سه روز از مذاکرات طالبان و امریکا در دوحه پایتخت قطر میگذرد. گفته میشود که تا هنوز هیچ اطلاعاتی از مذاکرات به بیرون درز نکرده و این مذاکرات، پشت درهای بسته صورت گرفته است. کارشناسان بر این باورند که تمام پروسههای افغانستان از گذشته، پروسههایی استخباراتی بر اساس دادههایی بوده که منافع خود دولتها و کشورهای خارجی را تامین کرده است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ چهارمین دور مذاکرات میان طالبان و امریکاییها از دوشنبه هفته جاری آغاز شده و سه روز میشود که آنها پشت درهای بسته با هم مذاکره میکنند و تا هنوز هیچ اطلاعاتی از این مذاکرات به بیرون درز نکرده است؛ ولی طالبان میگوید که موضوع خروج سربازان امریکایی از افغانستان، از مسایل عمدۀ مورد بررسی است.
جاوید کوهستانی کارشناس مسائل سیاسی و نظامی در گفتگو با خبرنگار آوا، بیان کرد: تا زمانی که طالبان مشکلشان را به طور اساسی با امریکاییها در مورد حضور نیروهای خارجی در افغانستان، قطع فعالیتهای محاربوی نیروهای خارجی و سرنوشت آنها حل نکنند، به هیچ وجه با دولت افغانستان مذاکره نمیکنند.
وی ادامه داد: طالبان در وضعیت موجود که بحث انتخابات ریاست جمهوری در میان بوده، تکتهای انتخاباتی شکلگرفته و نیز دولت افغانستان بخش وسیعی از حامیان خود را از دست داده است مذاکره نخواهد کرد.
آقای کوهستانی اضافه کرد: شورای عالی صلح افغانستان همواره از حقیقتهای جاری در مذاکرات کنار میروند و با افکار عمومی نیز بازی میکنند.
این کارشناس سیاسی گفت: از گذشته، تمام پروسههای افغانستان یک پروسه استخباراتی بر اساس دادههایی بوده که منافع کشورهای خارجی را تامین کرده است. حتا تیمهایی که تشکیل شده بیشتر به خاطر تامین منافع کشورهای خارجی بوده و نه بخاطر تامین منافع افغانستان.
وی خاطرنشان کرد: دولت افغانستان به نحوی به حاشیه رانده شده و از آنجایی که به عنوان یک دولت ناکام -همچنان که خارجیها بر این عقیده هستند- قلمداد میشود، طبیعتا طالبان خود را در موقعیت برتری نسبت به حکومت افغانستان میبیند. طالبان هنگامی که مشاهده میکند حامیان خارجی از دولت افغانستان ناراضی هستند و به آن اعتماد ندارند، کمتر علاقه نشان میدهند که در چنین وضعیتی مذاکرات را به پیش ببرند و یا هم با دولت افغانستان به صورت رو در رو صحبت کنند.
از سویی هم برنا صالحی کارشناس مسایل سیاسی به خبرنگار آوا گفت: طالبان در بازهی زمانی کوتاهمدت آمادهی دیدار با دولت افغانستان نمیشود و خوشبینی شورای عالی صلح مبنی بر پایان مذاکرات بدون دولت افغانستان، مبنا و اساسی ندارد.
او افزود: خوشبینی بر این است که دولت امریکا و کشورهای منطقه تمایل بیشتری به صلح پیدا کردهاند و میخواهند بر جنگ افغانستان نقطه پایان بگذارند و تنها راهحل را هم پذیرفتن طالبان در سیستم دولت میدانند. دولت نیز از این ترس دارد که طالبان بحث ادارهی موقت و کنار زدن حکومت فعلی از قدرت را مطرح کند؛ لذا حکومت سنگاندازیهای خود را در این زمینه خواهد داشت.
این کارشناس سیاسی اضافه کرد: تا زمانی که بالای طالبان فشار جدی وارد نشود و آنها از خود امریکاییها تضمین قوی برای خارج کردن نیروهایشان از افغانستان را نگیرند گروه طالبان با دولت افغانستان دیدار نخواهد کرد.
وی خاطرنشان ساخت: مشکل اصلی میان طالبان و امریکاییها است. وقتی آنها به توافق برسند، امریکاییها به سادگی میتوانند دولت افغانستان را قانع بسازند. حتی امریکاییها از سوی دولت افغانستان اعلان موضع نیز خواهند کرد.
خالد مجیدیار، از تحلیلگران امور افغانستان در واشنگتن نیز تاکید دارد که عدم حضور دولت افغانستان و نهادهای غیردولتی در مذاکرات میان طالبان و امریکا، احتمالا به ایجاد "بدگمانیها" منجر شود.
او میگوید "این مسله میتواند بدگمانیهایی را بوجود بیاورد که مبادا دولت امریکا با طالبان معاملهای انجام بدهد که دولت پاکستان شامل آن باشد، و دولت افغانستان نباشد."
آقای مجیدیار میافزاید "طالبان تا حالا از مذاکره، تنها به عنوان مشروعیت سیاسی خود و در راستای منافعی چون رهایی زندانیانشان استفاده کردهاند، نه برای پایان دادن به جنگ."
در حالی که تلاش های سیاسی برای پایان بخشیدن به جنگ در افغانستان در چند ماه گذشته بیشتر شده است، منازعات مسلحانه نیز به شدت ادامه دارد.
مقامهای امریکایی گفتهاند که اگر طالبان مایل به صلح نباشد، آنها حاضرند به جنگ ادامه بدهند.