خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: نشست هم‌اندیشی ارزیابی نقش ایران و امریکا در روند صلح افغانستان، بعد از ظهر روز چهارشنبه(7 عقرب/ آبان) از سوی دفتر نمایندگی خبرگزاری صدای افغان(آوا) در تهران برگزار شد.
 
در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عیسی حسینی مزاری، رییس این خبرگزاری و استاد محمد اسماعيل قاسميار، ريس لويه جرگه اضطراري، عضو هيأت اجراييه و مشاور روابط بين‌المللي شوراي عالي صلح به صورت آنلاین و ابوالفضل ظهره‌وند، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، دکتر جعفر حق‌پناه، استاد دانشگاه و مدیر میز افغانستان در انجمن علوم سیاسی ایران و دکتر حمید عزیزی، سخنگوی سابق حزب اسلامی حضور داشتند.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین سید عیسی حسینی مزاری، رییس این خبرگزاری در سخنان افتتاح این نشست، با مقایسه جایگاه و اهمیت ایران و امریکا برای افغانستان، تأکید کرد که امریکا نه به خاطر افغانستان و ساختن کشور، بلکه در راستای اهداف منطقه‌ای خود در افغانستان حضور دارد.
 
وی تأکید کرد که نقش امریکا در مذاکرات دوحه منفی خواهد بود، اما نقش ایران، مثبت و سازنده بوده، زیرا صلح در افغانستان و منطقه، به معنی صلح در ایران خواهد بود. ایران از ابتدای دوران جهاد تاکنون به دنبال صلح در کشور بوده است.
 
رییس خبرگزاری صدای افغان(آوا) تصریح نمود که اگر امریکایی‌ها به دنبال صلح در افغانستان اند، می‌بایست زمینه حضور ایران را نیز در نشست‌های مربوط به کشور فراهم کند.
 
وی خاطرنشان نمود که صلح واقعی در کشور، صلحی است که تحت مالکیت افغانستان باشد و کشورها بگذارند افغان‌ها خود تصمیم بگیرند.
 
در ادامه این نشست، ابوالفضل ظهره‌وند، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، با بیان این‌که در 30 سال گذشته درگیر مسائل افغانستان بوده و او در گروه قبرس که به کنفرانس بن انجامید، طراح روند صلح در کشور بوده، گفت: در نشست و گروه قبرس مطرح کردیم که همه چیز باید به رهبری افغان‌ها باشد و ما باید فقط بسترساز  باشیم.
 
اما وی تصریح کرد که نقش مخرب امریکایی‌ها در روند صلح افغانستان از همان ابتدا و در گروه قبرس کلید زده شد.
 
ظهره‌وند با اشاره به دست‌آوردهای نداشته امریکا در افغانستان در دو دهه گذشته، تأکید نمود که نخبگان باید با از خودگذری افغانستان را از این وضعیت به در آورند.
 
وی با بیان این‌که ایران و افغانستان یک روح در دو جسم اند،  این را تاریخ بیان می‌کند، تأکید کرد که دشمنان این وضعیت را نمی‌خواهند.
 
سفیر سابق ایران در افغانستان ادامه داد که امریکایی‌ها منطقه را خراب کرده و حالا به دنبال فرار هستند و به هیچ‌کسی هم پاسخ‌گو نیستند؛ "ترامپ می‌خواهد این همه سرمایه‌گذاری در افغانستان را فقط برای یک انتخابات به هم بریزد و از طرف دیگر، با هم اختلاف دارند".
 
وی در مورد مذاکرات دوحه نیز گفت که امریکا به عنوان حمله کننده و طالبان به عنوان ویران‌کننده افغانستان با هم توافق کردند و حالا می‌گویند که اشرف غنی در دوحه مذاکره کند؛ این مسأله از پایه خراب است.
 
ظهره‌وند تصریح کرد که این فرآینده صلح نبوده، بلکه فرآیند تخریب و تجزیه  افغانستان است.
 
وی با بیان این‌که ایران در خدمت مردم افغانستان است، اما خاطرنشان نمود که انتظار احترام را نیز دارد.
 
از سوی دیگر، استاد محمد اسماعيل قاسميار، ريس لويه جرگه اضطراري، عضو هيأت اجراييه و مشاور روابط بين‌المللي شوراي عالي صلح در سخنان خود، با اشاره به روند تحولات دو دهه گذشته افغانستان، ابراز تعجب کرد؛ چطور رژیم طالبانی که در یک ماه با حمله امریکا از بین رفت، با حضور پررنگ نیروهای ناتو و امریکا، دوباره به یک نیروی بزرگ در افغانستان تبدیل شدند؟!
 
وی از طالبان انتقاد کرد که از توافق با یک امریکایی خوشحال هستند، اما هم‌وطنان خود را هم‌چنان می‌کشند.
 
استاد قاسمیار تصریح نموده که نشست دوحه، ابزاری در خدمت انتخابات ریاست جمهوری امریکا و بهره‌برداری‌های استراتژیک از آن است.
 
وی با بیان این‌که ما باید مالک و رهبر پروسه صلح باشیم، بر ضرورت به دست آمدن اجماع ملی، منطقه‌ای و جهانی برای صلح در افغانستان تأکید کرد.
 
مشاور بین‌المللی شورای عالی صلح با بیان این‌که ایجاد شورای عالی مصالحه ملی را به فال نیک می‌گیرد، اما تأکید کرد که این اقدام بسنده نیست و ابراز امیدواری کرد که در مورد محتوا بیشتر فکر شود.
 
وی ضمن استقبال از نقش جمهوری اسلامی ایران در روند صلح افغانستان، خواستار سازنده و فعال‌تر شدن این نقش شد.
 
دکتر جعفر حق‌پناه، استاد دانشگاه و مدیر میز افغانستان در انجمن علوم سیاسی ایران دیگر سخنران این نشست بود.
 
وی در بخشی از سخنان خود تصریح کرد، پروسه دوحه به این سرعت که پیش می‌رود، راه به جایی نخواهد برد، زیرا اجلاس دوحه از یک ضعف ساختاری رنج می‌برد که ناهماهنگی در سه سطح داخلی افغانستان، منطقه‌ای و بین‌المللی است.
 
این استاد دانشگاه تأکید نمود که طراحان پروسه دوحه، در صرتی که منافع خود را در خطر ببینند، از طریق روندها و تلاش‌های سلبی و جایگزین، بدون این‌که خود به صورت واضح نقشی داشته باشند، وضعیت در افغانستان و این پروسه را به هم خواهند زد و بی‌ثباتی ادامه خواهد داشت.
 
وی با اشاره به محورهای مختلف منطقه‌ای و جهانی پیرامون مسأله افغانستان، تصریح نمود که جمهوری اسلامی ایران هنوز نتوانسته ابتکار عمل خود را در روند صلح افغانستان داشته باشد، در حالی که این توانایی را دارد که بالاتر از همه کنش‌گران، بخش قابل توجهی از مردم، احزاب و گروه‌های مختلف در کشور را گردهم بیاورد، مزیتی که امریکا، پاکستان و... ندارند.
 
حق‌پناه پیش‌بینی که در آینده، به تدریج از نقش امریکا در افغانستان کاسته شده  و نقش دولت‌های منطقه پررنگ‌تر و برجسته می‌شود که یکی از این دولت‌ها، جمهوری اسلامی ایران است.
 
وی تأکید نمود که ایران جدای از بحث امریکا، باید حرکت ایجابی خود را در افغانستان تعریف کند تا در کنار دیگر بازیگران، نقش محوری در این کشور داشته باشد.
 
دکتر حمید عزیزی، سخنگوی سابق حزب اسلامی نیز در یک بررسی از وضعیت افغانستان و هم‌چنین جهان اسلام و رویکرد کشورهای غربی، تأکید نمود، جنگی که فعلا در افغانستان و منطقه و به نوعی در کشورهای مختلف اسلامی جریان دارد، در قالب جنگ صلیبی جدید قابل تحلیل و ارزیابی است.
 
وی با اشاره به رفتار این روزهای غرب به خصوص در فرانسه در توهین به مقدسات مسلمانان، تأکید نمود که هدف و برنامه غرب در مورد مسلمانان و کشورهای اسلامی یکی است.
 
عزیزی با اشاره به حضور چهار قدرت اسلامی ایران، پاکستان، عربستان و ترکیه، تأکید نمود که یک خصوصیت ویژه در بافت و ساختار جامعه افغانستان وجود دارد و آن، این‌که دشمنی افغان‌ها همواره با غیرمسلمین بوده، نه مسلمانان و کشورهای اسلامی، اما فضای داخل کشور توسط قدرت‌های بزرگ به گونه‌ای دامن زده می‌شود که همواره جهت‌گیری‌های خاصی با کشورهای اسلامی، گاهی با ایران، گاهی با عربستان، پاکستان و... ایجاد شود.
وی ادامه داد که از سال 1371 به این‌سو به نوعی بذرپاشی‌ها در این زمینه مشاهده می‌شود.
 
این فعال سیاسی تصریح نمود که این روحیه تحت عنوان‌های مختلف در حال زمینه‌سازی است تا کشورهای اسلامی در میدانی به نام افغانستان با هم درگیر شوند و این توطئه، خطر بزرگی برای منطقه است.
 
وی با بیان این‌که وقتی قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی می‌توانند در مسأله‌ای چون افغانستان هم‌راستا و هم‌کار باشند، این سوال را مطرح کرد که چرا کشورهای اسلامی در بعضی جاها مثل افغانستان هم‌کار نباشند؟!
 
در ادامه، مشروح سخنان مهمان حاضر در این نشست، در گزارش‌های جداگانه منتشر خواهد شد.