خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: دکتر حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رییس جمهوری اسلامی ایران امروز چهارشنبه، 26 اسد/ مرداد در یک نشست خبری پیرامون آخرین تحولات افغانستان و مواضع این کشور پیرامون این تحولات، به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
کاظمی قمی که بخشی از صبحت‌های او در صدا و سیمای ایران پیرامون سوءاستفاده امریکا از جریان مقاومت در افغانستان، دچار سوءبرداشت شده، تأکید کرد: یکی از سیاست هایی که امروز امریکا در افغانستان دنبال می ند، ایجاد جنگ‌های داخلی، ناامنی و شوب است و برای رسیدن به این هدف، از ابزارهای مختلف استفاده می‌کند.
به گفته وی، یکی از این ابزارها، استفاده از گروه‌های تروریستی چون ظهور پدیده داعش با اهداف چند لایه‌ است و ابزار دیگر، ایجاد فتنه‌های قومی و مذهبی مثل جریان بلخاب می‌باشد.

کجای قضیه بلخاب مقاومت بود؟/ امریکا به دنبال آشوب در افغانستان به اسم مقاومت است
کاظمی قمی تصریح کرد: در قضیه بلخاب برنامه ریزی شده بود مقاومت نمایشی شکل بگیرد و در صورت طولانی شدن آن، حرکت‌های دیگری از نقاط دیگر نیز انجام شود و این طور وانمود گردد که شیعیان مقاومت علیه طالبان را آغاز کردند.
اما نماینده رییس جمهور ایران در امور افغانستان افزود: وقتی با شورای علما و مردم صحبت کردیم، دیدم که جریان بلخاب مورد حمایت مردمی و علما قرار ندارد. به دنبال آن، تلاش‌هایی از سوی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت که از یک سو در بلخاب جنگ نشود و از سوی دیگر، مردم از این جریان حمایت نکنند. با این وجود، کجای قضیه بلخاب مقاومت بود؟ در پشت این قضیه امریکایی‌ها با نفوذ در برخی جریان‌ها و مجموعه‌ها تلاش کردند یارگیری کنند.
بر این اساس، وی خاطرنشان کرد: در صحبت های من کسی نگفته که مقاومت در افغانستان امریکایی است، بلکه امریکا به اسم مقاومت به دنبال راه انداختن جنگ داخلی و آشوب در افغانستان است.
این در حالی است که کاظمی قمی خاطرنشان کرد: پس از روی کار آمدن طالبان در قدرت، جمهوری اسلامی ایران اولین بار در تهران بین طالبان و مسئولین جبهه مقاومت جلسه گذاشت. اما تجربه 20 سال حضور امریکا در افغانستان نشان می‌دهد که این کشور در برابر مقاومت‌گران بود و در این دوره، شاهد بازداشت و زندانی کردن و ترور فرماندهان مقاومت توسط امریکا بودیم.
وی تأکید کرد: راه برون رفتن افغانستان از وضعیت کنونی، راه سیاسی است و ایران سردمدار این قضیه است.

سرویس‌های جاسوسی و خراب‌کاری امریکا در افغانستان حضور دارند/ امریکا به دنبال گیرانداختن ایران در باتلاق افغانستان است
این دیپلمات برجسته ایرانی در مورد ماهیت سیاست‌های امریکا در افغانستان تصریح کرد: آمریکا از دور در حال دنبال کردن سیاست‌ها و اهدافش در افغانستان است. نظامیان آمریکا از افغانستان خارج شدند، ولی سرویس‌ جاسوسی و تیم‌های خرابکاری آنها همچنان در افغانستان حضور دارند.
به گفته وی، دشمن به‌ویژه آمریکایی‌ها به‌دنبال این هستند که جمهوری اسلامی را در باتلاق درگیری‌ها در داخل افغانستان مشغول کنند. در حقیقت آن باتلاقی که خودشان در درگیری با طالبان در آن گیر افتادند، این سناریو را برای جمهوری اسلامی ایران طراحی کرده‌اند.
نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان افزود: جمهوری اسلامی ایران در طی این یکسال توانست از این طرح عبور کند و ما مسیر همکاری با افغانستان را روبه جلو با رشد فزاینده پیش می‌‌بریم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، در مورد نوع نگاه  ایران به امارت اسلامی افغانستان گفت: در این فضا جمهوری اسلام ایران بر پایه نگاه به حمایت از مردم افغانستان سیاست تعاملی با طالبان را دنبال کرد.
ایران بدون یک دولت مشارکتی و فراگیر، دولتی را در افغانستان به رسمیت نمی‌شناسد/ رویکرد ایران مداخله‌گری نیست
کاظمی قمی افزود: اما این تعامل با چند ملاحظه کلی توام شد. جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که یک دولت مشارکتی و فراگیر شکل نگیرد، دولتی را به‌رسمیت نمی‌شناسد و تا امروز می‌بینید که با با طالبان تعامل کردیم، اما این دولت را به‌رسمیت نشناختیم. مسئله دوم آن است که جمهوری اسلامی ایران یکسری مصالح و منافع را از رهگذر این تعامل تعریف کرده است. موضوع حقآبه جمهوری اسلامی، مسئله امنیت مرزها، مسئله مبارزه با موادمخدر، مسئله‌ شکل‌گیری حکومت مشارکتی و مسئله مقابله با تروریسم جزو ملاحظات جمهوری اسلامی ایران بود.
وی تاکید کرد: مفهوم آنچه که جمهوری اسلامی ایران می‌گوید، مداخله در امور افغانستان نیست. آنچه که در تاکید جمهوری اسلامی است آن می‌باشد که حکومتی در افغانستان شکل بگیرد که خواسته مردم افغانستان باشد، چراکه افغانستان برای همه مردم این کشور است.
نماینده ایران در امور افغانستان خاطرنشان کرد:  تاکید جمهوری اسلامی برای مشارکت همگان در حکومت با چند دلیل و منطق همراه است؛ اول اینکه تجربه این 40 سال نشان داد هر جریان تنهایی در افغانستان حاکم شد، دوام نیاورد. منطق دوم آن است که حجم چالش‌ها و بحران‌ها در افغانستان به‌گونه‌ای است که یک جریان و مجموعه به‌تنهایی نمی تواند از عهده این حجم مشکلات داخلی و خارجی برآید. مسئله دیگر این است که چون قومیت‌های دیگر نیز وجود دارند و اگر حس کنند که در حاکمیت سهمی ندارند، یا مجبورند ترک وطن کنند یا دست به‌سلاح ببرند. پس بحث جمهوری اسلامی ایران مداخله‌گری نیست. بلکه در حمایت از مردم این نسخه و توصیه را دارد و این گفتمان ما با هیات حاکمه افغانستان است.
البته به گفته وی، این دولت فراگیر و مشارکتی، یک دولت موقت است و دولت آینده افغانستان باید بر اساس قانون اساسی جدید این کشور ایجاد شود.

مجموعه‌هایی مانند احمد مسعود به دنبال رسیدن به توافق با طالبان هستند/ احمد مسعود امریکایی نیست
وی در پاسخ به سوالی در مورد احمد مسعود گفت: احمد مسعود به‌عنوان نماینده یک بخشی از جامعه افغانستان حضور دارد و امروز وی به‌عنوان بخشی از واقعیت جامعه افغانستان است و دلش برای این رشد و سازندگی کشور می‌تپد. احمد مسعود به دنبال این است که از مردم خودش حمایت کند. احمد مسعود به‌دنبال این است که اگر بتواند با دولت کابل به تفاهم برسد، این کار را بکند. حدود نزدیک به 10 ماه پیش احمد مسعود با مقامات طالبان در تهران مذاکره کرد و این ابتکار ما بود. چه کسی گفته احمدمسعود آمریکایی‌ است؟  اینکه آمریکایی‌ها حرکت‌های مردمی را به نفع خود مصادره کنند، دلیل نمی‌شود با این تعبیر آنها، نگاه ما این باشد.
کاظمی قمی در ادامه گفت: حاکمان امروز در کابل از ما خواستند که شما تشویق کنید تا با اینها گفت‌وگو کنیم. کل صحبت من ناظر بر رفتار آمریکایی‌ها است. و ارتباطی با مقاومت ندارد. خارج از صف بندی‌های داخلی در افغانستان، چه آمریکایی‌ها بخواهند یا نخواهند، امروز محور مقاومت در منطقه ما شکل گرفته است. افغانستان عضوی از محور مقاومت است و ظرفیت نقش آفرینی در محور مقاومت منطقه می‌تواند نقش اول را ایفا کند.
وی افزود: امروز در داخل افغانستان مجموعه‌هایی هستند مانند احمد مسعود که داعیه حمایت از مردم را دارند ترجیح اولشان بر گفتمان با طالبان برای رسیدن به یک توافق برای یک حکومت است. احمد مسعود هم متهم شد به آمریکایی بودن ولی ما قبول نمی‌کنیم. خود احمد مسعود هم امروز ترجیحش این است که بتواند با طالبان به یک راه حل برسد تا حکومت فراگیر شکل بگیرد. دلیلش این است که تهدیداتی که مردم افغانستان با آن مواجه است، اهمیتش بیشتر است. طالبان آن چیزی که در رفتار یک ساله خود نشان دادند به مفهوم واقعی دنبال یک حکمرانی هستند. ایران تشویقش بر خود مجموعه طالبان این بوده که مصلحت این است دیگران نیز در حکومت حضور داشته باشند، چگونگی این در حال بحث است. در بین رهبران طالب این نگاهی که باید حکومت به سمت مشارکتی برود، بابش باز شده و دیپلماسی ما هم در همین مسیر حرکت کرده است.
البته این دیپلمات برجسته ایرانی خاطرنشان کرد: این را به رهبران طالبان هم گفتیم، ایران از یک رابطه دیرینه با همه رهبران افغانستان برخوردار بوده است. با رهبران جهادی هم در ارتباط بوده است. بعد از حاکمیت طالبان هم این افراد به داخل ایران رفت و آمد می‌کردند. با اینها دیدار و جلسه هم داریم و منعی هم برای رفت و آمد آنها نداریم. این را به مسئولان طالبان گفتیم. بر این نکته هم تاکید کردیم که از رهگذر رابطه خوب ما با رهبران و دیگران طالبان می‌توانند به نفع خود استفاده کنند و به سمت یک تفاهم پیش روند. آیا ورود به مبارزه مسلحانه در شرایطی که مردم افغانستان با مسائل مختلف روبرو هستند، آیا گفتمان اسلحه به‌نفع است یا خیر؟ در این فضا این قطعا به مصلحت نیست. اما اینکه نیروهای مردمی از خود دفاع کنند، من با طالبان حرف زدم و گفتم. اگر مشارکت مردم را در موضوع امنیت درگیر کنیم، به نفع است. امروز با دیپلماسی فعال و تشویق تلاش کنیم گفتمان ملی در افغانستان شکل بگیرد و این گام اول است.

چند طرح جدید برای تأمین امنیت مرز با افغانستان داریم
کاظمی قمی در خصوص درگیری‌های مرزی بین ایران و افغانستان نیز گفت: ما طولانی ترین مرز را با افغانستان داریم و به نوعی شلوغ ترین مرز بین افغانستان با ایران است. ورودهای غیرقانونی یک مسئله است. یکی از کریدورهای انتقال مواد مخدر همین مرزهاست. از طرف دیگر مرزهای ما یک مرز تجاری است و پر تردد است و ما به دنبال اقتصادی کردن مرزها هستیم. از طرف دیگر نیروهای جدیدی که از طرف طالبان در مرز مستقر شدند، با قواعد آشنا نیستند و در مسائلی ورود می‌کنند که به آنان مربوط نمی‌شود. اگر ما به همین رویه پیش برویم شاهد بروز این نوع حوادث خواهیم بود.
وی افزود: ما برای مرزهایمان چند طرح جدید داریم. یک، برای تقویت امنیت مرز طرحی را دنبال می‌کنیم که این طرح بتواند طالبان را با توجه به کاستی‌ها مسئولیت پذیر کند. ایران برای ایجاد مرزهایی که امنیتش پایدار باشد و اقتصادش رونق بگیرد، یک جاهایی باید گام‌های نخست را خودش بردارد. دوم، اقتصادی کردن مرزهاست. یعنی نیازمند به روان سازی، هوشمندسازی و توسعه خدمات برای تکریم ارباب رجوع است. این مجموعه اقدامات را باید انجام داد تا از درگیری‌ها جلوگیری شود.
هیچ گفتمانی در رد حق آبه ایران در بین طالبان وجود ندارد
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در خصوص حق‌آبه رودخانه هلمند هم گفت: موضوع حق آبه ایران یک موضوع بین ایران و طالبان نیست، بلکه موضوع بین ایران و افغانستان است. این تنش‌ها در طول یک ساله اتفاق نیافتاده و در طول تاریخ اتفاق افتاده است. در دوره حکمرانی طالبان در مسئله حق آبه ایران، اتفاقاتی افتاده است. اولا مشکل آبی که ما با آن مواجه بودیم مربوط به امسال نیست و قبل از طالبان هنگام بندسازی رخ داده است. در دوره طالبان معاهده 1351 که یک معاهده حقوقی لاتغییر است، تمامی مسئولین هیئت حاکمه در افغانستان بر این اذعان و بر اجرایش تاکید دارند. شما هیچ گفتمانی را از مسئولین طالبان در رد این مسئله نمی‌بینید. دوم، برگزاری اجلاس‌های کمیساران آب است. طالبان از این مسئله طفره نرفته و برگزار کرده است.

امنیت شیعیان حساس‌تر است
وی در بخش دیگری از سخنانش در مورد شیعیان افغانستان گفت: مردم شیعه بخشی از جامعه و مردم افغانستان است هرچند واقعیت تاریخی از بی‌توجهی و ستم به این مردم حکایت دارد. امروز بخش قابل توجهی از بزرگان شیعه در کابل مسقر و با طالبان در تعامل هستند اما در این زمینه، مطالبه ۲۳ بندی هم درباره حضور در حاکمیت و جایگاه مذهبی خود در قانون اساسی ارائه کردند.
کاظمی قمی با بیان اینکه در این زمینه جمهوری اسلامی هم طالبان را تشویق کرده است؛ گفت: امنیت کل شهروندان افغانستانی بر عهده هیات حاکمه است اما به دلیل تهدیدات مضاعفی که علیه شیعه وجود دارد و به دلیل گروه‌های تروریستی مانند داعش، موضوع امنیت شیعیان حساس‌تر است. داعش غیر از خود همه را کافر می‌پندارد و خواسته ما از طالبان این بود که در حوزه تامین این امنیت همکاری کنند.