رییس موسسه فرهنگی اکو در پاسخ به سوال خبرنگار آوا می‌گوید که در برابر چالش‌ها و مشکلاتی که در حوزه کشورهای عضو اکو وجود دارد، ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی این کشورها و دیپلماسی فرهنگی می‌تواند به رفع این چالش‌ها کمک کند.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، دکتر محمدمهدی مظاهری که روز گذشته(سه‌شنبه، 23 اسد) در باشگاه خبرنگاران خارجی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران سخن می‌گفت، به سوالات خبرنگاران در حوزه فعالیت‌های موسسه فرهنگی اکو پاسخ داد.
 
دکتر مظاهری در پاسخ به این سوال خبرنگار آوا که انتقادهایی در مورد عملکرد اکو، چه در بعد اقتصادی و چه فرهنگی وجود دارد، خاطرنشان کرد: "ظرفیت‌های خیلی گسترده‌ای در حوزه فرهنگ، تمدن، هنر و ادب در منطقه اکو وجود دارد، البته برخی ذهنیت‌ها و سوءبرداشت‌ها و نقش عوامل ثانویه را(در وجود مشکلات در کشورهای عضو اکو) نباید نادیده بگیریم؛ گاهی ناامنی‌ها، چالش‌های زیست محیطی، مناقشه‌های قومی دیده می‌شود، ولی روی هم رفته ظرفیت حوزه تمدنی اکو، در مقابل این ذهنیت‌ها، چالش‌ها و درگیری‌ها، یک ظرفیت خیلی بزرگی است و دیپلماسی فرهنگی تأثیر خودش را در روابط کشورها و رفع این چالش‌ها دارد".
 
وی در ادامه در مورد این‌که موسسه فرهنگی اکو چه فعالیت‌هایی را در حوزه افغانستان انجام داده، گفت که در دو دوره مسئولیت ایشان در ریاست این موسسه، کارهای زیادی با افغانستان انجام شده است.
 
به گفته رییس موسسه فرهنگی اکو، این موسسه هیچ مشکلی برای برگزاری برنامه‌های سفارت افغانستان در تهران، در سالن آمفی تئاتر خود، به شرط تأمین بودجه نداشته است.
 
وی در مورد فعالیت‌ها در حوزه افغانستان به فعالیت‌ها در حوزه زبان، شعر و ادب فارسی، موسیقی، نشست‌ هم‌اندیشی اساتید روان‌شناسی دانشگاه‌های افغانستان، نشست هم‌اندیشی دانشگاه‌های هرات و نشست کارآفرینان جوان افغانستان اشاره کرد.
 
دکتر مظاهری خاطرنشان کرد که یک حوزه سینمایی مشترک نیز میان سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان در شهر مقدس مشهد راه‌اندازی شده است.
 
به گفته وی، موسسه فرهنگی اکو هم‌چنین از استاد نجیب مایل هروی، استاد حوزه زبان و ادب فارسی افغانستان که در بیماری به سر می‌برد و از مولاناپژوهان برجسته است، عیادت و تجلیل شده است.
 
مشکلات مالی
وی در بخش دیگر سخنان خود، در پاسخ به سوال خبرنگار آوا در مورد انتقادهایی از وجود مشکلات ساختاری و اداری در موسسه فرهنگی اکو گفت که ساختار این موسسه، یک ساختار روشن است که رییس و معاون آن برای سه سال توسط کشورهای عضو اکو انتخاب می‌شود.
 
البته دکتر مظاهری پذیرفت که این موسسه به دلیل مسائل جهانی و مشکلات ارز، مشکلات خاص خود را هم دارد و با یک‌سری مشکلات مالی مواجه است که اکنون نیز بر آن‌ها افزوده شده است؛ بر این اساس، آن‌ها هیچ نیرو و کادر جدیدی به موسسه فرهنگی اکو اضافه نکرده‌اند.
 
وی خاطرنشان کرد که در مورد پذیرش پست‌های سازمانی موسسه فرهنگی اکو، به کشورهای عضو این سازمان پیشنهاد داده که به شرط تمویل بودجه، این پست‌ها را در اختیار بگیرند و این آمادگی وجود دارد که از همه کشورها در این موسسه حضور داشته باشند.
 
رییس موسسه فرهنگی اکو خاطرنشان کرد که یک کارمند از افغانستان نیز در این موسسه حضور دارد که کارمند کوشایی است.
 
توافقات و برنامه‌های جدید
دکتر مظاهری در بخش دیگری از سخنان خود، به فعالیت‌های جدید موسسه فرهنگی اکو اشاره کرد و گفت: در دور جدید ریاست موسسه فرهنگی اکو، بر فعالیت‌های پژوهش‌محور تأکید شده و استادان دانشگاه در حوزه‌های مختلف، مشغول فعالیت‌های پژوهشی برای این موسسه اند.
 
به گفته وی، با حدود 5 دانشگاه محوری و کلیدی در جمهوری اسلامی ایران توافق‌هایی صورت گرفته و کارهای مشترکی در حوزه فرهنگ‌پژوهشی در جغرافیای اکو در حال انجام است.
 
رییس موسسه فرهنگی اکو خاطرنشان کرد که در گفت‌وگو با معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، بحث ایجاد اتحادیه خبرنگاران منطقه اکو یا همان آسیای میانه و قفقاز را مطرح کرده‌اند که مورد موافقت قرار گرفته است.
 
در تلاش دیگر، به گفته وی، آن‌ها توانسته‌اند با همکاری مجلس شورای اسلامی، فراکسیون گفتمان فرهنگی اکو را ایجاد کنند و او از وزرای خارجه و پارلمان‌های کشورهای عضو اکو خواست تا این فراکسیون را در مجالس خود ایجاد کنند تا بتوانند در آینده نشست بین‌المجالس اکو را نیز برگزار کنند.
 
دکتر مظاهری با اشاره به این‌که پس از یک وقفه 7 ساله، نشست رؤسای کتاب‌خانه‌های ملی کشورهای عضو اکو را در شهر دوشنبه برگزار کردند، گفت که برنامه دارند نشست رؤسای موزه‌های ملی و هم‌چنین رؤسای دانشگاه‌های فرهنگ کشورهای عضو اکو را در یکی از کشورهای عضو این سازمان برگزار کنند.
 
تاریخ‌چه اکو
مؤسسه فرهنگی اکو، نهاد فرهنگی سازمان همکاری‌های اقتصادی(اکو) است که در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی تأسیس شده و مرکز آن در ایران(شهر تهران) است. وظیفه این موسسه گسترش همکاری و تبادل‌های فرهنگی میان کشورهای عضو اکو است.
 
سازمان همکاری اقتصادی(اکو) یک سازمان منطقه‌ای ـ بین‌المللی است که در سال ۱۳۴۱ با نام سازمان همکاری منطقه‌ای برای توسعه، به منظور ترویج همکاری اقتصادی، علمی و فرهنگی توسط سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه تأسیس شد که خود دارای سازمان اقتصادی و مؤسسه فرهنگی بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این سازمان در سال ۱۳۵۷ به حال تعلیق درآمد.
 
پس از آن، کشورهای ایران، پاکستان و ترکیه به بازسازی بخش‌های مختلف این سازمان و تجدیدنظر در قوانین موجود در آن پرداخته و در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی، بخش اقتصادی این سازمان با نام جدید سازمان همکاری اقتصادی که به اختصار اکو خوانده می‌شود، دوباره فعال گردید.
 
در سال ۱۳۷۱ هجری شمسی، با پیوستن هفت عضو جدید یعنی کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، و تاجیکستان، این سازمان کاملا فعال گردید و فعالیت آن تا به امروز ادامه دارد.