اشاره: انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از اما و اگرهای فراوانی که در پی تحولات مرتبط با روند صلح ایجاد شد، سرانجام قرار است به تاریخ ۶ میزان سال جاری برگزار شود.

خبرگزاری آوا طی سلسله مطالب اختصاصی، به‌منظور ارائه تصویری روشن‌تر از سوابق و کارنامه‌های گذشته و برنامه‌های آینده نامزدها، سعی می‌کند ضمن ترغیب مردم به مشارکت در انتخابات، به آن‌ها در انتخاب دقیق، آگاهانه و مسؤولانه نامزد مورد نظرشان کمک کند.

آنچه در ادامه می‌آید نخستین بخش از این مطالب است که به‌طور پیوسته تا روز برگزاری انتخابات، منتشر خواهد شد.

سید نورالله جلیلی از دیگر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است.
 
آقای جلیلی که یک فعال سیاسی است، خلیل رومان را به عنوان معاون اول و چراغ‌علی چراغ را به عنوان معاون دوم خود انتخابات کرده است.
 
آقای چراغ در انتخابات سال ۲۰۰۹ معاون آقای عبدالله عبدالله بود.
 
جلیلی در اواخر سال ۱۳۹۶با طرح یک پلان پنج ساله برای مبارزات سیاسی، از فعالیت های اقتصادی فاصله گرفت و وارد صحنه سیاست شد.
 
او می‌ گوید: دریافتم که متاسفانه کشورم در دوراهی ثبات و سقوط نظام قرار دارد. با توجه به حالت نازک سیاسی و اداری افغانستان، بهتر دانستم که به جای حضور تدریجی در عرصۀ سیاست، خود را به مقام ریاست جمهوری در انتخابات سال جاری کاندید نمایم تا با کسب رأی مردم افغانستان از طریق انتخابات آزاد، از سقوط نظام و ظهور یک فاجعۀ جدید مشابه سال های ۱۳۷۰ جلوگیری نمایم.
 
آقای جلیلی اما پیش از آنکه سیاستمدار باشد، یک فعال اقتصادی است؛ فعالی که توان اقتصادی اش را از رهگذر پزشکی، فراهم آورده است.
 
شاید به همین دلیل است که مبارزه سیاسی را نیز مانند جهش های موفقیت آمیزش در عرصه فعالیت های اقتصادی، تصور می کند و می خواهد در اولین تجربه سیاسی اش، رییس جمهوری افغانستان شود.
 
هیچکس شک ندارد که افغانستان یک جامعه بیمار است که نیاز به تدابیر درمانی در همه سطوح و لایه ها دارد و هرکس به سهم خود و با استفاده از توان و تحصصی که دارد باید به بهبود حال این بیمار و قرار دادن او در مسیر سلامتی و تندرستی، کمک کند.
 
آقای جلیلی هم یکی از کسانی است که حال این بیمار را نیک دریافته و وخامت وضعیت او را به خوبی درک کرده است. او پزشک است و به مقتضای شغلی که دارد و سوگند و تعهدی که در این شغل در برابر بیمارانش یاد کرده و داده است، می خواهد به درمان مادر بیمار وطن بپردازد.
 
او می گوید که برای درک وضعیت نابسامان کشور، به ولایت های مختلف سفر کرده و از نزدیک، با سرچشمه های درد، آشنا شده است.
 
آقای جلیلی در عین حال زندگی شخصی سراسر فراز و فرودی را تجربه کرده و سرد و گرم روزگار را به خوبی چشیده است. او در حالی که محصل دانشکده طب بوده، پدرش را از دست داده و سرپرستی خانواده ۷ نفری اش را بر دوش کشیده است. لازم به توضیح نیست که برای کسی که هنوز دانشجو است، تأمین معاش یک خانواده ۷ نفری آنهم در اوج جنگ و بحران در افغانستان دهه ۷۰ خورشیدی، چقدر تلخ و توانفرسا و طاقت سوز است. او همچنین طعم تلخ آوارگی و بی خانمانی و در به دری ناشی از جنگ های بنیان برانداز داخلی و پس از آن، سلطه رژيم طالبان را تجربه کرده است. ضمن آنکه در ۱۸ سال گذشته هم حاضر و ناظر اوضاع نابسامان اقتصادی و امنیتی و اجتماعی و سیاسی کشور بوده است.
 
بنابراین، می توان گفت که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در کوره حوادث، پخته و آبدیده شده و با درک این شرایط، اکنون تصمیم گرفته که وارد سیاست شود؛ اما او برخلاف طبع معمول مبارزه و کار سیاسی، نخستین گام را با بزرگترین گام آغاز کرده است و می خواهد رییس جمهور شود!
 
این نشان می دهد که آقای جلیلی هنوز برای مبارزه سیاسی به معنای واقعی کلمه، آماده نیست؛ زیرا نمی داند که سیاست مانند پزشکی یا فعالیت اقتصادی نیست. نخستین نیاز سیاست، صبوری و آهستگی و آرامش خردمندانه و به دور از هرگونه احساسی گری است. ممکن است در کار سیاسی هم برای برخی، بخت و اقبال یاری کند و یکشبه بالاترین مدارج قدرت را طی کنند؛ چنانچه برای حامد کرزی به نحوی رخ داد؛ اما این یک استثناست و نمی تواند به عنوان قاعده ای معیارمند و قابل تقلید، مورد استفاده دیگر بازیگران تازه‌وارد عرصه سیاست، قرار بگیرد.
 
راه سیاست، دشوارگذار و ناهموار است و به همین دلیل، لازمه گام زدن در آن، آهستگی و پیوستگی حساب شده و عقلانی است. در سیاست به هر اندازه ای که پاک و مسؤول هم باشی، نمی‌ توانی همه پله ها را یکشبه طی کنی و به عالی ترین درجه قدرت، صعود کنی.
 
بنابراین، آقای جلیلی ممکن است در پزشکی، متخصص و متبحر و حاذق و لایق باشد، همچنین او شاید در زمینه فعالیت های اقتصادی هم موفقیت های شگرف و شگفتی کسب کرده باشد؛ اما هیچیک از این موارد، نمی تواند دلیلی قانع کننده برای خیز بلند او برای تصاحب کرسی ریاست جمهوری باشد.
 
کنفسیوس؛ حکیم نامدار چینی، جمله معروفی دارد و می گوید: پیمودن طولانی ترین مسیرها تنها با برداشتن یک گام کوچک آغاز می شود.
 
این همان الگویی است که بیش از هر چیزی می تواند در مورد سیاست و کار سیاسی، مصداق پیدا کند. در سیاست، باید آهسته و پیوسته قدم زد و اولین گام این مسیر دشوار و ناهموار را کوچک اما حساب شده برداشت.
 
این امر، به جز کسب اشتهار و اعتبار لازم، یک حسن دیگر هم دارد و آن پختگی و آبدیدگی در کوره کار سیاسی است. یک سیاستمدار خوب، یک سیاستمدار پرپیشینه و کارکشته است؛ کسی که مویش را در آسیاب سپید نکرده و پیر سیاست شده باشد؛ ویژگی هایی که به نظر می رسد آقای جلیلی فاقد آن است.
 
او به عنوان یک پزشک حتما بهتر از هرکس دیگری می داند که تشخیص بیماری، لزوما به معنای توانایی برای درمان آن نیست. او شاید توانسته باشد به سان بسیاری از مردم افغانستان، بیماری مادر وطن را به خوبی شناسایی کرده و تشخیص دهد؛ اما نسخه ای که باید برای درمان این درد و بیماری، تجویز می کند، بدون شک با کار او به عنوان یک پزشک یا یک فعال اقتصادی، فرق زیادی دارد. بنابراین، او باید سال های بیشتری از عمرش را صرف کار سیاسی کند و این مسیر طولانی را با گام های کوچک تری آغاز کند.
 
ضمن آنکه باید در نظرداشت که منتقدان خوب، همیشه مجریان و مدیران خوبی نیستند. شناخت و نگرانی آقای جلیلی از بحران های جاری و ساری در سیاست و مدیریت کشور، ممکن است درست، معقول و منطبق با واقع باشند؛ اما بعید به نظر می رسد که او اگر رییس جمهور شود، بتواند رهیافت بهتری برای عبور از این وضعیت ارائه دهد. بنابراین، از آنجا که مقام‌ های بزرگ، خطاهای بزرگتری مرتکب می شوند و هزینه های مرگبارتری را بر ملت و دولت تحمیل می کنند، لازم است افرادی مانند آقای جلیلی، پیش از آنکه مدیریت بالاترین مقام سیاسی و اجرایی را به عنوان نخستین تجربه سیاسی شان بر عهده بگیرند، ابتدا با سمت ها و مسؤولیت های کوچک تر با دایره تأثیرگذاری محدودتری، شروع کنند.