبان چندین هیات مقامات عالی افغانستان از جمله وزیر خارجه بوده اگر در این سه سال کنسولگری طالبان نبوده پس کنسولگری کجا بوده؟»

براساس این گزارش در روزهای اخیر برخی از رسانه‌ها به خصوص در ایران مدعی شدند که  قرار است به طور رسمی با تصمیم لحظه آخری دولت سیزدهم ایران، کنسولگری افغانستان در مشهد، تحویل نماینده امارت اسلامی شود، در حالی که از یکسو این کنسولگری در سه سال گذشته از نزدیک در حال کار و ارتباط با کابل بوده و از سوی دیگر، سه دیپلمات امارت اسلامی عملا در این نمایندگی در حال کار بوده و هستند.

ادعای فوق با واکنش رئیس نمایندگی وزارت خارجه ایران در شمال ‌شرق این کشور نیز مواجه شده است.

احمد معصومی‌فر در مصاحبه با ایسنا گفت: هنوز مسیر قانونی معرفی سرکنسول جدید طی نشده و فردی که اکنون مسئولیت کنسولگری را به عهده گرفته، سرپرست موقت است.

احمد معصومی‌فر در خصوص برخی اخبار مبنی بر واگذاری کنسولگری افغانستان در مشهد به امارت اسلامی، اظهار کرد: نمی‌توان گفت کنسولگری افغانستان به طالبان واگذار شده است.

به گفته این مقام وزارت خارجه ایران، ماموریت سرکنسول سابق –عبدالجابر انصار- از مدت‌ها پیش تمام شده بود و قرار بود فردی جدید از سمت افغانستان به ایران معرفی شود. فردی که افغانستان به عنوان سرکنسول جدید این کشور در مشهد معرفی کرد، مطابق با چهارچوب کنوانسیون وین نبود و بر همین اساس وزارت خارجه ایران این فرد را نپذیرفت.

وی افزود: اکنون یکی از کارشناس‌دیپلمات‌های کنسولگری افغانستان به صورت موقت از سمت هیات حاکمه این کشور برای سرپرستی کنسولگری معرفی و مشغول به کار شده است.

معصومی‌فر تاکید کرد که هنوز مسیر قانونی معرفی سرکنسول جدید طی نشده و فردی که اکنون مسئولیت کنسولگری را به عهده گرفته، سرپرست موقت است.

به گفته این مقام وزارت خاجه ایران، در مراحل بعدی باید فردی در چهارچوب‌های دیپلماتیک از سمت افغانستان معرفی و چنانچه به تایید وزارت خارجه ایران برسد، به عنوان سرکنسول افغانستان در مشهد آغاز به کار کند.

بر اساس گفته‌های این دو مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی، برخلاف موضع‌گیری‌ها و شایعات رسانه‌ای که اخیرا تشدید شده، «واگذاری» کنسولگری افغانستان در مشهد مقدس به امارت اسلامی اتفاق جدیدی نیست؛ این نمایندگی دیپلماتیک برای ارائه خدمات کنسولی مشروع، مجاز و معتبر به مهاجرین و تاجران افغان و ایرانی مانند صدور گذرنامه، عقدنامه، ویزا و...، از همان ابتدا با وزارت خارجه امارت اسلامی در کابل ارتباط داشت و از آن دستور می‌گرفت.

بنابراین، پایان مأموریت عبدالجابر انصار؛ سرکنسول پیشین و معرفی «سرپرست» کنسولگری از اعضای همین نهاد، یک تغییر اداری معمول در ساختار داخلی کنسولگری محسوب می‌شود نه اعطای امتیاز به دیگری.

مسئولان جمهوری اسلامی ایران همواره تعامل و همکاری با افغانستان را بخشی از راهبرد کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی برای حفاظت از منافع مشروع خود در افغانستان، مشارکت فعال و مبتنی بر منافع دوجانبه در پروژه‌های اقتصادی این کشور و حضور مؤثر در معادلات ژئوپلیتیک منطقه‌ای و بین‌المللی مرتبط با آن می‌دانند.

به نقل از ایراف، سیر تحولات مرتبط با تغییر مدیریت کنسولگری افغانستان در مشهد در ادامه می‌آید:

۱. امارت اسلامی بدون انجام تشریفات قانونی مبتنی بر کنوانسیون وین و موافقت ایران، فردی را به عنوان سرپرست کنسولگری معرفی کرد.

۲. بصیراحمد حقانی؛ از نزدیکان فضل‌محمد حقانی، سرپرست سفارت افغانستان در تهران به عنوان سرپرستی کنسولگری مشهد معرفی شد که از سوی ایران پذیرفته نشد.

۳. امارت اسلامی در ادامه و بدون پذیرش رسمی جانشین سرکنسول افغانستان در مشهد از سوی تهران، سرکنسول را برکنار کرد.

۴. در واکنش به این اقدامِ امارت اسلامی، وزارت امور خارجه ایران با صدور بیانیه‌ای بر رعایت کنوانسیون وین تاکید کرد.

۵. فرد دیگری به عنوان سرپرست کنسولگری مشهد معرفی شد که جمهوری اسلامی ایران براساس ملاحظات مشروع کشور میزبان با آن مخالفت کرد.

۶. در نهایت امارت اسلامی با طی فرایند قانونی مد نظر ایران فردی از اعضای خود کنسولگری مشهد را به عنوان سرپرست این نمایندگی کنسولی معرفی کرد که اکنون مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.