جنرال عبدالرزاق؛ فرمانده قدرتمند پولیس قندهار در جنوب افغانستان عصر روز پنجشنبه (26 میزان 1397) در یک توطئه از پیش برنامه‌ریزی شده با حمله یکی از محافظان زلمی ویسا؛ والی قندهار به شهادت رسید.

به گزارش خبرگزاری آوا، وزارت های دفاع و داخله، شهید شدن جنرال رازق فرمانده پولیس قندهار و جنرال مؤمن حسین‌خیل؛ رئیس امنیت ملی قندهار را در حمله تروریستی عصر پنجشنبه "26 میزان 1397"  در این ولایت تأیید کردند.

شریف یفتلی؛ رئیس ستاد ارتش ملی در یک کنفرانس خبری مشترک با معاون ارشد امنیتی وزارت امور داخله گفت که مقام های محلی قندهار در یک جلسه که به خاطر تأمین امنیت انتخابات برگزار شده بود از سوی محافظان والی قندهار هدف قرار می گیرند که در جریان تیراندازی جنرال رازق فرمانده پولیس و جنرال مؤمن حسین‌خیل؛ رئیس امنیت ملی آن ولایت به شهادت می رسند.

وی گفت که در این رویداد والی قندهار  و فرمانده زون نیز زخمی شده اند، رئیس ستاد ارتش کشور گفته که حمله کننده "گلبدین" نام دارد.

با این حال، قاری یوسف احمدی؛ از سخنگویان طالبان مدعی شد که یکی از نفوذی‌های این گروه به‌نام ابودجانه این حمله را انجام داده است.

جنرال عبدالرازق؛ فرمانده پولیس قندهار یکی از مخالفین سرسخت گروه طالبان و کشور پاکستان بود، او همواره از سیاست های غلط و مداخله نظامی و استخباراتی پاکستان در امور افغانستان انتقاد می کرد.

جنرال رازق یکی از قدرتمندترین فرماندهان پولیس در جنوب کشور بود، او به دلیل "قاطعیتش" در مبارزه با گروه طالبان شهرت داشت.

حدود یک سال پیش، والی قندهار در حمله‌ای به مهمانخانه‌‌اش در شهر قندهار زخمی شد. افزون بر او ۱۷ نفر دیگر نیز در این رویداد زخمی و ۱۲ نفر از جمله معاون والی قندهار، کشته شدند. سفیر امارات متحده که در این رویداد زخمی شده بود بعدا در اثر همان زخم‌ها درگذشت.

جنرال عبدالرازق ۴۰ سال سن داشت، او زاده و بزرگ شده ولایت قندهار در جنوب افغانستان بود که در سال ۱۳۵۸ شمسی در ولسوالی اسپین بولدک این ولایت متولد شد.

این فرمانده خوشنام در میان مردم بیشتر نزدیک به حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین افغانستان پنداشته می‌شد. او یکی از مخالفین سرسخت گروه طالبان بود و همین مخالفت او با گروه طالبان، فرمانده رازق را نزدیک به رهبران جبهه مقاومت علیه طالبان ساخته بود.

به همبن دلیل به باور برخی از تحلیلگران مرگ عبدالرازق، ضربه بسیار بزرگی است به دولت افغانستان که در این روزها در جبهه‌های مختلف با گروه طالبان در جنگ است و روزانه ده‌ها تن از سربازان امنیتی را از دست می‌دهد.

در طول سال‌های گذشته گروه طالبان دست‌کم 10 بار او را هدف حملات انتحاری و مسلحانه قرار داده بود؛ اما موفق به حذف جنرال رازق نشده بود.

با این حال، محمد اشرف غنی؛ رئیس جمهور کشور نیز با فرمانده عبدالرازق، روابط بسیار گرمی نداشتند، بارها صحبت از برکناری فرمانده رازق از سوی آقای غنی، در رسانه‌ها درز کرده بود.

به گفته ناظران، شاید "محبوبیت، قدرت و نفوذ" این فرمانده در نزد بسیاری از مردم بوده تا باعث شود آقای غنی تا روز مرگ جنرال عبدالرازق نتواند او را از سمتش برکنار کند.

عبدالرزاق به مدت هفت سال می شد که فرماندهی پولیس ولایت قندهار را بر عهده داشت. او در این مدت توانست بسیاری از حملات تهاجمی و تروریستی طالبان را به این ولایت خنثی کند و آرامش نسبی را به ولایت قندهار برگرداند.

فرمانده عبدالرازق، در زمان طالبان اسیر این گروه شد؛ اما موفق شد تا از دست آنها فرار کند، پدر و عمویش توسط جنگجویان این گروه کشته‌ شده بودند.

جنرال رازق از آغاز به کار دولت‌های پس از طالبان در نقش فرمانده پولیس مرزی ولایت قندهار در اسپین‌بولدک هم مرز با پاکستان کار کرد و با اوج گرفتن حملات طالبان و رسیدن پای جنگجویان این گروه به دروازه‌های ورودی شهر قندهار، احمدولی کرزی؛ رئیس پیشین شورای ولایتی قندهار و اسدالله خالد؛ والی سابق قندهار، او را برای کمک به مقابله با این ستیزه جویان فراخواندند.

رازق با راه‌اندازی اولین عملیات مستقل نیروهای افغان در سال ۲۰۰۸، طالبان را که به هدف کنترل بر قندهار تا حومه‌های شهر رسیده بودند، عقب زد.

با کشته شدن خان محمد مجاهد؛ فرمانده سابق پولیس قندهار در سال ۲۰۱۱، جنرال رازق بر کرسی فرماندهی پولیس این ولایت تکیه زد، جنرال رازق در سرکوب شورشیان در قندهار و فراهم کردن زمینه‌های بازسازی شهر، محبوبیت و نفوذ خود را در بین مردم چند برابر کرد.

دامنه نفوذ جنرال رازق فراتر از قندهار، تا ارزگان، زابل و هلمند هم می‌رسید، گفته می‌شد در حوزه جنوب هرجا که شورشیان می‌بود، جنرال رازق هم پیدا می‌شد و همین امر، از او فراتر از فرمانده پولیس قندهار، امپراتوری مسلط بر حوالی جنوب ساخته بود.

جنرال عبدالرازق بعد از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۲ میلادی با نیروهای امنیتی افغانستان یکجا شده بود، مردم قندهار او را «رئیس صاحب» خطاب می‌کردند.

از سال ۲۰۱۳ میلادی به این‌سو، این سومین بار بود که بالای جنرال عبدالرازق حمله تروریستی صورت می‌گرفت، وی که از حملات قبلی جان به سلامت برده بود، در سومین حمله کشته شد.

واکنش ها به ترور جنرال عبدالرازق
اشرف غنی؛ رئیس جمهوری، در پیامی ویدیوئی گفت که هیاتی به رهبری معصوم استانکزی؛ رئیس امنیت ملی افغانستان را به قندهار فرستاده است تا وضعیت را از نزدیک بررسی کند.

این حمله در حالی صورت گرفت که جنرال میلر؛ فرمانده نیروهای حمایت قاطع ناتو و مقام‌های محلی در دفتر والی قندهار جلسه امنیتی داشتند.

جنرال شریف یفتلی؛ رئیس ستاد ارتش اففانستان در یک نشست خبری حمله به دفتر والی قندهار را یک رویداد "تروریستی" خواند و افزود: "امروز پنجشنبه "26 میزان" ساعت سه و نیم بعد از ظهر یک تروریست که از گذشته آموزش یافته بود، به مسؤولان امنیتی حمله کرد".

وزارت دفاع تائید کرده است که فرد مهاجم یکی از محافظان زلمی ویسا؛ والی قندهار بود.

با این حال نیروهای ناتو در افغانستان نیز گفته دو سرباز این نیروها در این حمله زخم برداشته‌اند و حمله از سوی "افغان‌ها بالای افغان‌ها" صورت گرفته است.

واکنش عطامحمد نور از متحدان جنرال عبدالرزاق
عطامحمد نور؛ رئیس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افغانستان و والی سابق بلخ، در واکنش به شهادت جنرال عبدالرازق؛ فرمانده پولیس قندهار گفته است که او «در پی یک توطئه ناجوانمردانه، به شهادت رسید».

وی از جنرال رازق به عنوان یکی از استوانه های قدرت در جنوب کشور یاد کرده که از محبوبیت خوبی در میان مردم برخوردار بود.

به گفته آقای نور او نه تنها یک نظامی تمام عیار بود که عامل اساسی امنیت قندهار و حوزه جنوب کشور، محسوب می‌گردید.

والی پیشین بلخ تصریح کرده که جنرال رازق، از اعضای ارشد ائتلاف بزرگ ملی بود که نقش ارزشمندی در ‌تعاملات سیاسی کشور داشت.

به گفته آقای نور، شهادت جنرال عبدالرازق در یک محل مصون و تحت شرایط شدید امنیتی نشان می دهد که او در نتیجه توطئه حریفانش و مقامات بلندپایه درون حکومت، هدف قرار گرفته است.

جنرال عبدالرزاق چهره ماندگار و خادم ملت بود
جنرال رازق به دلیل اینکه بارها مورد حمله قرار گرفته بود، بالاترین و سختگیرانه ترین تمهیدات امنیتی را اعمال می کرد تا هیچ راه رخنه و نفوذی برای تروریست ها برای هدف گرفتن او وجود نداشته باشد. این چیزی است که حتی حریفان و دشمنان داخلی و خارجی او را نیز از حذف او به وسیله تروریست ها ناامید کرده بود.

موضع گیری آقای نور نیز که از متحدان سیاسی آقای رازق محسوب می شود و هردو عضو ائتلاف بزرگ ملی هستند، نشان می دهد که قتل جنرال رازق، تنها یک رویداد تروریستی ساده نیست.

به باور آقای نور، این قتل، توطئه ای ناجوانمردانه از سوی حریفان آقای رازق به ویژه عوامل درون حکومتی بوده است؛ اتهامی سنگین و تکان دهنده که اگر درست باشد، به مثابه یک زلزله مدهش، ارکان اصلی سیاست و امنیت افغانستان را خواهد لرزاند و مسؤولیت های سنگینی را متوجه نیروهای ناتو و دولت مورد حمایت آن در کابل خواهد کرد.

از دید صاحب نظران مسایل امنیتی و استخباراتی، نکته قابل تأمل این است که در نشستی که آقای رازق مورد حمله قرار گرفته، فرماندهان ارشد نیروهای ناتو و مقام های درجه یک امنیتی حوزه جنوب و مقام های بلندپایه سیاسی و امنیتی حکومت محلی قندهار هم حضور داشته اند. بنابراین، به سختی می توان باور کرد که این حمله، صرفا کار طالبان باشد و دیگر عوامل قدرتمند از داخل و خارج، در طراحی و اجرای آن، مشارکتی نداشته باشند.

با توجه به این مسایل و با در نظرداشت اتهام سنگینی که از سوی عطامحمد نور، مطرح شده، انتظار می رود این قتل، یکبار دیگر گمانه زنی ها در خصوص فعال شدن دوباره پروژه حذف هدفمند سران و رهبران و فرماندهان تراز اول مجاهدین و عناصر میهن دوست و متعهد را تقویت کند؛ پروژه ای که به ویژه در سال های حکومت رییس جمهور کرزی چندین تن از سران و رهبران و فرماندهان ارشد مجاهدین را آماج قرار داد و در نتیجه، این طیف قدرتمند و اثرگذار سیاسی و امنیتی را به شدت تضعیف و زمینگیر کرد.

جنرال رازق هم مرکز ثقل امنیت جنوب افغانستان بود و از قدرتمندترین چهره های حاکم بر حوالی جنوب محسوب می شد که سیاست ها و تصمیم های بحث برانگیز حکومت مرکزی را قبول نداشت و در برابر آنها مستقلانه موضع می گرفت؛ بنابراین، بدیهی است که قتل چنین چهره ای نمی تواند به یک صحنه سازی شبه تروریستی، توجیه شود و ابعاد و زوایای تکان دهنده آن، نادیده گرفته شود.

با حذف فزیکی جنرال رازق و با توجه به اظهار نظر صریح عطامحمد نور در خصوص عوامل اصلی قتل او، اکنون توپ در زمین ائتلاف بزرگ ملی است که چگونه می خواهد از ترور یک چهره شاخص و هم پیمان مقتدر و اثرگذار خود در برابر این توطئه تکان دهنده، خونخواهی کند و به عوامل پشت پرده و اصلی آن درست عبرت و انتقام بدهد.