کمیسیون شکایتهای انتخاباتی میگوید که با وجود حضور گستردهی مردم به پای صندوقهای رای، کمیسیون مستقل انتخابات این روند را به گونهی درست مدیریت نتوانسته است. ناهماهنگی کارمندان کمیسیون، کمبود برگههای رایدهی و تاخیر در آغاز رایدهی از موضوعهای درشتیاند که کمیسیون شکایتهای انتخاباتی آن را نگرانکننده میخواند و تاکید دارد که کمیسیونهای مستقل انتخابات مسوول این همه است.
هرچند انتظار میرفت که انتخابات امسال با استفاده از فنآوری تازه بتواند به گونهی شفاف و همهپذیر برگزار شود، اما انتخابات به شکل پیشبینی شده و طرحشدهی آن برگزار نشد.
در آغاز روز مردم به گونهی گسترده برای رایدهی حضور یافته بودند اما در ادامه تاخیر کمیسیون مستقل انتخابات در رساندن مواد انتخاباتی و حضور نداشتن کارمندان این کمیسیون در شماری از مرکزها، این روند با بینظمیها و مدیریت ضعیف همراه بود.
علی رضا روحانی دبیر و سخنگوی کمیسیون شکایتهای انتخاباتی می گوید که روند برگزاری انتخابات امروز برای آنان پذیرفتنی نیست و شفافیت و عادلانهبودن انتخابات را زیر پرسش برده است.
این چالشهایی است که اکنون کمیسیون شکایتهای انتخاباتی مسوولیت آنرا به دوش کمیسیون مستقل انتخابات میاندازد و تاکید میکند که به گونهی جدی نگران این وضعیت است.
برخی شهروندان کشور نیز میگویند که آنان در انتظار یک انتخابات شفاف و همهگیر بودند که به باورشان عکس آن عملی شد.
به باور شماری هم این انتخابات نتیجهیی بدتر از انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۳ در پی خواهد داشت.
در کنار این در برخی مرکزهای رایدهی به جای کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات، باشندههای محل روند انتخابات را پیش میبردند و به سود یک نامزد مشخص صندوقها را پر میکردند.
از سویی هم در شماری از محلهای رایدهی دستگاههای انگشتنگاری از سوی شاگردان مکتب مدیریت میشد.
همکارما که به مرکزهای رایدهی در ناحیهی دهم شهر کابل رفته بود، میگوید که در بعضی از مرکزهای رایدهی هیچ کارمند کمیسیون مستقل انتخابات حضور نداشت.
شماری از ناظران انتخاباتی و باشندههای محل ناحیهی دهم میگویند که پنج نفر از تقلبکاران را دستگیر و به نیروهای امنیتی سپردهاند.
بیشتر ناظران و باشندههای این محل ادعا دارند که با آمدنشان در این مرکز صندوقها به سود یک نامزد از سوی پنج نفر پر میشد.
یکتن از کسانی که کار کارمندان کمیسیون را در این مرکز پیش میبرد، تاکید کرد که این مسوولیت را کارمندان کمیسیون به وی داده و خودشان محل را ترک کردند.
در یکی از مرکزهای رایدهی در لیسه غلام حیدرخان بیشتر باشندههای محل و ناظران انتخاباتی میگویند که برای یک ساعت و بیست دقیقه صندوقهای رای دهی به سود یک نامزد پر شده و به آنان اجازهی ورود داده نمیشد از اینرو رای دهندگان این مرکز را بسته کردند.
در مکتب عبدالقادر بیدل، دستگاههای انگشتنگاری بهدست شاگردان مکتب افتاده و کارمندان کمیسیون تنها در برخی از محل ها حضور دارند.
از میان سیزده محل رایدهی؛ تنها چهار محل آن به روی رایدهندگان باز است. باشندههای محل میگویند که در محلهای رایدهی فعال نیز تنها کسانی رای دادهاند که حرف اول نامشان الف است و متباقی افراد ساعتهاست که نامهای شان در فهرست رایدهندگان، درج نشده است. این مشکل در چند محل دیگر نیز تکرار شده است.
برخی تصویرها نشان می دهد که ظاهرا مواد حساس انتخاباتی ولایت فاریاب به دشت برچی انتقال شده و بسیاری ها ساعتها به دنبال یافتن نامشان در کتاب های ثبت هستند اما موفق نمیشوند.
برخی نامزدان در مرکزهای رایدهی حضور داشتند و برای بلندبردن رایشان از شیوههای متفاوت استفاده می کردند که از توزیع برگههای تبلیغاتی تا پر کردن صندوقها را شامل می شد.
در ناحیهی پانزده کابل در قصبه، بلاک های خواجه رواش باشنده های این محل ادعا دارند که کارمندان کمیسیون به دستگاه های انگشت نگاری آشنایی ندارند.
شماری از برگههای رایدهی نیز به گونهی درست ترتیب و چاپ نشده بودند و یافتن نامزد مورد نظر را برای رای دهندگان دشوار کرده بود.
در یکی از برگهی های رایدهی که بدست خبرنګار تلویزیون یک رسید، پس از صفحهی چهارم، دوباره صفحهی نخست آمده است و همچنین به یکبارگی به صفحهی چهاردهم رفته است.
اما کمیسیون مستقل انتخابات وعده داد که به این نارسایی ها، رسیدگی کند.
از سویی، شماری از نامزدان مجلس نمایندگان از همین اکنون با اشاره به بینظمیها و کاستیها، انتخابات پارلمانی امروز را سراسر تقلب میخوانند و میگویند که نتیجهی آن را نخواهند پذیرفت.
تاخیر در آغاز کار:
درب بسیاری از مرکزهای رای دهی در شماری از ولایت ها به شمول کابل به دلیل چالشهای فنی و نرسیدن بهوقت مواد انتخاباتی با چندین ساعت تاخیر، باز شدند.
روند رایدهی در شماری از مرکزهای رایدهی حتا تا ساعت دوازده چاشت امروز هم آغاز نشده بود.
ناظران و رایدهندگان از کارکرد ضعیف کمیسیون مستقل انتخابات در پیوند به گشایش مرکزهای رایدهی سخت انتقاد میکنند.
نرگس هورخش خبرنگار تلویزیون یک که به شماری از مرکزهای رایدهی رفته، میگوید که بهدلیل تاخیر در بازشدن مرکزها، بسیاری از شهروندان کشور از بدون دادن رای، به خانههایشان برگشتهاند.
افزون بر این، سیستم بایومتریک به گونهی درست کار نمیکرد، اسم بسیاریها در لیست رایدهندگان وجود ندارد و ناظران هم تا چندین ساعت اجازهی ورود برای نظارت نیافتند.
در پلچرخی کابل تا ساعت یازده مرکزهای رایدهی بسته بودهاند، مردم اما هنوز هم در انتظار بودند.
اینسو تر، اینجا در مکروریان کابل، با آن که یک مرکز پس از ساعت ها تاخیر باز شد، فهرست رای دهندگان وجود ندارد، چیزی که کمیسیون مستقل انتخابات آن را یکی از برجستگیهای خاص این دور انتخابات عنوان میکند.
در وزارت زنان هم مشکل مشابهست. مرکزهای رایدهی یازده صبح باز شدند.
در شهرک آریا اما مرکزهای رایدهی ساعت دوازده باز شدند. روند رایدهی هم به کندی پیش میرود، مردم ساعتها اینجا منتظر ماندهاند.
در سوی دیگر، در خیرخانهی کابل نیز مرکزها به تاخیر باز شدند و حتا در برخی موردها اصلا گشایش نیافتند.
مثلا یک مرکز در مکتب غلام حیدرخان تا ساعت دو بعد از ظهر هم باز نشده است.
در قصبه هم، در مرکز رای دهی مسجد حضرت حمزه، انتخابات با سه ساعت تاخیر یعنی ساعت ده آغاز شده است.
در پایتخت باوجود بیشتر بودن آمادگیها و امکانات نسبت به ولایتها و ولسوالیهای دور دست، انتخابات امروز جنجال و کاستی های فراوانی را به همراه داشت. روشن نیست که در ولسوالیهای دور دست و روستاها که شهروندان به شبکههای اجتماعی و دیگر امکان های نظارت و گزارشدهی کمتر دسترسی دارند، انتخابات چگونه برگزار شده باشد.
این تاخیر ها باعث شدند، در ۳۱۶ مرکز، فردا انتخابات برگزار شود.
کمیسیون مستقل انتخابات در واکنش به این بینظمی ها و تاخیر در آغاز روند رای دهی اعلام کرد که در مرکزهایی که امروز بسته بودند، انتخابات فردا نیز برگزار خواهد شد.
رییس کمیسیون مستقل انتخابات عصر امروز شنبه در نشستی گفت که تا نیمه روز برگزاری انتخابات، در ۲۷ ولایت کشور نزدیک به دو میلیون تن در انتخابات اشتراک کردند و رای شان را به صندوق های رای دهی ریختند و اما تا حال از پنج ولایت نتایج را بدست نیاورده اند.
به گفته رییس کمیسیون مستقل انتخابات، هشت درصد محل های رای دهی که شامل 371 مرکز انتخاباتی است، بسته باقی ماندند و فاریاب کمترین حضور مردم در روند انتخابات را داشت اما کابل بلند ترین میزان رای دهندگان انتخاباتی را شاهد بود.
این در حالی است که در مراکز که آغاز روند رای دهی به تاخیر بود، روند رای دهی تا ساعت هشت امشب ادامه یافت و مراکزی که مسدود بودند، فردا انتخابات در آن برګزار می شود.
مسوولان این کمیسیون همچنان از میزان اشتراک پر رنگ بانوان در انتخابات در برخی ولایت ها ، ابراز خوشبینی کردند.
آقای صیاد همچنان از دخالت برخی زورمندان در برخی محل های رای دهی سخن گفته افزود که با این زورمندان برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
چالش ها در بلخ:
در کنار این عطا محمد نور والی پیشین بلخ که امروز در یکی از مرکزهای رای دهی در این ولایت شرکت کرده بود، میگوید کمیسیون مستقل انتخابات باید در شمارش آرا شفافیت را در نظر گیرند. او همچنان از نرسیدن مواد حساس انتخاباتی در مرکزها شاکی است.
عطا محمد نور نیروهای ارتش را به بازکردن مرکزهای رایدهی به گونهی خودسر متهم میکند.
همکارما عزیز کریمی از ولایت بلخ میگوید که در این ولایت هرچند انتخابات با تدابیر شدید امنیتی برگزار شد، اما این روند با چالشها و کمبودهایی نیز مواجه بوده است.
مقامهای محلی به ویژه والی بلخ اما تدابیر شدید امنیتی در این ولایت ستایش میکند و میگوید انتخابات باید شفاف باشد.
در ولایت بلخ از میان ۲۸۰ مرکز و ۱۰۳۰ محل رایدهی، ۲۲ مرکز در ساحههای زیر کنترل مخالفان قرار دارد و به استثنای این محلها، در بقیه محلها انتخابات برگزار شد. مقامهای امنیتی میگویند که در این ولایت هیچ رویداد هراسافگنانه رخ نداده است.
هرچند انتظار میرفت که انتخابات امسال با استفاده از فنآوری تازه بتواند به گونهی شفاف و همهپذیر برگزار شود، اما انتخابات به شکل پیشبینی شده و طرحشدهی آن برگزار نشد.
در آغاز روز مردم به گونهی گسترده برای رایدهی حضور یافته بودند اما در ادامه تاخیر کمیسیون مستقل انتخابات در رساندن مواد انتخاباتی و حضور نداشتن کارمندان این کمیسیون در شماری از مرکزها، این روند با بینظمیها و مدیریت ضعیف همراه بود.
علی رضا روحانی دبیر و سخنگوی کمیسیون شکایتهای انتخاباتی می گوید که روند برگزاری انتخابات امروز برای آنان پذیرفتنی نیست و شفافیت و عادلانهبودن انتخابات را زیر پرسش برده است.
این چالشهایی است که اکنون کمیسیون شکایتهای انتخاباتی مسوولیت آنرا به دوش کمیسیون مستقل انتخابات میاندازد و تاکید میکند که به گونهی جدی نگران این وضعیت است.
برخی شهروندان کشور نیز میگویند که آنان در انتظار یک انتخابات شفاف و همهگیر بودند که به باورشان عکس آن عملی شد.
به باور شماری هم این انتخابات نتیجهیی بدتر از انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۳ در پی خواهد داشت.
در کنار این در برخی مرکزهای رایدهی به جای کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات، باشندههای محل روند انتخابات را پیش میبردند و به سود یک نامزد مشخص صندوقها را پر میکردند.
از سویی هم در شماری از محلهای رایدهی دستگاههای انگشتنگاری از سوی شاگردان مکتب مدیریت میشد.
همکارما که به مرکزهای رایدهی در ناحیهی دهم شهر کابل رفته بود، میگوید که در بعضی از مرکزهای رایدهی هیچ کارمند کمیسیون مستقل انتخابات حضور نداشت.
شماری از ناظران انتخاباتی و باشندههای محل ناحیهی دهم میگویند که پنج نفر از تقلبکاران را دستگیر و به نیروهای امنیتی سپردهاند.
بیشتر ناظران و باشندههای این محل ادعا دارند که با آمدنشان در این مرکز صندوقها به سود یک نامزد از سوی پنج نفر پر میشد.
یکتن از کسانی که کار کارمندان کمیسیون را در این مرکز پیش میبرد، تاکید کرد که این مسوولیت را کارمندان کمیسیون به وی داده و خودشان محل را ترک کردند.
در یکی از مرکزهای رایدهی در لیسه غلام حیدرخان بیشتر باشندههای محل و ناظران انتخاباتی میگویند که برای یک ساعت و بیست دقیقه صندوقهای رای دهی به سود یک نامزد پر شده و به آنان اجازهی ورود داده نمیشد از اینرو رای دهندگان این مرکز را بسته کردند.
در مکتب عبدالقادر بیدل، دستگاههای انگشتنگاری بهدست شاگردان مکتب افتاده و کارمندان کمیسیون تنها در برخی از محل ها حضور دارند.
از میان سیزده محل رایدهی؛ تنها چهار محل آن به روی رایدهندگان باز است. باشندههای محل میگویند که در محلهای رایدهی فعال نیز تنها کسانی رای دادهاند که حرف اول نامشان الف است و متباقی افراد ساعتهاست که نامهای شان در فهرست رایدهندگان، درج نشده است. این مشکل در چند محل دیگر نیز تکرار شده است.
برخی تصویرها نشان می دهد که ظاهرا مواد حساس انتخاباتی ولایت فاریاب به دشت برچی انتقال شده و بسیاری ها ساعتها به دنبال یافتن نامشان در کتاب های ثبت هستند اما موفق نمیشوند.
برخی نامزدان در مرکزهای رایدهی حضور داشتند و برای بلندبردن رایشان از شیوههای متفاوت استفاده می کردند که از توزیع برگههای تبلیغاتی تا پر کردن صندوقها را شامل می شد.
در ناحیهی پانزده کابل در قصبه، بلاک های خواجه رواش باشنده های این محل ادعا دارند که کارمندان کمیسیون به دستگاه های انگشت نگاری آشنایی ندارند.
شماری از برگههای رایدهی نیز به گونهی درست ترتیب و چاپ نشده بودند و یافتن نامزد مورد نظر را برای رای دهندگان دشوار کرده بود.
در یکی از برگهی های رایدهی که بدست خبرنګار تلویزیون یک رسید، پس از صفحهی چهارم، دوباره صفحهی نخست آمده است و همچنین به یکبارگی به صفحهی چهاردهم رفته است.
اما کمیسیون مستقل انتخابات وعده داد که به این نارسایی ها، رسیدگی کند.
از سویی، شماری از نامزدان مجلس نمایندگان از همین اکنون با اشاره به بینظمیها و کاستیها، انتخابات پارلمانی امروز را سراسر تقلب میخوانند و میگویند که نتیجهی آن را نخواهند پذیرفت.
تاخیر در آغاز کار:
درب بسیاری از مرکزهای رای دهی در شماری از ولایت ها به شمول کابل به دلیل چالشهای فنی و نرسیدن بهوقت مواد انتخاباتی با چندین ساعت تاخیر، باز شدند.
روند رایدهی در شماری از مرکزهای رایدهی حتا تا ساعت دوازده چاشت امروز هم آغاز نشده بود.
ناظران و رایدهندگان از کارکرد ضعیف کمیسیون مستقل انتخابات در پیوند به گشایش مرکزهای رایدهی سخت انتقاد میکنند.
نرگس هورخش خبرنگار تلویزیون یک که به شماری از مرکزهای رایدهی رفته، میگوید که بهدلیل تاخیر در بازشدن مرکزها، بسیاری از شهروندان کشور از بدون دادن رای، به خانههایشان برگشتهاند.
افزون بر این، سیستم بایومتریک به گونهی درست کار نمیکرد، اسم بسیاریها در لیست رایدهندگان وجود ندارد و ناظران هم تا چندین ساعت اجازهی ورود برای نظارت نیافتند.
در پلچرخی کابل تا ساعت یازده مرکزهای رایدهی بسته بودهاند، مردم اما هنوز هم در انتظار بودند.
اینسو تر، اینجا در مکروریان کابل، با آن که یک مرکز پس از ساعت ها تاخیر باز شد، فهرست رای دهندگان وجود ندارد، چیزی که کمیسیون مستقل انتخابات آن را یکی از برجستگیهای خاص این دور انتخابات عنوان میکند.
در وزارت زنان هم مشکل مشابهست. مرکزهای رایدهی یازده صبح باز شدند.
در شهرک آریا اما مرکزهای رایدهی ساعت دوازده باز شدند. روند رایدهی هم به کندی پیش میرود، مردم ساعتها اینجا منتظر ماندهاند.
در سوی دیگر، در خیرخانهی کابل نیز مرکزها به تاخیر باز شدند و حتا در برخی موردها اصلا گشایش نیافتند.
مثلا یک مرکز در مکتب غلام حیدرخان تا ساعت دو بعد از ظهر هم باز نشده است.
در قصبه هم، در مرکز رای دهی مسجد حضرت حمزه، انتخابات با سه ساعت تاخیر یعنی ساعت ده آغاز شده است.
در پایتخت باوجود بیشتر بودن آمادگیها و امکانات نسبت به ولایتها و ولسوالیهای دور دست، انتخابات امروز جنجال و کاستی های فراوانی را به همراه داشت. روشن نیست که در ولسوالیهای دور دست و روستاها که شهروندان به شبکههای اجتماعی و دیگر امکان های نظارت و گزارشدهی کمتر دسترسی دارند، انتخابات چگونه برگزار شده باشد.
این تاخیر ها باعث شدند، در ۳۱۶ مرکز، فردا انتخابات برگزار شود.
کمیسیون مستقل انتخابات در واکنش به این بینظمی ها و تاخیر در آغاز روند رای دهی اعلام کرد که در مرکزهایی که امروز بسته بودند، انتخابات فردا نیز برگزار خواهد شد.
رییس کمیسیون مستقل انتخابات عصر امروز شنبه در نشستی گفت که تا نیمه روز برگزاری انتخابات، در ۲۷ ولایت کشور نزدیک به دو میلیون تن در انتخابات اشتراک کردند و رای شان را به صندوق های رای دهی ریختند و اما تا حال از پنج ولایت نتایج را بدست نیاورده اند.
به گفته رییس کمیسیون مستقل انتخابات، هشت درصد محل های رای دهی که شامل 371 مرکز انتخاباتی است، بسته باقی ماندند و فاریاب کمترین حضور مردم در روند انتخابات را داشت اما کابل بلند ترین میزان رای دهندگان انتخاباتی را شاهد بود.
این در حالی است که در مراکز که آغاز روند رای دهی به تاخیر بود، روند رای دهی تا ساعت هشت امشب ادامه یافت و مراکزی که مسدود بودند، فردا انتخابات در آن برګزار می شود.
مسوولان این کمیسیون همچنان از میزان اشتراک پر رنگ بانوان در انتخابات در برخی ولایت ها ، ابراز خوشبینی کردند.
آقای صیاد همچنان از دخالت برخی زورمندان در برخی محل های رای دهی سخن گفته افزود که با این زورمندان برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
چالش ها در بلخ:
در کنار این عطا محمد نور والی پیشین بلخ که امروز در یکی از مرکزهای رای دهی در این ولایت شرکت کرده بود، میگوید کمیسیون مستقل انتخابات باید در شمارش آرا شفافیت را در نظر گیرند. او همچنان از نرسیدن مواد حساس انتخاباتی در مرکزها شاکی است.
عطا محمد نور نیروهای ارتش را به بازکردن مرکزهای رایدهی به گونهی خودسر متهم میکند.
همکارما عزیز کریمی از ولایت بلخ میگوید که در این ولایت هرچند انتخابات با تدابیر شدید امنیتی برگزار شد، اما این روند با چالشها و کمبودهایی نیز مواجه بوده است.
مقامهای محلی به ویژه والی بلخ اما تدابیر شدید امنیتی در این ولایت ستایش میکند و میگوید انتخابات باید شفاف باشد.
در ولایت بلخ از میان ۲۸۰ مرکز و ۱۰۳۰ محل رایدهی، ۲۲ مرکز در ساحههای زیر کنترل مخالفان قرار دارد و به استثنای این محلها، در بقیه محلها انتخابات برگزار شد. مقامهای امنیتی میگویند که در این ولایت هیچ رویداد هراسافگنانه رخ نداده است.