سهمیهبندی، دعوت سلیقهای و طرزالعمل نادرست انتخاباتی؛ اعتراض به انتخابات نمایندگان مهاجرین برای لویه جرگه مشورتی صلح در تهران
به دنبال برگزاری انتخابات نمایندگان جامعه مهاجرین در حوزه تهران در سفارت کشور برای شرکت در لویه جرگه مشورتی صلح، بدون حضور رسانهها، اعتراضهایی در مورد چگونگی برگزاری این انتخابات به خصوص سهمیهبندی نامتوازن، دعوت سلیقهای نمایندگان مهاجرین برای شرکت در انتخابات، طرزالعمل نادرست انتخاباتی و ناآگاهی دعوتشدگان در مورد برگزاری این انتخابات مطرح شده است. این در حالی است دانشجویان خواهان تجدید نظر در نتیجه این انتخابات و برگزاری مجدد آن شدهاند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، سفارت افغانستان در تهران اعلام کرده که به روزهای چهارشنبه و پنجشنبه گذشته(28 و 29 حمل) انتخابات گزینش نمایندگان مهاجرین در حوزه مرکز جمهوری اسلامی ایران را برای حضور در لویه جرگه مشورتی صلح برگزار کرده که در نتیجه 18 نماینده انتخاب شدهاند. در بین این 18 تن، 13 مرد و 5 زن حضور دارند.
بر اساس اطلاعات موجود، در نتیجه این انتخابات، ۴ نفر از متنفذین مهاجرین(یک خانم و ۳ مرد)، ۴ نفر از علما(۳ عالم اهل سنت و ۱ تشیع)، ۴ نفر از دانشجویان(۲ مرد و ۲ زن)، ۴ نفر از فرهنگیان(۲ مرد و ۲ زن) و ۲ نفر از تاجران به عنوان نمایندگان جامعه مهاجرین افغانستان در مرکز ایران برای شرکت در لویه جرگه مشورتی صلح انتخاب شدهاند.
بدون حضور خبرنگاران و رسانهها
این در حالی است که این انتخابات بدون حضور خبرنگاران و رسانهها به شمول خبرنگار آوا برگزار شده است. با وجود اینکه نام خبرنگار آوا در دو لیست دعوت وجود داشته، اما در نهایت برای حضور تماس و دعوتی صورت نگرفته است.
سهمیهبندی
نکته جالب به گفته نمایندگان دعوتشده در این انتخابات با خبرنگار آوا، برخورد سهمیهای مسئولین سفارت افغانستان در تهران با این انتخابات بوده است؛ به گونهای که از همان ابتدا اعلام شده که 50 درصد انتخابشدگان میبایست از اهل سنت و 50 درصد دیگر از اهل تشیع باشد، تا به گفته آنها توازن برقرار شود. این در حالی است که بر اساس آمارها از جامعه سه میلیونی مهاجرین در ایران، اکثر این جامعه اهل تشیع بوده و اهل تسنن در اقلیت قرار دارند.
البته این گزارش به دنبال برجسته کردن بحث شیعه و سنی نیست، بلکه به دنبال مطرح کردن تبعیض ناروا و نابرابری است که همواره به عنوان "سهمیه" از سوی مسئولین مطرح و عملی شده است.
این در حالی است که این انتخابات میتوانست در یک فضای ملی و بدون مطرح شدن هرگونه سهمیه، با حضور نمایندگان واقعی مهاجرین از اقشار مختلف برگزار شود.
به عنوان مثال، بر اساس گزارشها بیش از 30 هزار طلبه و روحانی اهل تشیع در حوزه مرکز ایران به شمول تهران، قهم، اصفهان، شیراز و... مشغول فراگیری علوم دینی اند، در حالی که در بهترین حالت، طلاب علوم دینی اهل سنت به کمتر از یک هزار تن میرسند. با وجود این آمار و تناسب، مسئولین سفارت افغانستان در تهران اعلام کردهاند که از 4 سهمیه علما برای لویه جرگه مشورتی صلح، دو عالم اهل سنت و دو عالم اهل تشیع انتخاب شوند که در نهایت، همین سهمیه نیز رعایت نشده و 3 عالم اهل سنت و یک عالم اهل تشیع انتخاب شدهاند. نکته جالب اینجاست که عالم شیعه انتخاب شده نیز از آدرس اهل سنت و به عنوان نماینده آنها معرفی شده است.
در بخش دانشجویان نیز از 4 سهمیه موجود، 3 دانشجوی اهل سنت(2 پشتون و 1 بلوچ) و یک دانشجوی اهل تشیع انتخاب شده است؛ در حالی که از 18 هزار دانشجویی که در جمهوری اسلامی ایران مشغول تحصیل اند، اکثریت آنها را جوانان شیعه تشکیل میدهد.
برخورد سهمیهای در دعوت نمایندگان مهاجرین
نکته جالب دیگر، که بر اساس طرح سهمیهبندی و از قبل طراحی و عملی شده، دعوت نابرابر و نامتوازن نمایندگان شیعه و سنی در انتخابات سفارت بوده است؛ به گونهای بر خلاف طراز جمعیتی مهاجرین اهل تشیع و تسنن در جمهوری اسلامی ایران، دعوتشدگان در قشرهای مختلف، 60 درصد اهل تسنن و 40 درصد اهل تشیع و در بهترین حالت، 50 ـ 50 بوده است.
به عنوان مثال، در بخش انتخابات علما، 30 روحانی اهل سنت و 28 روحانی اهل تشیع دعوت شده که به دلیل عدم اعلام اطلاع از دعوت برای برگزاری انتخابات لویه جرگه مشورتی صلح و دلایل نامشخص دیگر، تنها 16 روحانی اهل تشیع در انتخابات شرکت کرده است.
همین مشکل در انتخابات بخش دانشجویان و متنفذین مهاجرین نیز وجود داشته است.
خان شیرین رحیمی، رییس شورای هماهنگی هیأتهای مذهبی مهاجرین در تهران نیز به خبرنگار آوا میگوید که در نتیجه برگزاری انتخابات در بخش متنفذین، توازن رعایت نشده و سهمیهای برخورد شده بود؛ به گونهای که تعداد متنفذین دعوتشده اهل تشیع نسبت به دوستان اهل تسنن کمتر بوده است. از طرف دیگر، دوستان خواستند بر اساس قرعهکشی نمایندگان را انتخاب کنند که با مخالفتهای جدی روبرو شده و بر اصل برگزاری انتخابات تأکید شد.
او گفت که در رابطه با رویه موجود، سهمیهبندی دعوتشدگان و عدم رعایت توازن در دعوت نمایندگان مهاجرین خواسته نشست برگزاری انتخابات را ترک و تحریم کند، که با صحبت مسئولین سفارت از این اقدام منصرف میشود.
آقای رحیمی انتقاد کرد که دو نماینده از بخش تاجران برای لویه جرگه مشورتی صلح نیز انتخاب شد؛ در حالی که این تاجران در گذشته نه در خیر و نه در شر و مشکلات مهاجرین حضور نداشتهاند.
دعوت گزینشی و سلیقهای نمایندگان جامعه مهاجرین؛ انتخاب یا انتصاب؟!
مشکل اساسی دیگر، دعوت گزینشی و سلیقهای نمایندگان جامعه مهاجرین برای این انتخابات بوده است؛ به گونهای که اتشهها و مسئولین سفارت از همه نمایندگان جامعه مهاجرین که پیش از این در نشستها و برنامههای سفارت شرکت میکردند، برای شرکت در انتخابات دعوت نکرده و به جای آن، کسانی دعوت شده بودند که پیش از این فعالیت چشمگیر و محسوسی در این حوزه نداشته و ناشناخته بودهاند.
به عنوان مثال، محمد سرور رجایی، از نویسندگان و فرهنگیان بنام مهاجر در تهران در پیامی در کانال تگرام خود نوشته است: "ظاهر دیروز بعد از ظهر جلسه انتخابات نمایندگان مهاجرین برای لویه جرگه در سفارت کشور ما در تهران دایر شده است. دوستی لحظات پیش به من خبر داد که نام شما هم در لیست بود و خوانده شد. حالا این سوال برایم پیش آمده که اگر نامم در شمار بوده؟ چرا کسی به من خبر نداده است. با سفارش چه کسی در لیست هستم؟ چه کسانی دیگری هستند؟ آیا این لویه جرگه مشورتی صلح که با تحریم سیاستمداران کشور روبروست، اصلا برگزار خواهد شد؟".
وی ادامه داده است: "مردم ما نیازمند اطلاعرسانی شفاف با محور صداقت و اعتماد است. با آن که خبرهایی هم رسیده است که جلسهای بدین منظور در روزهای گذشته برگزار شده است. حتی نمایندگان هم انتخاب شده است. انتخاب یا انتصاب. بعدها روشن میشود".
این در حالی است که مکانیزم نادرست انتخاباتی در بخش فرهنگیان در نهایت سبب شده تا هیچ چهره برجسته فرهنگی از حوزه تهران به عنوان نماینده این بخش به لویه جرگه مشورتی صلح راه نیابد. بر اساس گزارش ها، دو نماینده انتخاب شده مرد در بخش فرهنگی، ورزشی هستند.
به باور برخی نمایندگان فرهنگیان، انتخابات بخش ورزشی باید به صورت جداگانه از فرهنگیان برگزار می شد.
ناآگاهی از محتوای نشست
در مشکل دیگر، نمایندگان شرکتکننده در انتخابات لویه جرگه مشورتی صلح به خبرنگار آوا گفتند که هنگام دعوت به سفارت، اساسا به آنها اطلاع داده نشده که برای چه امر و موضوعی دعوت شدهاند تا از پیش و با آمادگی و هماهنگی در این انتخابات شرکت میکردند.
به گفته خان شیرین رحیمی، رییس شورای هیأتهای مذهبی مهاجرین در تهران، به آنها حتی در مورد چگونگی برگزاری انتخابات و شرایط آن از پیش آگاهی داده نشده بود.
مکانیزم انتخاباتی؛ رأی هر فرد به چهار نامزد
از سوی دیگر، به گفته برخی از علمای حاضر در انتخابات سفارت کشور در تهران با خبرنگار آوا، تصمیم گرفته شد که یک نفر به 4 نامزد رأی بدهد که به دلیل تبانی گروه مقابل، هیچ فردی از گروه دیگر نتوانسته آرای لازم را به دست آورد.
واکنش شدید نمایندگان دانشجویان و افشاگری
این در حالی است که به دنبال برگزاری این انتخابات در سفارت افغانستان در تهران، مجمع فرهنگی دانشجویان افغانستان(فدا) با صدور بیانیهای، گزینش نماینده دانشجویان ولایت تهران و توابع آن در لویه جرگه مشورتی صلح در محل سفارت را محکوم و نتایج را از پیش مهندسیشده اعلام کرده است.
در یک بیانیه این مجمع آمده است: "همانگونه که مستحضرید سفارت افغانستان در تهران در اقدامی ناروا و جهتدار تنها به دعوت تعداد محدودی از دانشجویان و فعالین حوزه دانشجویی بنابر سلایق قومی و شخصی(خانوادگی) جهت شرکت در انتخاب نماینده دانشجویان در لویه جرگه مشورتی صلح بسنده نمودند. مجمع فدا این رویه سفارت را محکوم نموده و آن را خلاف اصل نمایندگی حقیقی از خواست عموم دانشجویان میداند".
به گفته مجمع فدا، "این حقیقت بر کسی پوشیده نیست کانونها و مجامع دانشجویی از دیر باز محل مطالبات عمومی دانشجویان از مسئولین بوده است، اما متاسفانه مسئولین برگزاری انتخابات با عدم درک این واقعیت و در راستای منافع قومی و شخصی، حقیقت فوق را نادیده انگاشته و تنها با دعوت محدود و البته گزینشی دانشجویان انتخابات را مهندسی نمودند".
از سوی دیگر، به گفته این مجمع، "با نگاهی به لیست اعضای گزینش شده میتوان به تبعیض سیستماتیک توسط سفارت افغانستان در تهران در قبال دانشجویان یک قوم که از حضور حداکثری نسبت به دانشجویان سایر اقوام در دانشگاههای ایران برخوردار هستند، پی برد. فروزان رضایی قوم هزاره. فاطمه توخی قوم پشتون. انصاری بلوچ قوم بلوچ و نورزهی قوم پشتون".
مجمع فرهنگی دانشجویان افغانستان ضمن محکوم نمودن انتخابات صورت پذیرفته توسط سفارت افغانستان در تهران، از مسئولین ذیربط در این پروسه ملی در مرکز(کابل) به صورت جدی خواهان تجدید نظر در انتخاب نماینده واقعی جامعه دانشجویان از جمهوری اسلامی ایران شده است.
پاسخ سفارت؛ انتخابات شفاف بود و شرکتکنندگان راضی!
این در حالی است که سید ابراهیم حجازی، اشته مهاجرین سفارت کشور در تهران و از ناظران برگزاری انتخابات لویه جرگه، در پاسخ به این سوال خبرنگار آوا که روند انتخاب نمایندگان در لویه جرگه مشورتی صلح همواره جنجالبرانگیز و توام با اختلافات بسیار بوده و روند برگزاری انتخابات در تهران چگونه است، گفت: انتخابات به صورت شفاف برگزار شد و اکثریت غالب نمایندگان مهاجرین از چگونگی برگزاری آن راضی بودند و نماینده انتخاب شده، از اقوام، مذاهب و ولایات مختلف ایران هستند.
اختلافات میان نمایندگان مهاجرین
در کنار این مشکلات و برخوردهای سهمیهای و سلیقهای در روند برگزاری انتخابات لویه جرگه مشورتی صلح در تهران، اختلافات میان نمایندگان مهاجرین و رقابتها میان آنها، یکی از مشکلات برجسته بوده است؛ به گونهای همه دعوتشدگان علاقمند بودند به عنوان نماینده برای راهیابی به لویه جرگه مشورتی صلح انتخاب شوند.
برخی نمایندگان شرکتکننده در این انتخابات به خبرنگار آوا گفتند که این مسأله نیز در کنار عوامل دیگر، در نهایت سبب شد نتیجه قابل قبولی از دل این انتخابات بیرون نیاید.
به گفته این نمایندگان، اختلاف نظرها، رقابت ها و حتی خصومت های برخی نمایندگان جامعه مهاجرین سبب شد تا برخی از این نمایندگان در جریان برگزاری انتخابات، به تعهدات خود عمل نکنند، کارشکنی نمایند و در نهایت، نمایندگان اصلح و شایسته، رأی لازم را به دست نیاورند.
تکرار انتخابات جنجالی مشهد در تهران
انتخابات جنجالی در تهران و انتقادهای متعددی که نسبت به چگونگی برگزاری آن مطرح شده، به دنبال برگزاری انتخابات جنجالی نمایندگان مهاجرین برای لویه جرگه مشورتی صلح در شهر مشهد مقدس تکرار شد.
انتخابات ده روز پیش در کنسولگری افغانستان در شهر مشهد مقدس نیز به گفته نمایندگان مهاجرین، با مشکلاتی چون برخوردهای سهمیهای و گزینشهای سلیقهای و شخصی مواجه بوده است؛ به گونهای چندین تن از نمایندگان مهاجرین با برگزاری تجمع اعتراضی، خواستار برگزاری مجدد انتخابات نمایندگان لویه جرگه مشورتی صلح شدند.
به گفته نمایندگان معترض در شهر مشهد، سرپرستی قونسلگری و نماینده وزارت مهاجرین در این شهر، بدون اعلان و آگاهیبخشی عمومی به مردم مهاجر مقیم ولایت خراسان رضوی، با یک انتخابات فرمالیته و از قبل برنامهریزی شده، افراد خاص را با هدف از قبل تعیین شده انتخاب کردند که این امر باعث اعتراض و انتقاد شدید حاضرین شد و معترضین خواستار بطلان انتخاب فرمایشی 20 حمل، دعوت از همه نمایندگان مردم ومهاجرین مقیم مشهد و برگزاری انتخابات جدید بر اساس قانون لوی جرگه اضطراری شدند.
به دنبال این اعتراضها، هرچند سرپرست قونسلگری افغانستان در مشهد طی نشستی با معترضین، اعلام کرد که انتخابات گذشته خالی از اشکال نبوده و قرار است دوباره برگزار گردد، اما آخرین گزارشها حاکی از آن است که انتخابات مجددی در مشهد برگزار نشده و بر اساس صلاحدید مسئولین قونسلگری، نمایندگان مهاجر انتخاب و به کابل معرفی شدهاند.
تبعیض از روز اول
این در حالی است که بر اساس تصمیم کمیسیون برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح، ۸۰ نماینده از مهاجرین کشور(۵۰ نفر از پاکستان و ۳۰ نفر دیگر از ایران) در این جرگه شرکت خواهند کرد.
این تصمیم باعث شد که انتقادهایی از عدم توازن در سهمیه نمایندگان مهاجرین ایران و پاکستان وجود داشته است. با وصف این، ۱۵ سهم به حوزه تهران، ۱۲ سهم به حوزه مشهد و همچنین ۳ سهم به حوزه زاهدان رسیده است.
با وجود ۱۵ سهم به حوزه تهران، اتشه امورمهاجرین سفارت افغانستان در تهران به خبرنگار آوا می گوید که ۱۸ نفر توسط نمایندگان مهاجرین انتخاب شده که امیدوار اند مورد قبول کابل قرار بگیرد.