پیشداوریهای نامزدان ریاست جمهوری به هدف ذهینتسازی و اعمال فشار بر کمیسیونهای انتخاباتی
آگاهان مسائل انتخاباتی پیشداوریها از سوی نامزدان ریاست جمهوری نسبت به نتایج انتخابات را خلاف قانون دانسته و تاکید میکنند که این فضاسازیها جز بحرانسازی، هرگز نتایج انتخابات را تعیین نمیکند. به گفته این آگاهان، پیشداوریهای غیرقانونی از سوی نامزدان ریاست جمهوری نسبت به نتایج انتخابات، به خاطر ذهنیتسازی و اعمال فشار بر کمیسیونهای انتخاباتی صورت میگیرد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، "نعیم اصغری"، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان(فیفا) در مصاحبه با آوا گفت: "در انتخابات گذشته متاسفانه کمیسیونها ضعیف عمل کردند و تحت تاثیر فشارها قرار گرفتند و در نهایت نتوانستند نتایج را به صورت واقعی اعلام کنند. اینبار نیز برخی از نامزدان میخواهند به گونهای ذهنیتسازی کنند که گویا برنده انتخابات هستند و کمیسیونها را تحت فشار قرار دهند تا نتیجه را به نفعشان اعلام کند".
بحث دیگر به گفته اصغری، گزارشهایی است که از طرف ناظرین به صورت درست یا نادرست به نامزدان داده میشود و این باعث میشود که نامزدان پیشتاز هر کدام خود را با آرای بیشتر تصور کنند؛ در حالی که نتایج جمع شده از محلات نمیتواند بدون بررسی نتیجه انتخابات را تعیین کند.
به گفته او، گزارشهای ناظرین از محلات رایدهی، تنها خوشخبری برای نامزدان است و هرگز تعیینکننده نیست، زیرا بدون شک آرای تقلبی و تخلفات انتخاباتی وجود دارد که نیاز به پاکسازی دارد.
رییس اجرایی فیفا از نامزدان انتخاباتی خواست که پیش از پیش فضا را مغشوش نکنند و بگذارند کمیسیونها کار خود را بدون دغدغه، فشار و ذهنیتسازیها انجام دهند.
وی با اظهار اینکه نتیجهگیری انتخابات از سوی نامزدان خارج از صلاحیت آنان میباشد، افزود: "نتیجه همان خواهد بود که با شفافیت کامل و با طی مراحل قانونی از سوی کمیسیون اعلام میشود".
درهمین حال احمد جان زکی، کارشناس سیاسی نیز در مصاحبه با آوا، برخی از تکتهای انتخاباتی را با پیشداوریهایشان به زمینهسازی بحران در کشور متهم کرد.
به عقیده او، بحران تنها کشیدن سلاح و رفتن به سنگر نیست، همین که فضای سیاسی مغشوش گردید و نسبت به نتیجه انتخابات کشمکش ایجاد شد، خود بحرانی است که کشور را از نگاه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ضربه میزند.
اما او دلیل عمده پیشداوریها را بیاعتمادی نسبت به کمیسیونها دانست و تاکید کرد: "کمیشنران گذشته به اعتبار این دو نهاد ملی صدمه زده و اکنون بسیاری از نامزدان میترسند که نشود از سوی کمیسیون به آرایشان دست برد زده شود؛ به همین دلیل پیش از پیش راه انتقاد را برای خود باز میکنند".
این فعال سیاسی درعین حال گفت: "هرچند در کشورهای دیگر نیز گاهی نامزدان در انتخاباتها ادعای پیشتازی دارند، اما متاسفانه در افغانستان به دلیل وجود فضای بیاعتمادی بیش از حد، ادعاها گاهی به جنجال تبدیل میشود؛ پس باید نامزدان حساسیت موضوع را درک کنند و از قضاوت کردن به نفع خود پیش از بررسی همهجانبه پرهیز نمایند".
او در ادامه سخنان خود از اظهارات اخیر رییس مجلس سنا نیز انتقاد کرد و گفت: "در فضای دموکراسی هیچ کس حق زورگویی را ندارد و از آقای مسلمیار به عنوان رییس مشرانوجرگه افغانستان، اظهاراتی مبنی بر اینکه آرای بدون بایومتریک را بالای پدرشان میقبولاند، بعید است".
لازم به ذکر است که تعدادی از نامزدان ریاست جمهوری از جمله تیمهای ثبات و همگرایی و دولتساز به نحوی خود را پیشتاز و برنده انتخابات اعلام کردند وعده دیگر نیز مانند تیم امنیت و عدالت به رهبری رحمتالله نبیل، با پیش داوری غیرمعمولی اظهارداشته که انتخابات در دور اول برنده ندارد و به دور دوم میرود.
از سوی دیگر، تیم خادمین ملت به رهبری عنایتالله حفیظ از احتمال ایجاد هرج و مرج خبر داده و برای حل بحران آمادگی میگیرد و بالاخره حکمتیار نیز به بهانه تقلب، راه دیگری را در پیش خواهد گرفت؛ هرچند او نیز در یک گفتگوی خبری، خود را پیروز انتخابات اعلام کرده است.