خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: محور بخش اول سوالات این مناظره فرصت‌ها و ظرفیت‌های سیاسی خارجی جمهوری اسلامی ایران بود.
محمدباقر قالیباف در این بخش گفت: شهید سلیمانی بر این باور بود که فرصت‌ها در دل تهدیدات است، اولویت بنده در دولت چهاردهم دیپلماسی است، ده‌ها پرونده باز یا نیمه باز داریم و ما به سمتی خواهیم رفت که پرونده باز نداشته باشیم.
وی افزود: در سطح ملی نیازمند اجماع و وحدت هستیم که در داخل و خارج ضروری است، مذاکره را دنبال می‌کنیم، همان‌طور که شهید رئیسی دنبال کرد، هر توافقی که انتفاع ملی داشته باشد، به صورت گام به گام دنبال خواهیم کرد.
 
پزشکیان با بیان این که کار شهید رئیسی برای حل مشکل با همسایگان ایران و نهایی کردن برجام قابل تقدیر است، گفت: اگر می خواهیم مشکل اقتصادی کشور ما و ارتباط ما با دنیا حل شود، باید تحریم‌های ظالمانه را با روش‌های مختلفی که وجود دارد حل کنیم. ما باید یک روزی FTAF را نهایی کنیم، چون در همین وضعیتی که هستیم گران می‌خریم و ارزان می‌فروشیم.
 
قاضی‌زاده هاشمی به عنوان سومین نامزد گفت: شهید رئیسی با وعده صادق و دلاوری رزمندگان، دشمن صهیونیست را شکست داد و سایه جنگ را از کشور دور کرد. رابطه با کشورهای حاشیه خلیج فارس بهبود بخشیده شد و روابط با عربستان اصلاح شد. هشت کشور جهان با جمعیت دو میلیارد نفر پس از شهادت آیت‌الله رئیسی، عزای عمومی اعلام کردند.
وی با بیان این که، ضمن این که باید با همسایگان رابطه داشته باشیم، باید از مداخلات فرامنطقه ای جلوگیری کنیم، گفت: آقای روحانی زمانی که دولت را تحویل داد، به معنانی واقعی کلمه جایگاه ما در منطقه نامطلوب بود و روابط ما با همسایگان شرقی مخدوش بود.
هاشمی در مورد افغانستان گفت: (در دولت آقای روحانی) "با دولت سابق افغانستان تنش جدی داشتیم، تنش مان بالا گرفته بود، پایگاه های امریکا آنجا حاضر بودند و تهدیدات جدی از سمت افغانستان وجود داشت. جالب این است که جریان رسانه ای و مهندسی افکار عمومی همین آقایان در ابتدای دولت شهید رئیسی و روی کار آمدن طالبان، قصد داشت که جامعه را جوری تحریک کند که به بهانه موهوم، یک جنگ بی ثمر باطالبان شروع شود".
وی خاطرنشان کرد: "دلیل این اتفاقات این است که تعادلی در سیاست خارجی و مناسبات بین المللی ندارند و تک چشمی به دنیا نگاه می کنند، هر وقت این جریان(اصلاح طلب) سرکار آمده، سایه جنگ بر سر کشور افتاده و حتی امنیت ما را می خواستند گدایی کنند".
اما به گفته این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران، "شهید رئیسی این تابو را شکست و با اقتصاد و با وعده صادق و دلاوری رزمندگان، سایه جنگ را از کشور ما دور کرد، و دشمن صهیونیست را هم سر جای خود نشاند، دوستانی که به دنبال برجام 2 و 3 بودند، دست ما را می خواستند از همین قدرت خالی کنند، حتی دیپلمات های دولت آقای روحانی که در زندان های اروپا بودند، با اقتدار دیپلماتیک ایشان آزاد شدند".
 
در ادامه مناظره حجت الاسلام و المسلمین مصطفی پورمحمدی گفت: سیاست خارجی در امتداد سیاست داخلی است، اگر در حوزه داخلی قوی باشیم، در حوزه خارجی نیز قدرتمند خواهیم بود.
 
سعید جلیلی نیز گفت: وقتی صحبت از فرصت‌ها می‌کنیم یکی از بخشهای عمده این فرصت‌ها در سیاست خارجی است، اولین ایراد این است که فقط به ۲-۳ کشوری توجه کنیم که تهدید تولید می‌کنند. اگر می خواهیم از فرصت ها استفاده کنیم، باید بدانیم در رابط مان با کشورهای جهان‌، چه اشتراکاتی داریم و از آن اشتراکات چه فرصت هایی به دست می‌آید.
 
در پایان این دور از مناظره زاکانی گفت: مبانی سیاست خارجی را مبتنی بر سه مبنای مکتب امام راحل، رهنمودهای رهبر انقلاب و تکیه برمردم می‌دانم. در یک کتاب با عنوان «سیاست خارجی ایده محور، مبتنی بر دیپلماسی منزلت طلبانه» ایده‌های خود را ترسیم کرده‌ام. جهان دچار تحول شده و با مدل‌های قدیمی نمی‌توان در جهان کنونی جایابی کرد.
 
اما در دور دوم این مناظره؛
قالیباف گفت: در حوزه خنثی‌سازی تحریم، فرصت‌های زیادی مثل بریکس، شانگهای و ... داریم. در ترانزیت هوایی از یک درآمد بزرگ محروم هستیم که می‌توانیم آن را جبران کنیم. ما دارای بزرگترین موقعیت ژئوپلیتیک هستیم، در چابهار پایتخت دوم ایران و پايتخت دوم اقتصادی را تشکیل خواهیم داد. ما با طرح ۱۴، ۱۴ در حوزه چابهار بدون مشکل FTAF یا تحریم آمریکا با تصميم و مدیریت درست برای درآمد دائمی تلاش خواهیم کرد.
 
پزشکیان در ادامه مناظره گفت: غیر ممکن است کشور بتواند توسط یک جناح، یک گروه و یک دسته اداره شود. تا مشکلات داخلی خود را حل نکنیم همه حرف هایی که می زنیم قابل اجرا نیست. ما باید ابتدا در داخل اختلافات‌مان را حل کنیم، شهید رئیسی به شدت پیگیر احیای برجام بود. باید دست به دست هم بدهیم و مشکلات‌مان را با دنیا و اختلافات داخلی حل کنیم.
 
قاضی‌زاده هاشمی گفت: ایران همیشه الهام بخش کشورهای منطقه و هم‌اکنون الهام بخش کشورهای جهان است. ما نباید تن به خود تحقیری داده و داشته‌هایمان را ارزان بفروشیم.
 
در ادامه پورمحمدی گفت: یکی از مقولات دیپلماسی مقوله اقتصادی است، در زمان شهيد رئیسی اقدامات خوبی انجام شده است، در بحث قرارداد کرسنت و SFO من هیچ نقشی نداشتم و آن زمان در دفتر رهبری بودم، سال 87 هم رفته بودم سازمان بازرسی.
 
جلیلی گفت: در موضوع برجام ما بیش از تعهداتمان عمل کردیم اما نتیجه آن چه شد؟ طرف مقابل به طور کامل از آن خارج شد اما شما ملت و کشور را متهم می‌کنید. در کرسنت یک فساد صورت گرفت و وزیری که باعث این پرونده بود باز هم در دولت به‌کار گرفته شد.
 
در پایان این دور زاکانی گفت: خیلی از مواردی که مطرح می‌شوند، بخاطر بی‌برنامگی است و ما را مجبور می‌کنند حرفهایی بزنیم که بعد پشیمان شوند. مشکل ما جریان تحریف است و تا شکست نخورد جریان تحریم هم شکست نمی‌خورد. راجع به کرسنت گفتید، خیانت بزرگی در کرسنت شده است.
 
در بخش دوم مناظره سوالات کارشناسان با محور«تهدیدها و چالش های سیاست خارجی» از نامزدها پرسیده شد.
قالیباف: در ابتدای این بخش از مناظره قالیباف گفت: امروز ما در امنیت با همکاری همسایگان و کشورهای اسلامی هژمونی آمریکا را به هم زدیم و باید در حوزه اقتصادی، ترانزیت، حمل و نقل و ... نیز با هم همکاری کنیم.
 
پس از قالیباف پزشکیان گفت: کار را باید با کارشناسان حل کرد‌؛ تا مشکلاتی که الان وجود دارد را با این نگاه نبینیم مشکلات تحریم و مشکلات دیگر را نمی‌توانیم به سادگی حل کنیم. اگر برجام بد است الان بگویند برجام را نمی‌پذیریم اما بگویند اقدام بعدی ما برای حل مسئله چیست؟ به خاطر همین روندی که در آن گیر افتادیم روزانه هزاران میلیارد تومان ضرر می‌دهیم.
 
قاضی‌زاده هاشمی پس از پزشکیان گفت: آیا دولت روحانی ۹ ماه تلاش نکردند پیچ تحریمها را شل کند؟ چرا بایدن همان پیچ را برای دولت شهید رئیسی شل کرد؟ آیا بخاطر این نیست که شهید رئیسی عرضه وادار کردن امریکا به شل کردن پیچ تحریم‌ها را داشت ولی دولت روحانی نداشت؟
 
پورمحمدی در فرصت پاسخگویی خود گفت: آقای جلیلی شما که سالهاست دولت سایه تشکیل می‌دهید چرا حاضر نیستید درباره قرارداد کرسنت صحبت کنید؟ با شعار نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم.
 
جلیلی پس از پورمحمدی گفت: امروز بزرگ ترین فرصت‌های ما در سیاست‌خارجی است که متاسفانه عده ای در ۸ سال آن را از بین بردند. به بهانه‌های مختلف نمی‌توانستند از آن استفاده کنند. همین هایی که می‌گفتند مشکلات را با برجام حل می‌کنیم آیا مشکل مردم را حل کردند؟ هشت سال، یک جهان فرصت را از ملت دریغ داشتید و کشور را معطل کردید. یکی از بحث‌های جدی ‌که به عنوان رئیس جمهور دنبال خواهم کرد مبارزه با فساد است.
 
علیرضا زاکانی در پایان این دور گفت: درباره برجام، ما کارنامه ای داشتیم که صد درصد درست درآمده است، من هم ظریف و هم صالحی و شمخانی و عراقچی را به کمیسیون دعوت کرده و حرف همه راشنیدیم و جمع بندی کردیم که صد درصد درست درامده حال چرا این سند را غیر کارشناسی می‌دانند.
 
در ابتدای آخرین دور این مناظره قالیباف گفت: ما نباید جز مردم دغدغه دیگری داشته باشیم، همه باید کنار هم باشیم و دست به دست هم بدهیم. در گذشته بنده اين گونه عمل کردم. ما با تلاش و کار و تکیه بر مردم و جوانان بدون اینکه چپ و راست کنیم براساس شايسته‌گزینی احترام کردیم و نتیجه آن این شد که در ۱۲ سال تهران جدید ساخته شد. بنده اگر رئیس جمهور شوم افقی روشن برای کشورمان رقم خواهم زد به گونه‌ای که به گذشته خود افتخار کنیم با ادامه دادن راه امام راحل و شهدای گرانقدر.
 
پس از قالیباف پزشکیان در فرصت جمع‌بندی خود گفت: سیاست خارجی را وسیله ای برای ایجاد فرصت در داخل کشور‌، متوقف کردن موج مهاجرت و ایجاد شوق ماندن و ساختن در دل جوانان کشورمان می‌دانم. یکی از اهداف سیاست خارجی دولت من‌، فرونشاندن موج مهاجرت و فراهم کردن زمینه بازگشت ایرانیان خارج از کشور به وطن خواهد بود.
 
در ادامه قاضی‌زاده هاشمی گفت: رئیسی عزیز ما زبان دنیا را می‌شناخت، اگر می‌خواهیم پیچ تحریم‌ها شل بماند، این کشور نیاز به تداوم راه شهید رئیسی دارد.
 
پس از قاضی‌زاده هاشمی، مصطفی پورمحمدی در جمع‌بندی خود گفت: هدف اصلی سیاست خارجی دولت قرار، توسعه اقتصاد ملی و رفع تحریم‌ها در خارج و حل مسئله در کمترین زمان و هزینه است.
 
جلیلی در ادامه گفت: کار سیاست خارجی دفاع از حقوق و منافع ملت و حقوق دانشمندان این کشور است. تحریم نه تنها باید خنثی و رفع شود بلکه تحریم کننده باید پشیمان شود.
 
در پایان مناظره چهارم زاکانی گفت: مردم ناامید نشوید، آمدیم مشکلات را با تکیه بر خدا‌و‌ به کمک شما حل کنیم.
 
این درحالی است که پنجمین و آخرین مناظره نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، بعد از ظهر امروز سه شنبه، 5 سرطان/ تیر با موضوع «کارآمدسازی دولت» برگزار شد.